| |
| |
| Lo mbruoglio d'ammore, Velletri, s.e., 1717 |
| a cura di Stefania Napolitano |
|
|
|
|
|
| ATTO II |
|
| SCENA I |
|
| LUCCIO sulo. |
|
| LUCCIO |
| Aimmè, che faccio? Addo’ m’abbio? che penzo? |
670 | O Luccio sbentorato, mo’ che faie, |
| C’haie lassato Cecella |
| Pe no sospetto fauzo; e si’ tenuto |
| Pe zanno ,e tradetore, |
| Che remmedio può dare a chist’arrore? |
675 | Vi’ ch’auto moscheglione |
| Me passa pe le chiocche? |
| E si accordo Cecella, |
| Che derraggio a Norella? |
| C’ammoina, che guaio; si’ troppo dura. |
680 | O mme vene la gotta, o lo descenzo; |
| Aimmè, che faccio? addo’ m’abbio? che penzo? |
|
| Che mbruoglio nc’è a sto core, |
| Che filo mpeccecato, |
| Chi mme lo vo’ sbroglià? |
685 | Mme vedo perzo. |
| Ajemmè so’ scervellato, |
| Cchiù scioglio, |
| Cchiù me mbroglio; |
| Tu me nce curpe Ammore, |
690 | Si quanto voglio fa |
| Manne a travierzo. |
|
| SCENA II |
|
| NORELLA mmocca a la porta, LUCCIO, e CECELLA a lo barcone. |
|
| NORELLA |
| Luccio mio. |
| LUCCIO |
| Che d’è Nora? |
| NORELLA |
| Na parola. |
| LUCCIO |
| *Nce vole sta refosa. Eccome ccane. (parlano zitto.) |
| CECELLA |
| *Tiemente, n’ata vota |
695 | Lo schefenzuso co la Segnorella; |
| Non se ponno spartì Marco, e Sciorella. (se ne trase a fa la spia.) |
| LUCCIO |
| Comme? Titta se nzora? |
| E se piglia Cecella? |
| NORELLA |
| Che d’è Luccio? |
| Tu cagne de colore? |
| LUCCIO |
| N’è lo vero. |
| NORELLA |
700 | E comme n’è lo vero, si mo’ muore? |
| Ah Luccio mo’ m’addono, |
| Ca tu m’haje zanniata, e me zannie; |
| Cecella te sta ncore, |
| E pe chesso te cagne de colore. |
| LUCCIO |
705 | Chist’è sospetto tuio. |
| NORELLA |
| Ma pecché sine |
| Te si’ fatto accossì? Ca te despiace. |
| LUCCIO |
| Pe Titta ll’haggio a gusto, ca se nzora, |
| Ma pe mme me sa mmale; non nce pienze |
| Ca si Cecella te sarrà Cainata, |
710 | No mme sarraie mogliere? |
| NORELLA |
| Comm’a ddire? |
| LUCCIO |
| Titta sa che nce passo co Cecella; |
| E pe non farce havè cchiù confedenza; |
| Co mmico non farrà maie parentezza. |
| NORELLA |
| Non creo, che pozz’havere sto sospetto; |
715 | Che stammo nfra li Turche, o simmo cane? |
| LUCCIO |
| Otra, che gioia mia, |
| No mme vasta lo core de vedere |
| Che sia parente toia, chi m’è nnemmica. |
| NORELLA |
| E chesto, che te mporta? |
720 | Vide, che sfrenesia? |
| E ss’a la casa soia, e tu a la mia. |
| CECELLA |
| *Chisto sì ch’è locigno, sciala, sguazza; |
| Ca mo’ mmo’ nce vedimmo. |
| NORELLA |
| Che d’è Luccio? |
| Tu pienze, e no rrespunne? |
| LUCCIO |
725 | *Chesta cchiù nola scompe, ed io mo’ schiatto. |
| Va saglietenne, ca pe darte gusto, |
| Chello che pozzo fare, |
| Lo boglio fa, si havesse da crepare. |
| NORELLA |
|
| Bellezza de sto core, |
730 | Giojello de sto pietto, |
| Speranza de st’affetto |
| Hagge piatà de me. |
| Tu vide lo dolore, |
| Che ll’arma me conzumma; |
735 | Lo ffuoco, che m’allumma; |
| E sbrigate, che d’è? (se ne trase.) |
|
| SCENA III |
|
| CECELLA a lo bbarcone co na ziarella mmano, e LUCCIO. |
|
| CECELLA |
| *Oh ca ll’hanno scomputa, a te Cecella. |
| LUCCIO |
| Uh nigro me che beo, si m’ha sentuto. (s’addona de Cecella.) |
| Parlate co Norella, io so’ speduto. |
| CECELLA |
740 | Mo’ che t’haggio trovata, (fegne parlà co la ziarella.) |
| Voglio sfocà co ttico |
| Lo sdigno, c’haggio mpietto |
| Contra de Luccio, che me t’hà donata. |
| Pe scordareme ntutto |
745 | De chillo scanoscente |
