| | |
| | |
| | Lo Masillo, Napoli, Camillo Cavallo, 1712 |
| | a cura di Stefania Napolitano |
| |
| |
| |
|
| |
| | ATTO II |
| |
| | SCENA I |
| |
| | PORDENZEJA, LILLO, e RITA da la casa de Pordenzia. |
| |
| | PORDENZIA |
| | Eh scumpela mo’ Lillo, |
| | Non tanta zeremoneje. |
| | LILLO |
| | Sì ca scordà me pozzo |
| | Ll’obbreco, che te tengo, |
| 700 | De chello che mm’aie fatto, e che mme faje. |
| | RIENZO |
| | Si Lillo, e quanto saje. |
| | PORDENZIA |
| | Sempe te miette nnante, trevellessa (A Rita.) |
| | Avimmo fatto nzo che s’è potuto: (a Lillo.) |
| | E pegliare nne puoje lo buon’ammore. |
| | LILLO |
| 705 | È stata na cardata de Segnore. |
| | RITA |
| | E n’ata vota. Non ce delleggiare? |
| | PORDENZIA |
| | Vi’ si vuoje appilare. (a Rita.) |
| | Aje fatto penetenzia co nnuje. (a Lillo.) |
| | Chi te dace, quant’ave, |
| 710 | E fa chello che pote |
| | RITA |
| | Ad auto n’è tenuto. |
| | LILLO |
| | Tu cana mm’aje feruto. (sotta voce a Rita.) |
| | PORDENZIA |
| | Appila t’aggio ditto, ch’esce feccia. (a Rita.) |
| | Quanno tuorne da cca? (a Lillo.) |
| | RITA |
| 715 | (Benemio ca mme face pazzejà.) |
| | LILLO |
| | Rita mme faje morì. (a Rita.) |
| | PORDENZIA |
| | Manco te nne vuo’ ghì? (a Rita.) |
| | Che mme respunne? (a Lillo.) |
| | LILLO |
| | No nne passa stasera. |
| | RITA |
| | Che bella razia ch’aje: che bella cera. (sotta voce a Lillo.) |
| | PORDENZIA |
| 720 | Rita: statt’a bedè. (minacciandola.) |
| | Non te scordà de me. (a Lillo.) |
| | LILLO |
| |
| | Cara, bella, tu mpietto mme staje. |
| | A tte dico, deh ntiennem’a sisco; |
| | Ca co ttico io spero gaudè. |
| 725 | Si tu sola mm’aie puosto nfra guaie |
| | Cuouto mm’aie, canazza a lo bisco, |
| | No defrisco lo voglio da te. (se nne va Lillo dice quest’aria a Rita, e Pordenzia la crede per sé: ma di quando in quando s’accorge che Lillo parla a Rita: e volgendosi a Rita: questa destramente finge di guardare in altra parte.) |
| |
| | PORDENZIA |
| | Ora vamme decenno, |
| | Ca no mme so scordata: |
| 730 | Chessa chi te l’ha data? |
| | RITA |
| | Che cosa? no nte ntenno. |
| | PORDENZIA |
| | Comme faie la storduta. Ssa rezzola. |
| | RITA |
| | No cierto cappanera. |
| | PORDENZIA |
| | E tu piglie dall’uommene, sprovera, |
| 735 | Figlia de na Uh che mm’è stato mmocca. |
| | RITA |
| | Parla mamma; ca sempe dice buono. |
| | PORDENZIA |
| | Deciteme chi è chisso? |
| | Me mm’è scordato. |
| | PORDENZIA |
| | Masillo pe fortuna? |
| | RITA |
| | No, n’è isso. |
| 740 | Si t’aggio ditto, ch’è no cappanera. |
| | Comme lo buoie sentire. |
| | PORDENZIA |
| | Ah malerva, trammera. |
| |
| | Si resciuta |
| | Bella scola, ch’aie pegliata. |
| 745 | Ah berruta, |
| | No lo cride |
| | Si non vide, |
| | Mamma toja desperata. |
| |
| | RITA |
| | (O ca strille, o ca cante, |
| 750 | Aggio da fare peo. E si lo cielo (sempre da parte.) |
| | No sta co mmico sempe ntrovolato |
| | Io t’aggio da levà lo nnammorato.) |
| | PORDENZIA |
| | Che nfruceche, che dice ntra li diente. |
| | RITA |
| | Ca tu te piglie collera pe niente. |
| |
| 755 | Quanno sarrà lo juorno, |
| | Che mme darraje recietto |
| | Dillo na vota di’: potta de nnico. |
| | Chiù d’uno mme va attuorno, |
| | E tu pe cchiù despietto, |
| 760 | Faje nfenta non sentì, si te lo dico. |
| |
| | PORDENZIA |
| | Te voglio dà recietto |
| | E quanto vaje cercanno. |
| | Va saglietenne ncoppa a fatecare. |
| | RITA |
| | Avisse ditto, mamma, a pecceiare. (e se nne trase alla casa.) |
| | PORDENZIA |
| 765 | Vedite cacciottella: |
| | Mme stace a fa l’ammore co Masillo? |
| | Quanno ll’aggio prommesa a lo Notare. |
| | Mo’ lo vorria trovare; |
| | Ca sbrecato che mm’aggio |
| 770 | Sto taluorno de figliema: |
| | Voglio penzà tantillo, |
| | De fa lo matremmonio co Lillo. |
| |
| | SCENA II |
| |
| | M. AMBROGIO, e PORDENZEIA. |
| |
| | AMBROGIO |
| |
| | Di sua bocca a un sol sorriso |
| | Va in brodetto l’alma mia. (Mente Pordenzeia va vedenno pe le quinte si vede lo Notaro.) |
| |
| | PORDENZIA |
| 775 | (Che brava ncontratura!) (Accorgendosi di M. Ambrogio.) |
| | AMBROGIO |
| |
| | O mia somma ventura: |
| | Di tua bocca a un sol sorriso |
| | Va in brodetto l’alma mia. |
| | Vagheggiando il tuo bel viso |
| 780 | Io mi metto in bizzarria. |
| |
| | PORDENZIA |
| | Si’ pazzo, o staje ncarrozza? |
| | AMBROGIO |
| | Fa conto che per te son pazzo affatto. |
| | PORDENZIA |
| | E tu fatte legare ment’è chesso. |
| | AMBROGIO |
| | Ah che tu m’hai legato, io tel confesso. |
| | PORDENZIA |
| 785 | Va trova Masto Giorgio, ca te scioglie. |
| | AMBROGIO |
| | Tu m’hai legato, e tu scioglier mi puoi. |
| | PORDENZIA |
| | Se pò sapere tu da me che buoie? |
| | AMBROGIO |
| | Pietà sol da te voglio. |
| | PORDENZIA |
| | Io non venno piatà: tu stai nn’arrore. |
| | AMBROGIO |
| 790 | Dunque sprezzi crudel, chi per te more? |
| | PORDENZIA |
| | Si n’aie auta cannela, |
| | Va coccate a lo scuro. |
| | Puo’ ghì pe ss’ate fere |
| | A Lucca mme te parze de vedere. (e se nne va.) |
| | AMBROGIO |
| 795 | Chi la dura la vince, si suol dire: |
| | Né l’arbore mai cadde a i primi colpi, |
| | Già son’entrato in danza, |
| | Mi bisogna ballare; |
| | E Norina perciò vo’ maritare. (e se n’entra.) |
| |
| | SCENA III |
| |
| | RIENZO, e LUCCIO. |
| |
| | RIENZO |
| 800 | Oh chesta sì ch’è bella. |
| | Io dico, si vuo’ stende li scapizze |
| | De Nora che mme piglio nfra di sere. |
| | E tu dice ca Nora t’è mogliere! |
| | LUCCIO |
| | Volete, che vel dica zorfeggianno, |
| 805 | O sonanno, o cantanno? |
| | Vel dirraggio con questa zenfonia. |
| | Zuruzù, Zuruzù, Nora è la mia. |
| | RIENZO |
| | E mme la vuo’ tu mo’ far’a cantare? |
| | Siente chesta si è bella, |
| 810 | Non saccio si ceccone, o tarantella. |
| |
| | Si tu cride Nora avè |
| | Ll’aie sgarrata, non se pò. |
| | Ca lo patre la vo’ dà. |
| | A mme sulo, a nullo cchiù. |
| 815 | Sso morzillo n’è pe tte, |
| | Te dich’io, ntiennelo mo’. |
| | Ca si nnante vuo’ passà, |
| | Te sarrà ditto, cu cù. |
| |
| | LUCCIO |
| | Di grazia piano piano. |
| 820 | Sentiamolo da Nora, |
| | A chi vol pe marito. |
| | Che ti par? va squisito? |
| | RIENZO |
| | Tutto va buono: ma lo patre è chillo, |
| | Che s’ha da contentare. |
| | LUCCIO |
| 825 | Ma pure farrà bene, |
| | Dicotella sentir la ’ntenzione. |
| | RIENZO |
| | Faccio chello che buoie. |
| | LUCCIO |
| | Al paragone. |
| |
| | SCENA IV |
| |
| | LEONORA in finestra, e gli stessi. |
| |
| | LIONORA |
| | (Qui l’amante e ’l rivale: |
| | Qualche cosa sarà.) |
| | RIENZO |
| 830 | Vecco Nora nfenesta |
| | LUCCIO |
| | Noi restiamo accossì. |
| | RIENZO |
| | Cossì se resta. |
| | LUCCIO |
| | A i belli piedi tuoi, becco so’ io |
| | RIENZO |
| | (Sì becco veramente.) |
| | Non parlarmi a la mano. |
| 835 | O inzuccherata mia dolce Sia Nora, |
| | Pe sapere da voi s’è ghionta l’ora |
| | Del gaudimento mio. |
| | RIENZO |
| | E lo stisso dich’io. Sulo nci’agghiogno, |
| | Ca Pateto accossì bole, e commanna; |
| 840 | E te suppreco io ncrenato nterra. |
| | Saccio, ca si’ fegliola abbediente, |
| | Né nce riebbreche niente. |
| | LIONORA |
| | O bel fiore d’Abrile. |
| | RIENZO |
| | O rosa spampanata. |
| | LUCCIO |
| 845 | Bella cchiù che no è fra stelle il Sole. |
| | RIENZO |
| | Decite di parole, |
| | O laura nzoccarate. |
| | LUCCIO |
| | Sperate sì, sperate. (all’uno, e all’altro.) |
| | RIENZO |
| | Che nne dice tu mo’ Nota’ sproposeto? |
| | LUCCIO |
| 850 | Che nne dicite voi Si miniscalco? |
| | RIENZO |
| | Ca Marzo te nn’ha raso. |
| | LUCCIO |
| | Ca può ire addoranno un’altro vaso. |
| | LIONORA |
| | Tu il mio Sposo sarai. (a tutti e due.) |
| | LUCCIO |