| Mo’ te ietto, e te straccio, |
| Lo ffaccio ad isso chello, ch’à te ffaccio. (straccia la ziarella, e la ietta.) |
|
| Accossì potesse fare |
| Piezze, piezze de lo core, |
750 | A lo cane tradetore, |
| Pe poterme sgolià. |
| Oh, che gusto, c’havarria |
| De sentirelo strillare, |
| No cchiù mmo’ Cecella mia, |
755 | Vi’ ca moro, oddio piatà. |
|
| LUCCIO |
| Veccome cca Cecella, |
| Si mme vuo’ muorto accideme; |
| Fallo, ca nn’haie ragione. |
| CECELLA |
| Hai facce de parlarme, frabuttone. (se ne trase, e le serra la fenestra nfaccia.) |
| LUCCIO |
760 | Chest’è poco, n’è niente, |
| Me mmereto cchiù ppeo; ma si sapisse, |
| Ca fuie traduto da la gelosia, |
| Piatate mpiett’a te nce trovarria. |
| O scura ziarella (auza la ziarella da terra.) |
765 | Che no tiempo parive |
| Mpiett’a Cecella mia lazzetto d’oro, |
| E mmo’ si’ spetacciata, hagge pacienza; |
| Ca si cchiù non può stare a chillo pietto |
| Dint’à sto core mio te do recietto. (quanno dice, cca te metta, ha da mostà lo pietto.) |
|
770 | Io te vaso, e cca te metto |
| Sbentorata nocchetella |
| Pe confuorto de sto core. |
| Ca si mpietto |
| A Cicia bella |
775 | Annoccata |
| Tu si’ stata. |
| Mo’ che biene a chisto luoco, |
| Puoje fa doce chillo fuoco, |
| Che mm’allumma mpietto Ammore. |
|
| SCENA IV |
|
| TONNO, e ZEZA. |
|
| TONNO |
780 | Comme? te pare niente no pasticcio |
| Dint’a la casa mia? |
| ZEZA |
| E ch’è quarche nterzetto, |
| Che nce ngrassa la Corte? |
| TONNO |
| È assaie cchiù peo; |
785 | Chi ncappa a no nterzetto? |
| Paga la pena, e po nce sta ncerviello; |
| Ma no pasticcio mmano a no guarzone |
| Po fa venì golio a ttene, o a figlieta, |
| No poco, che nne pruove, |
790 | Va tiene cchiù lo carro pe la scesa; |
| Nce tuorne n’ata vota; |
| Po te vene golio, |
| Prova le sfogliatelle, e le bbarchiglie; |
| E tanno, oh maromene, |
795 | Va pigliate la casa; |
| Me vennarrite nzin’a le tenelle, |
| P’accattà pasticcielle, e sfogliatelle. |
| ZEZA |
| Arrasso sia, tutto chesto pienze? |
| Penza, ca tiene ncuollo |
800 | Na figlia che t’arriva, e che t’accoppa; |
| Va trovale marito, ca si’ biecchio; |
| Io non pozzo sapè, che bene appriesso, |
| Ca stò mmalata *e tu no mmuore ciesso. |
| TONNO |
| Volea di’, ca n’ancora |
805 | Havive accommenzato sto taluorno. |
| ZEZA |
| Taluorno ne? taluorno? e che borrisse? |
| Fa li figlie, e lassarle pe la chiazza |
| Comm’a figlie de scrofa? |
| Pecché te si’ nzorato? |
810 | Chi nc’have da penzà? |
| TONNO |
| Lo vecenato. |
| Fenimmola sta baja, |
| Figlieta è mmaretata. |
| ZEZA |
| Mmaretata? |
| TONNO |
| Gnorsì. |
| ZEZA |
| Co chi? |
| TONNO |
| Co Titta. |
| ZEZA |
| Titta? te piglia cca; che te ne pare; |
815 | Figliema voglio dà a no Molenaro? |
| TONNO |
| E tu dalle no Conte, o no Marchese; |
| Va vide pe sti siegge, si nc’è nullo; |
| Che boglia apparentare co Pertuso, |
| E pigliarse la figlia, |
820 | Senza no callo, e senza na cammisa; |
| E bi’ si strilla? che puozz’esse accisa. |
| ZEZA |
| Si no le pozzo dà no Caaliero, |
| Le do no galantommo. |
| TONNO |
| Ed haje denare? |
| ZEZA |
| Tu co cche la mmarite? |
| TONNO |
| Senza niente. |
| ZEZA |
825 | E senza niente io puro |
| Le do no galantommo. |
| TONNO |
| Chi è chisto? |
| ZEZA |
| Lo sio Ciommo. |
| TONNO |
| Ciommo Scajenza. |
| ZEZA |
| Sì. |
| TONNO |
| Te vaa lo piello, |
| A no zanno schefienza, truffaiuolo |
830 | Vorrisse, che dia figliema, mmalora, |