| | Ora che dir potrai? |
| | RIENZO |
| 855 | Cierto ch’ha ditt’a mme: |
| | Pocca lo patre sujo contento nn’è. |
| | LIONORA |
| |
| | A te dico. |
| |
| | RIENZO |
| |
| | Gnoressì. |
| |
| | LIONORA |
| |
| | Non intendi. |
| |
| | LUCCIO |
| |
| | Dice a me. |
| |
| | LIONORA |
| |
| | A te voglio. |
| |
| | RIENZO |
| |
| | Eccome cca. |
| |
| | LIONORA |
| |
| 860 | A te sprezzo. |
| |
| | LUCCIO |
| |
| | Siente vi’? |
| |
| | LIONORA |
| |
| | T’abborrisco. |
| |
| | RIENZO |
| |
| | Dice a tte. |
| |
| | LIONORA |
| |
| | Vanne via. |
| |
| | LUCCIO |
| |
| | Vattene va. (E se ne trase Nora.) |
| |
| | LUCCIO |
| | A buon’intenditor poco parole. |
| | RIENZO |
| | Mme pare ch’averria ntiso no surdo. |
| | LUCCIO |
| 865 | Ora frate, fenimmo queste baje. |
| | Sempe che trovarraje, |
| | Che Nora a te t’accetta, |
| | Io vogli’essere mpiso ed appiccato. |
| | Vogli’essere squartato. |
| 870 | Essa ha già dato a me fede di Sposo. |
| | Tu ll’aje già nteso co l’arecchie vostre. |
| | Perzò s’avite sal ne la cocozza, |
| | Lasciat’andar chi mal con voi s’accozza. |
| |
| | Tu ci perdi le parole. |
| 875 | La mia bella |
| | Sia Norella |
| | Non ti vuole. |
| | E se ti dice sì, |
| | Ti gabba affè. |
| 880 | È innamorata, |
| | Appassionata: |
| | Se vuoi saper di chi, |
| | Squaglia pe mme. (E se n’entra.) |
| |
| | RIENZO |
| | Chisto troppo se fidate: e chisto è signo, |
| 885 | Ca Nora le vo’ bene, e sta securo |
| | De poterel’avè pe st’ata via |
| | Cchiù corta de la mia. |
| | Che bo’ fare lo patre, |
| | S’essa dice, non voglio? |
| 890 | Aimmene, aimmè che mbruoglio. |
| | Ah, ca troppo aggio visto, |
| | Ca co isso la cana sgargejava; |
| | E a mme, mme delleggiava. |
| |
| | Nora bella mme sento morì |
| 895 | Si nce penzo ca mm’aje da lassà. |
| | Si lo core de st’arma tu si’ |
| | Senza tene no pozzo campà. (E se nne va.) |
| |
| | SCENA V |
| |
| | PORDENZIA, e LILLO. |
| |
| | PORDENZIA |
| | Commanna, t’aggio ditto, |
| | Si t’accorre quaccosa: |
| 900 | Parla mo’ su; no la tenè annascosa. |
| |
| | SCENA VI |
| |
| | RITA affacciata da parte, e li stisse. |
| |
| | RITA |
| | (Mamma parla co Lillo? Ausolejammo.) |
| | LILLO |
| | Troppo t’aggio da dicere: |
| | Ma la paura ch’aggio, |
| | Che no mme dice no, mme fa sta muto. |
| | PORDENZIA |
| 905 | Commanna torno a dire. |
| | LILLO |
| | Ah, so feruta. |
| | PORDENZIA |
| | Maramene. E chi è stato? |
| | LILLO |
| | È chello ch’è lo peo, |
| | Ca la feruta è tanto penetrante, |
| | Che non pò ghì cchiù nnante. |
| 910 | M’ha toccato lo core. |
| | Pordenzia mia, già Lillo se ne more. |
| | PORDENZIA |
| | Ora bona pozz’essere. Ched’aje? |
| | Parla, benaggia craje. |
| | LILLO |
| | Tu mme puo’ dà remmedio: tu schitto |
| 915 | Conzolare mme puoje sto cor’affritto. |
| | RITA |
| | (Lillo parla pe mmene: |
| | E co Mamma la sgarra.) |
| | PORDENZIA |
| | Spapura via, no cchiù. |
| | LILLO |
| | Pordenzia tu me sfuorze a spapurare, |
| 920 | E mme la faje sgarrare. |
| | RITA |
| | (Lo core te lo dice. |
| | Fa curto Lillo, ca la sgarre cierto.) |
| | PORDENZIA |
| | (Non pozzo tenè cchiune.) |
| | Che buo’ sgarrà, s’io sola |
| 925 | Aggio remmedio pe lo male tujo. |
| | LILLO |
| | Gnorsì te ll’aggio ditto, |
| | Ca conzolà tu puoje sto cor’afritto. |
| |
| | Conzolame, ca puoje: |
| | Tu lo puo’ fa si vuoje; |
| 930 | E po lassa fa a mme. |
| | Mme sento ascevolì. |
| | Rita mme fa morì: |
| | Vide ca squaglio, aimmè. |
| |
| | RITA |
| | (Quanta nn’aggio cagnate: |
| 935 | Ma chisso mm’è trasuto |
| | Tanto dinto a sto pietto, |
| | Che si no ll’aggio, n’aggio maje recietto.) |
| | PORDENZIA |
| | Oh Si Lillo, Si Lillo: |
| | Si isso, o non si’ chillo, |
| 940 | Che no ntennive lo parlare mio: |
| | Che non sapive nzocche foss’Ammore. |
| | LILLO |
| | La sciamma int’a sto core |
| | Tu nce ll’aje posta. |