| Che lo secunno juorno me la chianta; |
| O si vole magnà, matina e sera, |
| Ha da fa rucche rucche a la mogliere. |
| TONNO |
|
| Bell’accatto! |
|
| ZEZA |
|
| Brav’accunto! |
|
| TONNO |
|
835 | E ll’haje sciueto linto, e pinto. |
|
| ZEZA |
|
| Ll’haie trovato lo sedunto. |
|
| TONNO |
|
| Tutto porva, e perucchella. |
|
| ZEZA |
|
| Co la rogna, e co la zella. |
|
| TONNO |
|
| E po a tavola uh ah. |
|
| ZEZA |
|
840 | Che la faccia stommacà. |
|
| ZEZA |
|
| Va te stipa. |
|
| TONNO |
|
| Trase dinto. |
|
| ZEZA |
|
| Haje da fa co sta nennella. |
|
| TONNO |
|
| Haje da fa co sta moschella. |
|
| ZEZA |
|
| No, la vince. |
|
| TONNO |
|
| Lo bedimmo. |
|
| ZEZA |
|
845 | Leva mano. |
|
| TONNO |
|
| Leva rimmo. |
|
| TONNO |
|
| Ca te scoccio. |
|
| ZEZA |
|
| Schiatta, schia’. |
|
| SCENA V |
|
| TONNO, e CIOMMO. |
|
| TONNO |
| Po le mogliere strillano: |
| Ca li marite lloro le ncotognano; |
| Si lo banno cercanno co lo spruoccolo, |
850 | Vide, che bell’aurio... oh teccotillo attiempo: (s’addona de Ciommo.) |
| Jammoncenne da cca. |
| CIOMMO |
| Schiavo zi Tonno... |
| Ah zi Tonno, zi Tonno na parola. |
| TONNO |
| A mme decite? |
| CIOMMO |
| Sine. |
| TONNO |
| Che v’accorre? |
| CIOMMO |
| Che d’è! staje poco buono? che cos’haje? |
855 | Me staje de mala cera? |
| TONNO |
| Sto ammoinato. |
| CIOMMO |
| E statt’alliegro frate, ca te porto |
| Na nova da segnore. |
| TONNO |
| A mme na nova. |
| Oscia dica. |
| CIOMMO |
| Ma ride, nc’haje gusto. |
| TONNO |
| Che buo’ che rida, si n’hai ditto niente? |
| CIOMMO |
860 | Mo’ siente: Messè Tonno già lo ssaje |
| Chi sonco, e c’haggio fatto, |
| Si n’haggio rotte vraccia, e capo, e cuolle. |
| TONNO |
| *Havisse tanta mole. Già se sape, |
| La nova mia qual’è? |
| CIOMMO |
| Mo’ ven’appriesso; |
865 | Sonco stato nzi’ a mo’ no rompecuollo, |
| Ch’era fegliulo; mo’ che so’ trasuto |
| All’anne de lo sinno. |
| TONNO |
| *E cchiù l’haje perzo? |
| CIOMMO |
| Me voglio arrecettare. |
| TONNO |
| Oscia fa buono; |
| La nova mia qual’è? |
| CIOMMO |
870 | Chiano, chianillo; |
| Penzo de me nzorare. |
| TONNO |
| Oscia se nzora, |
| Ma la nova qual’è vorria sapere. |
| CIOMMO |
| E chiano ca m’affuoche. |
| TONNO |
| E si haggio pressa, |
| Ch’è ora de magnare. |
| CIOMMO |
| Mo’ te sbrico; |
875 | Sonco juto cercanno na fegliola |
| De bona razza, che sia bella, e bona, |
| Senza tenere mente a sanco, e a dota. |
| TONNO |
| L’ossoria no la scompe, ed io mo schiatto |
| La nova mai qual’è? co la mmalora. |
| CIOMMO |
880 | Ah zi To’, ah zi To’, vi’ co chi parle? |
| TONNO |
| Ma si tu no la scumpe; ll’haje trovata, |
| CIOMMO |
| L’haggio trovata. |
| TONNO |
| Co nzalute; nguadia; |
| La nova mia qual’è? |
| CIOMMO |
| Chest’è la nova, |
| Te voglio fa st’anore |
885 | De pegliareme figlieta p’ammore. |
| TONNO |
| Oh ca ll’haje vommecata; |
| Rengratio ll’ossoria; s’è mmaretata. |
| CIOMMO |
| Mmaretata! e co chi? |
| TONNO |
| A uscia, che mporta? |
| Vasta, ch’è mmaretata. |
| CIOMMO |
890 | Senza lecienza mia? |
| TONNO |
| Lecienza toja? e che nc’haie quacche braccio. |
| Oh chesta sì ch’è bella. |
| CIOMMO |
| Ah core mio te fete già la pella. |
|
| Mmarretata? vi’ che ddico; |
895 | Non sia nullo, che nce spenna |
| Na parola, ca Cecella |
| Da ch’è nata, sta pe mme. |
| L’ammatonto comm’a fico, |
| Lo spestello comm’à brenna; |
900 | Hà da fa co sta moschella |
| Luccio, Titta, e nzò chi è. |
|
| TONNO |
| Vuo’, che piglio na sarcena bribbante; |