| | PORDENZIA |
| | E comme? |
| | LILLO |
| | Tanto mm’aje ditto, e ditto. |
| 945 | Pensi nfi’ che mm’aje ncappato a lo mastrillo. |
| | PORDENZIA |
| | Oh Si Lillo, Si Lillo. |
| | Comm’io t’aggio ncappato, |
| | Si pe Rita tu faje lo spantecato? |
| | LILLO |
| | Comme? Da tante juorne, |
| 950 | Che d’ammore me parle, e de nzorare, |
| | No nn’aje ntiso ca Rita |
| | Ha da esse la Zita? |
| | RITA |
| | (E biva Lillo affè.) |
| | PORDENZIA |
| | E mente chesso nc’è, |
| 955 | Pecché tanta paura |
| | De dire sì, a nzò ch’io te pregava. |
| | LILLO |
| | Non saccio di’ pecché tremmo, e tremmava, |
| | Fuorze pecché mme pare |
| | De no la mmeretà na figlia toja. |
| | PORDENZIA |
| 960 | La mmierete sopierchio: |
| | Ma Rita è troppo tennera pe ttene: |
| | Tu la vorrisse avere comm’a mmene. |
| |
| | Siente Lillo ch’aje da fa, |
| | S’aje golio de te nzorà. |
| 965 | Lassa ghì sse peccerelle, |
| | Moscarelle. |
| | Pigliat’una che t’aiuta |
| | Comm’a mme fatta, e schenuta, |
| | Ca te sape covernà. (e se nne va.) |
| |
| | RITA |
| 970 | Zi, Zi, Si Li’, Si Lillo? |
| | LILLO |
| | Oh fata mia. |
| | RITA |
| | Lillo: se pò sapè che baie facenno? |
| | LILLO |
| | Vao comm’a palommella |
| | Attuorno a ssa cannela. |
| | RITA |
| | O quanto che saje dicere. |
| | LILLO |
| 975 | E tu quanto saie fare, |
| | Co ss’uuocchie che mme fanno pazzejare. |
| | RITA |
| |
| | È lo vero ca mammema ù? |
| |
| | LILLO |
| |
| | È lo vero, e no poco de cchiù. |
| | È lo vero ca mammeta ù? |
| |
| | RITA |
| |
| 980 | È lo vero, e no poco de cchiù. |
| |
| | LILLO |
| |
| | Ma Lillo tuio, |
| | Lo fatto sujo |
| | Lo sape fa. |
| |
| | RITA |
| |
| | La gelosia, |
| 985 | Speranza mia |
| | Mme fa tremmà. |
| |
| | LILLO |
| |
| | Non dobetà |
| | Ca Lillo more |
| | Sulo pe tte. |
| |
| | RITA |
| |
| 990 | Comme lo core |
| | Sta mpietto a mme, |
| | Pensalo ttu. |
| |
| | LILLO |
| |
| | È lo vero, &c. |
| |
| | SCENA VII |
| |
| | PORDENZIA sola. |
| |
| | PORDENZIA |
| | Non pò esse, che Rita nci’accontenta: |
| 995 | Se piglia la rezzola da Masillo, |
| | E po l’ammore mme vo’ fa co Lillo! |
| | Pordenzia, ca si’ n’asena, e perdoname. |
| | Da Masillo se piglia la rezzola |
| | Pe te lo scorcogliare, |
| 1000 | E po co Lillo se vo’ mmaretare. |
| | Ma comme prega a mme pe Nota’ Luccio |
| | Po s’accosta a Masillo, |
| | Mo’ spanteca pe Lillo! |
| | Rita è fegliola de fa chesso e auto. |
| 1005 | È figlia a tte Pordenzia. Ora tornammo |
| | A trovà lo Notare. |
| | Chisso s’ha da pegliare; |
| | Ca lo Notare po me fa avè Lillo. |
| | Zitto zitto, Masillo. |
| 1010 | Scanagliammo pajese. |
| |
| | SCENA VIII |
| |
| | PORDENZIA, e MASILLO. |
| |
| | PORDENZIA |
| | Masillo, schiavo tujo. |
| | Eccote li denare, |
| | E damme la rezzola. |
| | MASILLO |
| | Eccola cca. Mmalora, (fegne de cercà dint’a le sacche.) |
| 1015 | No mme la trovo ncuollo; |
| | Perduta l’avarraggio. |
| | PORDENZIA |
| | Masillo, io rido, e poco voglia nn’aggio. |
| | MASILLO |
| | Tienete li denare, e bi’ che riesto |
| | Nce vo’, ca te lo dongo, eccome cca. |
| | PORDENZIA |
| 1020 | Tu si’ pazzo, o sbarie nveretà. |
| | Voglio la robba mia, |
| | Che denare, e sdenare vaje trovanno. |
| | MASILLO |
| | Ora chist’è malanno. E si no ll’aggio. |
| | PORDENZIA |
| | Tu dimme che nn’aje fatto? |
| | MASILLO |
| 1025 | L’avarraggio perduta, t’aggio ditto. |
| | PORDENZIA |
| | E no nte vuoje sta zitto. |
| | Ll’aje realata a Rita, n’è lo vero? |
| | MASILLO |
| | Io te dico ca none. |
| | PORDENZIA |
| | Appila bosciardone. |
| 1030 | Ll’aggio visto co st’uuocchie; |
| | E mo’ mme staje a bennere papocchie. |
| | MASILLO |
| | Ma fa cunto, ch’a Rita ll’aggia data. |
| | Ll’avarria fatto, ca le voglio bene. |
| | Saje si la pozzo tenere grassosa, |
| 1035 | Ca cchiù de n’auto mme manejo quaccosa. |