| E te lavoro pe mez’ora st’ossa? |
| CIOMMO |
| Me spiace, ca si’ biecchio, |
905 | Mantece de zampogna, |
| Ca si no, ca si no: ma m’è breogna. |
| TONNO |
| Ah guitto aspetta, aspetta. (trase a la poteca a piglià na sarcena, e Zeza lo tene.) |
|
| SCENA VI |
|
| TITTA, ZEZA, e li stisse. |
|
| TITTA |
| Messere pecché strille? |
| ZEZA |
| Che d’è stato? |
| TONNO |
| Niente, niente,vattenne. (a Zeza.) |
| CIOMMO |
| O manco male. |
910 | Titta, ca si’ benuto |
| Ca mo’ accedea sto viecchio nzallanuto. (se nne va de carrera.) |
|
| SCENA VII |
|
| TONNO, TITTA, e ZEZA. |
|
| ZEZA |
| Se pò sapè, ch’è stato? |
| TONNO |
| Lo descenzo; |
| Va c’haje da fa co mmico; addo’ si’ Titta? |
| No nte partì da lloco, ca mo’ venco, |
915 | E te dico, che passo |
| Co chillo brecconciello; |
| *Vedimmo comme sta lo carosello. (trase a lo magazeno.) |
|
| SCENA VIII |
|
| ZEZA, e TITTA. |
|
| TITTA |
| Sia Zeza, ch’è socciesso? |
| ZEZA |
| Va lo ttrova. |
| TITTA |
| Che grazia è chessa Gnora mia? |
| ZEZA |
| Si’ pazzo? |
920 | Che Gnora? co chi ll’haje? da donne viene? |
| Addo’ ll’haggio trovato |
| Sto figlio, senz’haverelo figliato? |
| TITTA |
| Figlio me può chiammà, ca te so’ ghiennero, |
| Non t’hà ditto Messere, |
925 | Ca la fegliola vosta m’hà prommisso? |
| ZEZA |
| Va ca sine mpazzute, e tune, e d’isso. |
| TITTA |
| Che no me la vuo’ dare? |
| ZEZA |
| Signor none. |
| TITTA |
| E pecché? |
| ZEZA |
| No mme piace. |
| TITTA |
| A lo mmacaro. |
| Sapimmo lo pecché? io non so’ sturcio; |
930 | Non sonco malenato |
| Ca nce sapimmo buono a sto paese, |
| E la fegliola vosta nce pò stare; |
| E mme la piglio po senza denare. |
| ZEZA |
| Già lo sapimmo, ca si’ ricco a funno, |
935 | Lo Cielo te lo gguarda; te so’ schiavo, |
| Figliema è mmaretata. |
| TITTA |
| Uh che scheressa; |
| Che so’ qua peccerillo, |
| Quanto ca me l’agliotto: mo lo piglie; |
| Tocc’a lo patre mmaretà le ffiglie. |
| ZEZA |
|
940 | Tocc’a isso? tocc’a mmene, |
| Ca m’è sciuta da sti rine; |
| Haggio fatto tanto d’vuocchie, |
| Pe poterla scapolà. |
| Llo sacc’io, c’haggio patuto, |
945 | Pe la fa quanto na vacca; |
| Zizza, nonna, pappa, cacca, |
| Io non haggio maie dormuto; |
| Mm’haggio rotte le ddenocchie, |
| Semp’attuorno |
950 | Nott’e ghiuorno; |
| E tu viene, |
| Signor sine, |
| Tocc’a isso mmaretà. (se nne trase arraggiata). |
|
| SCENA IX |
|
| TITTA sulo. |
|
| TITTA |
| E ba ca jammo buono de ciardino; |
955 | Iesce zi Tonno, ca vuo’ havere gusto: |
| Vi’ che scajenza è chesta? e quanno scumpe |
| E mo’ cauda, e mo’ fredda. Uh che farria |
| La mannarria a descenzo, e mme starria. |
|
| SCENA X |
|
| TONNO da lo magazeno, e TITTA. |
|
| TONNO |
| O carosiello mio covernamette, |
960 | Ca mo’ torn’a l’ampressa pe basarete; |
| Mannaggia me rencresce de n’ascire, |
| Me sento proprio st’arma mia spartire. |
| Titta ddo’ si’. |
| TITTA |
| Sto cca. |
| TONNO |
| Su jammoncenne. |
| TITTA |
| Addo’? |
| TONNO |
| Viene co mmico, |
965 | Ca te dico na mbroglia. |
| TITTA |
| Ed io no ntrico. |
|
| SCENA XI |
|
| MUSSASCIUTTO da la poteca, e CECELLA da lo bbarcone. |
|
| MUSSASCIUTTO |
| T’haggio ntiso Maesta, mo’ mmo’ venco. |
| CECELLA |
| Mussasciu’, Mussasciu’? |
| MUSSASCIUTTO |
| Che d’è Cecella. |
| CECELLA |
| Sienteme na parola. |
| MUSSASCIUTTO |
| Scinne priesto, |
| Ca po Mammeta strilla. |
970 | No mpozzo annevenare, |
| Che mpeca fa sta vecchia a lo marito |
| Co cierte jettarielle nuove, nuove, |
| Che pareno zecchine. |
|
| SCENA XII |
|
| CECELLA abbascio, e MUSASCIUTTO. |
|
| CECELLA |
| Mussasciu’? |
| MUSSASCIUTTO |
| Ca si’ scesa. |
| CECELLA |
| Che bo’ Mamma? |
975 | Ddo’ te manna de pressa? |
| MUSSASCIUTTO |
| A trovà Ciommo, |
| Non saccio, che denare le vo’ dare. |
| CECELLA |
| Cano, che non nce isse, ca t’accio. |
| MUSSASCIUTTO |
| Chesto mo’, che bo’ dire? tu mo’ nnante |
| Squagliave, lo volive, |
980 | E mm’hai fatt’afferrare le ppetecchie. |
| CECELLA |
| Llà nc’era Luccio, ed io facea cofecchie. |
| MUSSASCIUTTO |
| Chesto pecché lo ffaje? |
| CECELLA |
| Pe darele martiello. |
| MUSSASCIUTTO |
| E no cchiù mone, |
| Ca tutte duje la gelosia ve ceca; |
985 | Ma chillo pe te more; |
| M’hà chiammato mo’ nnante, uh quant’hà ditto; |
| E mente che deceva, |
| Comm’a no peccerillo ne chiagneva. |
| CECELLA |
| Chiagneva ne? chiagneva? statte zitto, |
990 | Ca puro si’ n’auto sant’appede; |
| Vuommene? sia squartata chi ve crede. |
| MUSSASCIUTTO |
| Cecella no cchiù mmo’, vi’ ca te ncanne. |
| CECELLA |
| Haggio visto co st’vuocchie |
| Mo’ nnante ca pittava no vacile, |
995 | E dinto nce facea la sia Norella. |
| MUSSASCIUTTO |
| Lo ssaccio; ed iere tu, non era chella; |
| Sta sera mme lo dace, e bedarraje |
| Ca t’assemeglia assaje; e pe nzegnale |
| Doje lettere e nc’hà scritto a na fronnella, |
1000 | Una Luccio vo’ di’, ll’auta Cecella. |
| CECELLA |
| Fegliulo si’ gabbato, e tu mme gabbe. |
| MUSSASCIUTTO |
| Chesto ll’haie do vedè, cagna penziero. |
| CECELLA |
| *Lo bolesse lo Cielo, e fosse vero. |
| Zitto che sento scennere, vattenne. |
| MUSSASCIUTTO |
1005 | Mo’ me nzippo cca dinto, |
| E do ssa nova a Luccio. |
| *La pace è fatta già, lo cucco è pinto. (trase addo Luccio.) |
|
| SCENA XIII |
|
| ZEZA, e CECELLA. |
|
| ZEZA |
| Cece’? |
| CECELLA |
| Che d’è gnama’? |
| ZEZA |
| Famme la spia |
| Non te partì da lloco. |
| CECELLA |
| Addo’ vuo’ ire? |
| ZEZA |
1010 | Dint’a lo magazeno. |
| CECELLA |
| E che buo’ fare? |
| ZEZA |
| Vasta, |
| Nche bide Tonno, E tu damme na voce. |
| CECELLA |
| Va sbrigate. |
| ZEZA |
| Mo’ venco. |
| No nte partì da lloco. |
| CECELLA |
| Me trattenco. (Zeza trase, & esce subbeto co no carosiello mmano e ba dint’a lo magazeno.) |
1015 | O Luccio, si è lo vero |
| Chello, c’haggio sentuto, io te perdono |
| Li guaje, che mm’haje dato, e lo trommiento; |
| Che fa lo core, uh che prejezza sento. |
|
| Bello sciore addoruso, addoruso |
1020 | La speranza chianillo, chianillo |
| Mpiett’a mmene, |
| Nce face sguiglià. |
| E già sento ch’Ammore ngegnuso, |
| Comm’a n’apa volanno nce vene, |
1025 | Se nce posa, e lo mmele nce fa. |
|
| SCENA XIV |
|
| MUSSASCIUTTO, e LUCCIO dint’a la fajenzera, CECELLA addo’ steva, e NORELLA a lo bbarcone de banna. |
|
| MUSSASCIUTTO |
| Priesto veccola llà, su fatte sotta. |
| LUCCIO |
| Bene mio, ca me tremmano le gamme. |
| MUSSASCIUTTO |
| O cano non perdi st’accasione |
| De fa la pace. (lo votta fora, e isso resta dinto.) |
| LUCCIO |
| No lo fa la sciorte, |
1030 | Ca la nnemmica mia vo’ guerra, e morte. |
| CECELLA |
| *Vedo Luccio, foimmo. |
| LUCCIO |
| Non foire. |
| Fremma Cecella siente na parola. |
| CECELLA |
| *Haggio perzo le fforze maramene, |
| Voglio foì, né saccio chi mme tene. |
| LUCCIO |
1035 | Votame cca sta facce |
| Bello Sole d’Austo, |
| Saccio, ca vuo’, che mora, |
| Tienememente, e po te do sto gusto. (Cca esce Nora s’addona de chille e se ne trase a fa la spia.) |