| | PORDENZIA |
| |
| | Te lo puo’ levà da chiocca, |
| | Ca Rita mia, |
| | N’ha sfrenesia, |
| | De se sta lloc’a bocca, |
| 1040 | E fa scagliuozze. |
| | Si’ lo primmo de lo munno: |
| | Ricc’a funno; |
| | A figliema non mancano di tozze. (e se nne va) |
| |
| | MASILLO |
| | Ente ciantella, guitta, pedocchiosa. (mmiero Pordenzia, da po che se n’è ghiuta.) |
| |
| | SCENA IX |
| |
| | Mess. AMBROGIO, che s’accorge, che Masillo dice a Prudenza. |
| |
| | AMBROGIO |
| 1045 | Cos’è? cos’è? sta cosa? |
| | MASILLO |
| | N’è niente si caffè. |
| | AMBROGIO |
| | Dimmel’a me cos’è? |
| | MASILLO |
| | Fonnachera, trammera: a mme st’affrunto. (verso Prudenza.) |
| | AMBROGIO |
| | Prudenza in che t’ha offeso? |
| 1050 | Dillo ad Ambrogio, dillo. |
| | Sai s’io t’amo, Masillo. |
| | MASILLO |
| |
| | Aimmè lassame sta, |
| | O Dio lassame ghì. |
| | Sto mmalorato, |
| 1055 | Sto correvato: |
| | No la pozzo passà |
| | Cierto accossì. (e se nne va.) |
| |
| | AMBROGIO |
| | Ferma: dove ne vai? è già volato. |
| | Vorrei saper ch’è stato, |
| 1060 | Per pigliar di Prudenza le difese, |
| | Ed obbligarla ad essermi cortese. |
| | Ma, se non erro, il Medico qui viene, |
| | E mi sembra, che stia ancor turbato. |
| |
| | SCENA X |
| |
| | RIENZO, e M. AMBROGIO. |
| |
| | RIENZO |
| | (Cagnar’a mmene pe no sgrazeiato. |
| | AMBROGIO |
| 1065 | Signor Lorenzo, addio. |
| | RIENZO |
| | O schiavo patro’ mio. |
| | AMBROGIO |
| | Ti veggio in viso un non so che d’affanno. |
| | RIENZO |
| | Ammico sto penzanno. (Voglio fegnere.) |
| | A no cierto malato, |
| 1070 | Ch’arrasso sia, le sta p’ascì lo sciato. |
| | AMBROGIO |
| | Ah ah, mi fate ridere. |
| | Voi certo il primo Medico sarete, |
| | Che degl’infermi passione avete. |
| | RIENZO |
| | A lo Colleggio ditto mme trovava, |
| 1075 | Ca sto malato propio non moreva. |
| | AMBROGIO |
| | E sel dicevi morto, e si sanava? |
| | RIENZO |
| | Io tanno l’accedeva. |
| | AMBROGIO |
| | O bene in verità. |
| | RIENZO |
| | Dico, ch’io l’accedeva |
| 1080 | S’avesse ntale caso pricolato. |
| | AMBROGIO |
| | Or via lasciam’andar ogni ammalato: |
| | Ed in vece di morte, e infermità, |
| | Parliam di sanità, di far figliuoli. |
| | Già volete mia figlia? |
| | RIENZO |
| 1085 | Io troppo la vorria, s’essa me piglia. |
| | AMBROGIO |
| | Come? che dici? |
| | RIENZO |
| | Signorsì: ca essa |
| | Ten’auto ncapo, e bo’ |
| | AMBROGIO |
| | Non so che dici. |
| | La può tener il capo a che che sia. |
| | Ch’io sono il capo, e voglio a casa mia. |
| 1090 | Io la farò calare, |
| | E vi farò sposare. |
| | RIENZO |
| |
| | Ajutame Ammore, |
| | Ca mo’ lo puo’ fa. (mentre Ambrogio batte da sua casa.) |
| |
| | SCENA XI |
| |
| | LEONORA prima in finestra, poi in iscena, ed i già detti. |
| |
| | LIONORA |
| | Chi è là? chi è là? chi batte? |
| | AMBROGIO |
| 1095 | Norina cala giù, ch’io qui t’attendo. |
| | LIONORA |
| | Adesso adesso scendo. |
| | RIENZO |
| |
| | Lo siente sto core, |
| | Che strilla piatà. (Finisce l’aria mentre sta calando Leonora.) |
| |
| | LIONORA |
| | Eccomi padre caro. |
| | AMBROGIO |
| 1100 | Io voglio o cara figlia |
| | RIENZO |
| | Schiavo de Vossoria. |
| | AMBROGIO |
| | La fe’ di sposo, questi or or ti dia. |
| | LIONORA |
| | Come! Quando! che dite! |
| | Mio dolcissimo padre (Ginocchiandosegli avanti.) |
| | AMBROGIO |
| 1105 | Non c’è come, né quando. |
| | Mi sei tu figlia; ed io così comando. |
| | LIONORA |
| |
| | Son figlia, è vero: |
| | Di me il pensiero, |
| | A voi si dà. |
| 1110 | Ma di forzarmi il cor |
| | Non lo pensate. |
| | Il cor ch’è mio, |
| | Nutre un desio |
| | Di libertà. |
| 1115 | E usandomi rigor |
| | Voi v’ingannate. (se n’entra in casa.) |
| |
| | RIENZO |
| | Che dice mo’ Si Ambruoso: |
| | N’è comme te dich’io? |
| | AMBROGIO |
| | Eh che dovrà obbedire a un cenno mio. |
| | RIENZO |
| 1120 | Lo Cielo accossì boglia. |
| | Ma si chessa non vole |
| | Non ce servono fatte, né parole. |
| | AMBROGIO |
| |
| | Tu vedrai quel che dich’io, |
| | Se sarà più pertinace |
| 1125 | Al voler del genitor. |
| |
| | RIENZO |
| | A mme dice lo core, |
| | Ca farraje, e sfarraje senza fa niente: |
| | E lo Notaro ne sarrà contente. (se ne va.) |
| | AMBROGIO |
| |
| | Così fosse al caso mio; |
| 1130 | Ch’io trovar potessi pace |
| | Al mio male al mio dolor. (e se n’entra.) |
| |
| | SCENA XII |
| |
| | PORDENZEIA, e LUCCIO. |
| |
| | PORDENZIA |
| | Comme dice tu mo’, |
| | Ca no mme facci’attenne la parola? |
| | LUCCIO |
| | Non saccio di che parli. |
| 1135 | E perciò non so dar, degna resposta. |
| | PORDENZIA |
| | Vide che faccia tosta! |
| | Comme? no t’allecuorde l’appontato? |
| | LUCCIO |
| | Il tempo antico ora è di già passato? |
| | PORDENZIA |
| | Quanta vote pe Rita |
| 1140 | Mme si’ benut’attuorno |
| | A fa lo giurgiuleo: |
| | Mo’ comme no mme ntienne, e faje zi meo. |
| | LUCCIO |
| |
| | Mi fai ridere, e de voglia |
| | Bella donna nveretà. |
| 1145 | Questo cor, ch’era nchiajato |
| | Ncatenato, |
| | Staci’asciuoto, senza doglia, |
| | E si gode libertà. |
| |
| | PORDENZIA |
| | No nnè comme la cunte Si Notare, |
| 1150 | A na figlia de mamma zannejare. |
| | Si ll’aje data parola attiennencella. |
| | LUCCIO |
| | Non si mantien parola femmenella. |
| | PORDENZIA |
| | Ente piscia portella, pezzentone. |
| | LUCCIO |
| | Non vuoj portà rispetto ad un Notare, |
| 1155 | Che ha fatto cchiù cautele, ed istrumenti |
| | Polise, e testamenti, |
| | Che non so’ arene al lido, acqua a lo mare. |
| | PORDENZIA |
| | Co mmico aje tu da fare: |
| | E nc’è ssa Vecaria, |
| 1160 | Pe dà castico a sa forfantaria. |
| |
| | SCENA XIII |
| |
| | RITA, e LEONORA dalle finestre, ed i già detti. |
| |
| | RITA |
| | Che rommore ncè lloco? |
| | LIONORA |
| | (Che grida strepitose.) |
| | PORDENZIA |
| | Non siente che mme dice sso Segnore? |
| | RITA |
| | Che cosa dice? |
| | PORDENZIA |
| | Ca non vo’ cchiù a ttene. |
| | RITA |
| 1165 | Comm’io volesse a isso. |
| | È agresta, mamma, è agresta. |
| | LUCCIO |
| | Ma non mme dà fastidio a li denti. |
| | PORDENZIA |
| | Sta zitto, non parlare, ommo da niente. |
| | RITA |
| | Mamma lassalo ire, |
| 1170 | Ca si be’ mm’addotasse, |
| | No lo voglio vedere, né sentire. |
| | PORDENZIA |
| | Che dice tune: ll’ha da fa pe forza. |
| | LUCCIO |
| | Sta forza chi la fa? |
| | PORDENZIA |
| | Chi pote a sta Cetà. |
| | LUCCIO |
| 1175 | Donnicciuola non sai tu chi son’io. |
| | LIONORA |
| | (In tropp’impegno veggio or l’amor mio.) |
| | PORDENZIA |
| |
| | Mo’ ncoppa a no carrino |
| | Te voglio fa votà. |
| | Te cride ca Pordenzia |
| 1180 | Nonn’ave canoscenzia, |
| | E non se pò ajutà. |
| |
| | LUCCIO |
| | Mi chiavarrai di naggio entro il pertugio. |
| | RITA |
| | Schefienzia, che dice? |
| | Si parle che te ntenno, io te responno. |
| 1185 | E te faccio sentire |
| | LIONORA |
| | (Non posso più patire) |
| | Averti come parli villanella. |
| | RITA |
| | O la gran Segnorella, |
| | Che mme chiamma vellana. |
| | LIONORA |
| 1190 | Che forse è cosa strana? |
| | RITA |
| | O vellana fetente, pedocchiosa, |
| | Vajassa, perchiepetola zellosa. |
| | La capo te lav’io senza sapone. |
| | LUCCIO |
| | Leva l’accasione, Sia Norella. |
| 1195 | Non ti convien pigliartela con ella. |
| | RITA |
| |
| | Facce storta. |
| |
| | LIONORA |
| |
| | Contrafatta. |
| |
| | RITA |
| |
| | Crepa schiatta. |
| |
| | LUCCIO |
| |
| | Hai da far con Nora sì. |
| |
| | RITA |
| |
| 1200 | Via mo’ fatt’a ttenè. |
| |
| | RITA |
| |
| | Comm’è bella. |
| |
| | LIONORA |
| |
| | Che musino? |
| |
| | RITA |
| |
| | La sia bella. |
| |
| | LIONORA |
| |
| | Bel visino. |
| |
| | RITA |