| CECELLA |
| A chi dice? |
| LUCCIO |
| A te ddico. |
| CECELLA |
| Hai fatt’arrore, |
1040 | Tu parle co Norella. |
| LUCCIO |
| Hai fatt’arrore tu, parlo a Cecella. |
| NORELLA |
| *La cosa non mme spiace, appriesso, appriesso. |
| CECELLA |
| Mente, che ddice a mme, che cosa vuoie? |
| LUCCIO |
| Comme pozzo parlà si no mme vide. |
| CECELLA |
1045 | E c’haggio da vedere tradetore? |
| LUCCIO |
| No desperato, che pe te già more. |
| CECELLA |
| Votammoce, e bedimmo |
| Luccio (restano ncantate, e se metteno a chiagnere tutte duie.) |
| LUCCIO |
| Cecella mia. |
| NORELLA |
| *E fanno tutte duje la percopia. |
| CECELLA |
1050 | Che d’è? non mparle? |
| LUCCIO |
| E che buo’ cchiù che dica? |
| Te parlano chist’vuocchie co lo chianto, |
| Tu saje, che bonno dire. |
| CECELLA |
| No lo ntenno, |
| No tiempo le ntenneva, |
| Quann’erano li mieje, e le credeva. |
| LUCCIO |
1055 | Cece’ no ndi’ accossì, ca cchiù m’accide; |
| St’vocchie, sta vita, e st’arma |
| Semp’è stata, e sarrà sempe la toja; |
| E si la gelosia pe no piezzo |
| Nc’hà puosto nfra de nuje tanta roina; |
1060 | Sacce mo’ vita mia, bellezza, fata, |
| Ca nfra lo sdigno, t’haggio sempe ammata. |
| CECELLA |
| Pocca te faje coscienza, e chesto dice; |
| Io puro mo te dico, |
| Si’ stato sempe cca, si be’ nnemmico. |
| LUCCIO |
1065 | Core mio me perduone. |
| CECELLA |
| Te perdono. |
| LUCCIO |
| Sarraie la mia? |
| CECELLA |
| Si lo Cielo vole. |
| LUCCIO |
| Me lassarraje mai cchiù? |
| CECELLA |
| N’havè a ppaura. |
| NORELLA |
| *Ve voglio fa restà tutt’a la scura. |
| CECELLA |
|
| Speranza ammata, |
1070 | Crideme gioja, |
| Ca st’arma è toja; |
| E sta securo, |
| Ca toja sarrà. |
|
| LUCCIO |
|
| Bellezza, Fata |
1075 | Cride tu puro; |
| Ch’è tujo sto core; |
| E nzi’, che more |
| T’have d’ammà. (fenuto lo dovetto esce Nora, e rasca.) |
|
| *Addov’è sciuta chesta a sconcecarece? |
1080 | Cecella trasetenne. |
| Tu saje, che lengua tene, |
| Levammo quarche baja si mme vuo’ bene. (Cecella se ne trase, Luccio se retira, fegnenno de no mmedè Nora.) |
|
| SCENA XV |
|
| NORELLA, e LUCCIO. |
|
| NORELLA |
| Galant’ommo? |
| LUCCIO |
| O Norella lloco staje. |
| NORELLA |
| Cca stonco, e tu addo’ vaie guatto, guatto? |
| LUCCIO |
1085 | Comme guatto? |
| NORELLA |
| Gnorsine. |
| LUCCIO |
| E c’haggio fatto? |
| NORELLA |
|
| Ll’haje scomputa tradetore? |
| Non te serve, che mmo’ fuje, |
| V’haggio visto a tutte duje, |
| Non te puo’ cchiù commeglià. |
1090 | Tu si’ chillo, che mm’hai ditto, |
| Ca pe mme stencine, e muore? |
| Zanno, zanno, zitto, zitto, |
| Chi te cride coffià? |
|
| LUCCIO |
| Nore’? |
| NORELLA |
| Sfratta schefienza. |
| LUCCIO |
1095 | Sienteme na parola. |
| NORELLA |
| Va a la forca. |
| LUCCIO |
| Vi’ ca tu sgarre affé. |
| NORELLA |
| Ll’haje tu sgarrata |
| Si te cride pigliarme de partito. |
| Va c’haje da fa co mmico, io non sia Nora, |
| Si no mme fido fartene pentire. |
| LUCCIO |
1100 | Mo’ mme ne vao, si non mmuo’ sentire. |
|
| SCENA XVI |
|
| ZEZA ch’esce da lo magazeno co no carosiello mmano. |
|
| ZEZA |
| Haggio fatta la mbroglia netta, netta; |
| Vecco lo carosiello de Messere, |
| Addo’ stea chisto, nc’haggio puosto n’auto |
| Chino de jettarielle; mo’ vedimmo |
1105 | Appriesso, che nne vene; |
| Tonno non mpenza a mmene, |
| Ca maje m’hà ditto niente. Oh bello juoco; |
| Ll’haggio saputa fa chiano chianillo |
| Haggio troccato chisto, e puosto chillo. |
1110 | Ma vene Ciommo, lassame trasire, |
| Che no lo veda, e mme lo scippa tutto. |
|
| SCENA XVII |
|
| CIOMMO che sponta, MUSSASCIUTTO che fa la spia da dinto a la poteca de Luccio, e ZEZA. |
|
| MUSSASCIUTTO |
| Vedimmo si nc’è nullo; uh la Majesta. (trase la capo e appanna la poteca.) |
| CIOMMO |
| Ah sia Zeza, zi, zi. |
| ZEZA |
| Che d’è si Ciommo. |
| CIOMMO |
| Sienteme na parola. |
| ZEZA |
| Viene ccane. |
| CIOMMO |
1115 | No mme ce fa venì, si vene Tonno |
| Facimmo n’auta baia; viene priesto. |
| ZEZA |
| Veccome cca, che buoie? (Essa, e Ciommo se metteno de spalla a la poteca de Luccio, e Mussasciutto da dereto fa la spia.) |
| CIOMMO |
| Da mo’ sconcrudo |
| La parentezza nosta. |
| ZEZA |
| E pecché fine? |
| CIOMMO |
| Lo pirchio de mariteto no mmole. |
| ZEZA |
1120 | E ca isso no mmole, lo bogl’io. |
| CIOMMO |
| No, no, bellezza mia |
| Vogl’essere pregato a facce nterra, |
| Si vo’ che ll’auza n’vuocchio schitto nfaccia; |
| Che se crede Pertuso, potta d’oje? |
1125 | Quant’anore pò havere, si mme dace |
| La figlia pe bajassa. |
| ZEZA |
| Chiano Ciommo, |
| Ca chella è figlia a mmene. |
| CIOMMO |
| E pe chesto sto zitto, ca si none |
| ZEZA |
| Po parlammo cchiù a luonco, |
1130 | Torn’a cca n’auto ppoco ca te donco |
| Vintecinco zecchine. |
| CIOMMO |
| *Chesta n’abburla. Me le ddaje? |
| ZEZA |
| Gnorsine. (se ne vanno. & esce Mussasciutto.) |
| MUSSASCIUTTO |
| Bon’ora c’haggio ntiso! |
| Tutto chesto nc’è cca? su Mussasciutto, |
1135 | A tte, ngarza sta pazza, e sto frabutto |
| Oh vene Titt’a tiempo, e nce lo voglio. |
|
| SCENA XVIII |
|
| TONNO, e TITTA pe chiazza, ZEZA, e CECELLA a la poteca, e MUSSASCIUTTO de banna. |
|
| TITTA |
| Havimmo da scardà no gruosso mbruoglio. |
| TONNO |
| A chesto nce penz’io; mo’ lo bedimmo |
| Si ponno cchiù ste brache, o na gonnella |
1140 | Miettete a chisto pizzo, e sta a bedere. (Cca Mussasciutto annascuso parla a Titta, e le dice a l’arecchia.) |
| MUSSASCIUTTO |
| Quann’haie scomputo, t’haggio da parlare |
| Viene addo Maso. (se ne trase Mussasciutto da dinto.) |
| TITTA |
| Va ca mo’ mmo’ vengo. |
| TONNO |
| Zeza? |
| ZEZA |
| Chi è lloco? (da dinto.) |
| TONNO |
| Chiammame Cecella. |
| ZEZA |
| Mo’ te la chiammo. |
| TITTA |
| Vi’ pe quarche baja. |
| TONNO |
1145 | Che Baja, che Pezzulo? |
| Tu no nzaje che sa fare sto fegliulo. (Cca esceno Cecella, e Zeza.) |
| Viene cca figlia mia. |
| CECELLA |
| Che buo’ Gnopatre! |
| ZEZA |
| Chisto che bo’ da cca? (a Tonno parlanno de Titta.) |
| TONNO |
| A te che mporta? (a Zeza.) |
| Sienteme cca Cecella, tu si’ stata |
1150 | Sempe na bona figlia |
| ZEZA |
| Appriesso, appriesso. |
| TONNO |
| Vi’ che mmalora nera, va vattenne. |
| ZEZA |
| Tu qua mbroglia vuo’ fare. |
| TONNO |
| E manco mone? |
| TITTA |
| *Zi Tonno riest’appede chesta vota. |
| TONNO |
| Comme te stea decenno, figlia mia, |
1155 | Pecché si’ bona figlia, |
| Lo Cielo t’ha mannato bona sciorta |
| ZEZA |
| No mmolimmo cchiù sciorta |
| TITTA |
| *C’haggio ditto. |
| TONNO |
| Vi’ ca te rompo ll’ossa, statte zitto. (a Zeza.) |
| Io t’haggio mmaretata a sto fegliulo. (a Cecella.) |
1160 | Titta! |
| TITTA |
| Schiavo Patrona. |
| CECELLA |
| Bemmenuto. |
| TONNO |
| Tu lo ssaie ca sta buono, è buono figlio; |
| Te vo’ bene, e te vole senza dote |
| ZEZA |
| E nuie no lo volimmo. |
| TONNO |
| Saglie ncoppa. (la votta dinto.) |
| O te cardo sta stoppa? (a Zeza.) |