| |
| 1205 | Donna Nora. |
| |
| | LIONORA |
| |
| | Va in malora. |
| |
| | RITA |
| |
| | Si se picca. |
| |
| | LIONORA |
| |
| | Va t’impicca. |
| |
| | RITA |
| |
| | Bella facce, villa, vi’. |
| |
| | LIONORA |
| |
| 1210 | Che bel muso, vello, ve’. |
| |
| | LUCCIO |
| | Tutt’è la rabbia, che la rode, e smacena, |
| | Ma si avite giodizio |
| | Ve ne potrete ridere. |
| | LIONORA |
| | Ben così credo anch’io: |
| 1215 | Ma non sai Luccio mio, |
| | Che son contro di noi il Cielo e ’l fato? |
| | LUCCIO |
| | Aimmè, che sarà mai? che fu? ch’è stato? |
| | LIONORA |
| | Il crudo genitore. |
| | Vuol, che ’l Medico sposi; ed oggi appunto |
| 1220 | Han conchiuso il trattato. |
| | LUCCIO |
| | O me tapin scasato, |
| | E comme facerrimmo? |
| | LIONORA |
| | Io già penso, e ripenso, |
| | E ’l rimedio non trovo. |
| | LUCCIO |
| 1225 | Io diciarrei na cosa. |
| | LIONORA |
| | E che sarebbe? |
| | LUCCIO |
| | Fuggiamo, e ghiammonencene da qua. |
| | LIONORA |
| | Ottimo in verità. Ma il modo, il come. |
| | LUCCIO |
| | Vestitevi da huomo, e appalorciammo |
| | Mentre dorme lo Gnore, |
| 1230 | S’è vero, che per me vi pogne amore. |
| |
| | SCENA XIV |
| |
| | RIENZO, LUCCIO, e LEONORA. |
| |
| | RIENZO |
| | (E semp’attuorno cca sto moscheglione |
| | La spia voglio fa da sto pontone.) |
| | LIONORA |
| | Non ho le vesti, e poi non posso uscire, |
| | Se mio padre, ch’è un huom pien di sospetto, |
| 1235 | La notte tien le chiavi a capo il letto. |
| | LUCCIO |
| | A chesso nce pens’io. |
| | Vi porterò le chiavi, o ’l chiavettiero. |
| | LIONORA |
| | Approvo il tuo pensiero. |
| | LUCCIO |
| |
| | Jammoncenne mia cara, mia bella |
| 1240 | Ca volimmo godere, e scialà. |
| | Vado,e torno, e a cca n’altra sghizzella |
| | Ognincosa vi voglio portà. |
| |
| | RIENZO |
| | Che bole gnefecare |
| | Sta cosa de portà no chiavettiero! |
| 1245 | Non saccio a che penzare. |
| | So’ mmiezo nzallanuto. |
| | No mme vuoje dare ajuto, |
| | Pe no momiento, o Ammore. |
| | Ma mme parla lo core, |
| 1250 | E mme dice: nne vuo’ sapè lo vero, |
| | Fignete chiavettiero. |
| |
| | SCENA XV |
| |
| | LILLO, e MASILLO. |
| |
| | LILLO |
| | Te dico ca la figlia, e no la mamma |
| | M’ha puost’int’a lo core tale sciamma, |
| | Che tutto m’ha allummato; |
| 1255 | E si n’aggio soccurzo, io so’ barato. |
| | MASILLO |
| | Addonca vaje appriesso |
| | A ssa fegliola ne? |
| | LILLO |
| | Masillo, accossi è. |
| |
| | Chessa è chella |
| 1260 | Che me fella, |
| | Che mm’adaccia, |
| | Mme spetaccia, |
| | Che mme fa |
| | Sparpatejà. |
| 1265 | Masillo mio si vuoje, |
| | Ajutame, ca puoje, |
| | Agge de me piatà. |
| |
| | SCENA XVI |
| |
| | PORDENZIA, e li stisse |
| |
| | PORDENZIA |
| | Masillo, si ccane? |
| | MASILLO |
| | A lo commanno mio. |
| 1270 | Ched’è? te veo lesta, |
| | E ce quaccata festa da guardare? |
| | LILLO |
| | Pordenzia te so’ schiavo. |
| | PORDENZIA |
| | Mo’ so’ co tico. Tu no mme deciste, (secretamente a Masillo.) |
| | Ca figliema volive pe mogliere? |
| | MASILLO |
| 1275 | Cierto ca ll’aggio ditto, |
| | E non credeva de te fa vreogna. |
| | PORDENZIA |
| | Non serve: parlà d’auto: quanno vuoje |
| | Facimmo li capitole. |
| | MASILLO |
| | So’ lesto. |
| | LILLO |
| | (Annevina che parlano nfra lloro.) |
| | PORDENZIA |
| 1280 | Sacce ca piglie chi ha le mano d’oro. |
| | MASILLO |
| | Saccio, ch’è figlia a ttene, e tanto va. |
| | LILLO |
| | Sso trascurzo è fornuto? |
| | PORDENZIA |
| | Lillo mio è scomputo. |
| | Ora vattenne, e torna |
| 1285 | Priesto da cca: me ntienne? |
| | MASILLO |
| | Mo’ mme ne vao ma siente: |
| | Di’ a Rita, che mme stia allegramente. |
| | Valle decenno, si mme vuoje bene. |
| |
| | Ca priesto priesto ha da scialà. |
| 1290 | E già lo sango dint’a le bene |
| | Pe l’allegrezza zompanno va. (e se nne trase.) |
| |
| | LILLO |
| | Pordenzia: mme puo’ di’ pecché Masillo |
| | Tant’allegrezza ha ncuorpo? |
| | PORDENZIA |
| | Pecché arrevato è a fa no bello cuorpo. |
| | LILLO |
| 1295 | Ed è? |
| | PORDENZIA |
| | Se piglia Rita pe mogliere. |
| | LILLO |
| | Masillo piglia Rita! |
| | PORDENZIA |
| | Gnoressine. |
| | E tu puro starraje allegramente: |
| | Pocca si Rita nguadeja Masillo: |
| | Pordenzia piglia Lillo. |
| | LILLO |
| 1300 | Nnanze me scenna gotta arrasso sia, |
| | Ch’io faccia sto sgarrone. (O brutt’arpia.) (e se nne va.) |
| | PORDENZIA |
| | Ched’è Lillo? ched’aje? |
| | Fremma, aspetta; addo’ vaje. (e secotanno se nne trase.) |
| |
| | SCENA XVII |
| |
| | RIENZO da Chiavettiero. |
| |
| | RIENZO |
| | Chiave, chi vole chiave. |
| 1305 | Povera Medecina a che si’ data. |
| | Ora sì, ch’è lo vero, |
| | Ch’ogne Miedeco nuosto è chiavettiero. |
| |
| | Chi vo’ chiave mascoline, |
| | Femmenine, |
| 1310 | Chiave grosse, mezzanelle, |
| | Pe portune, pe portelle, |
| | D’ogne sciorte ll’aggio cca. |
| | Si volite mascature, |
| | Le fatture, |
| 1315 | Metteture, |
| | Io ve voglio regalà. |
| |
| | SCENA XVIII |
| |
| | RITA, e poi LEONORA dalle finestre, e RIENZO. |
| |
| | RITA |
| | O Chillo? No nce siente. |
| | RIENZO |
| | A mme bolite? |
| | RITA |
| | Pigliate quatto rana, |
| | E crastame sta cana. |
| | RIENZO |
| 1320 | Non te posso servire, |
| | Pocca n’aggio li fierre, che nce vonno. |
| | LIONORA |
| | (Mi parve di sentire |
| | Per la strada un chiavaro, |
| | Il manderà il Notare. |
| 1325 | Eccolo in verità.) |
| | RIENZO |
| | Vuoje cchiù denare? |
| | RIENZO |
| | Craje torno a passà. |
| | LIONORA |
| | Buon huomo. |
| | RIENZO |
| | Che bolite? |
| | LIONORA |
| | Avessi per ventura |
| | Una chiave mezzana mascolina. |
| | RIENZO |
| 1330 | Gnorsì, creo ca nc’è. Veccola cca. |
| | LIONORA |
| | Ponetela qui dentro, (cala lo panaro.) |
| | Acciocché se va bene |
| | Possa adesso vedere, ed osservare. |
| | RIENZO |
| | Chess’io ll’aggio da fare. |
| | RITA |
| 1335 | Non siente. (Ente creanza. |
| | Sta parlanno co mmico, |
| | E chella Segnorella |
| | Me lo leva da nante, e lo vo’ essa.) |
| | Non siente; a chi dich’io? |
| | RIENZO |
| 1340 | Fegliola mia, che pressa puorte, aspetta, |
| | Aspetta nzi’ a dimane, |
| | Ca po torno da ccane, e si’ servuta. |
| | LIONORA |
| | Sollecita. |
| | RIENZO |
| | Sta lesta. |
| | RITA |
| | (Quanta ne fa sta scigna a la fenesta.) (E mentre va da sotto la casa di Rita alla casa di Leonora, sopraggiunge Luccio.) |
| |
| | SCENA XIX |
| |
| | LUCCIO, e li stisse. |
| |
| | LUCCIO |
| 1345 | Nora è cca pronto tutto. (e mette tutto nel panaro, e Leonora il tira.) |
| | RIENZO |
| | Mmalora chi è benuto |
| | E sconcecà lo juoco. |
| | LIONORA |
| | Venisti a tempo, o caro. |
| | RIENZO |
| | Si tu sapisse pecché nn’aggio pressa, |
| 1350 | Mo’ lo piacere tu mme faciarrisse. |
| | RIENZO |
| | T’aggio ditto ca no, che buoje da mene. |
| | LUCCIO |
| | Questo il Medico pare. |
| | RIENZO |
| | Vi’ che malanno è chisto. |
| | LUCCIO |
| | Al sicuro ch’è isso: |
| 1355 | Che mmenzione è chesta. |
| | Mme vaje facenno maschere, n’è vero? |
| | RIENZO |
| | Te suonne, Signor mio, so’ chiavettiero. |
| | LUCCIO |
| | E questa, che tu porti, ribaldone |
| | Non è barba a posticcio. (gli strappa la barba.) |
| 1360 | Ah brutto bosciardone |
| | Falzario chiavettiero, |
| | Medico sbregognato. |
| | Mo’ ti farò veder che saccio fa. (se ne va.) |
| | RITA |
| | Ah, ah, ah. |
| | LIONORA |
| | Ah, ah, ah, ah. |
| | RITA |
| 1365 | O chesta è bella. |
| | RITA - LIONORA |
| | Ah, ah. (e se n’entrano.) |
| | RIENZO |
| |
| | Che breogna: isciù che ghioja: |
| | Cchiù non pozzo comparé. |
| | Già na chiaveca m’aspetta. |
| | Priesto curre, va te jetta. |
| 1370 | Non te fare chiù a bedè. |
| |
| |
| |
| |
| |