1165 | Che ddice? Si’ contenta? (a Cecella.) |
| ZEZA |
| Cana no dire sì, ca te mmardico. (da dinto strilla.) |
| CECELLA |
| Tata, che buò che ddico? tu lo ssaie, |
| Ch’a mamma, e ttene v’haggio d’abbedire; |
| Senza de vuie no mme pozzo movere; |
1170 | Agghiostateve vuje ca faccio chiovere. (se ne trase.) |
| TITTA |
| E be’ t’haggio ditto, a rrevederece. (a Tonno). |
| TONNO |
| Aspetta n’auto poco. |
| TITTA |
| Haggio da fare. (se ne va.) |
| TONNO |
| Cecella viene cca. (Cca esce Zeza, e botta Tonno, che bo’ trasire.) |
|
| SCENA XIX |
|
| ZEZA, e TONNO. |
|
| ZEZA |
| Tu puo’ schiattare. |
| Chesta si no la vince; |
1175 | La voglio mmaretare a gusto mio. |
| TONNO |
| *Co chesta, si nce strillo, faccio peo. |
| O Zeza mia che faie, vi’ ca si’ pazza |
| ZEZA |
| Si’ pazzo tu guattascio; che te pare? |
| M’haggio cresciuta chella puca d’oro. |
1180 | Pe fa fa la vajasse a no schefienza? |
| Pe scopà lo Molino? |
| Pe covernà li Ciucce, e li Cavalle? |
| N’è stat’acciso? affé no la perlicca, |
| Tu puo’ schiattare, ed isso che se mpicca. (se ne trase arraggiata.) |
| TONNO |
1185 | Che puozz’esser’accisa |
| Ma Titta addov’è ghiuto |
| Tiemente, ca chist’anto s’è pentuto. |
|
| SCENA XX |
|
| TITTA, e MUSSASCIUTTO. |
|
| MUSSASCIUTTO |
| Mettimmonce de posta |
| Ca nuje nne le zampammo li Zecchine. |
| TITTA |
1190 | Vide, ca no nce resce. |
| MUSSASCIUTTO |
| Dalle chiacchiare tune, |
| E bedarraje, che butto |
| Te fa fa Mussasciutto. |
| TITTA |
| Vi’, che becchia mmardetta! A Ciommo? |
| MUSSASCIUTTO |
| A Ciommo. |
| TITTA |
1195 | Vintecinco Zecchine? |
| MUSSASCIUTTO |
| E n’auta vota! |
| TITTA |
| E ncunto de la dota? |
| MUSSASCIUTTO |
| Nce vuoje na sonatella? |
| Ma chillo nce le truffa |
| E nche ll’ave a le granfe, se l’affuffa. |
| TITTA |
1200 | Chest’è securo. |
| MUSSASCIUTTO |
| Zitto, ca mo’ vene: |
| Arrepammonce cca, ca no nce scappa |
| La facimmo la zappa. |
|
| SCENA XXI |
|
| CIOMMO, e ZEZA. |
|
| CIOMMO |
| Io creo ca simm’a tiempo, ecco llà Zeza; |
| Che me fa signo, a te curre si Ciommo, |
1205 | Ch’è lesto lo neozio; che nc’è Gnora? |
| ZEZA |
| Te piglia cca, so’ bintecinco chisse, |
| Torna cchiù a notte ca te do lo riesto, |
| Parlammo, e la scompimmo sta facenna, |
| Nguadie Cecella ;e Tonno che se mpenna. |
|
1210 | Che strilla e sbatta, |
| Che crepa, e schiatta, |
| Mo’ tocc’a mmene. |
|
| A DUE |
|
| E si nce vo’. |
|
| ZEZA |
|
| Iss’hà ncocciato, |
1215 | Zez’hà ntostato; |
| Vi’ che nne vene? |
| Che sciala mo’. |
|
| A DUE |
|
| E si nce vo’. (Zeza se ne va.) |
|
| CIOMMO |
| Oh bene mio, che bedo; e sonco ruspe. (apre la pezzolla.) |
1220 | Vintecinco Zecchine a Ciommo? a Ciommo |
| E chi me vo’ parlare? Mo’ mme faccio |
| A la varva de Zeza |
| No vestito de trinca de Scarlato |
| Bene mio, che sarrà mmiezo a sto Burgo, |
1225 | Jarranno sotta, e ncoppa, |
| E massema le Femmene |
| Pe bedere sto fusto; e bi’ ca voglio |
| Levà cappiello a nullo, |
| Nnammoratelle mo’ ve do no vullo. |
|
| SCENA XXII |
|
| TITTA, e MUSSASCIUTTO da banna, e CIOMMO. |
|
| TITTA |
1230 | Haje visto addo’ l’hà mmiso. (zoè li Zecchine.) |
| MUSSASCIUTTO |
| Tanto bello! |
| CIOMMO |
| (Mme senco ricco affunno; |
| E songo lo primm’ommo de lo Munno.) |
| MUSSASCIUTTO |
| (E ba, ca vuoje sta pace.) Fatte nnante. (a Titta.) |
| TITTA |
| Sio Ciommo, schiavo tujo. |
| CIOMMO |
1235 | O! Titta bemmenuto. |
| TITTA |
| E mbe’? te pare buono? |
| È bona st’azzejone? |
| CIOMMO |
| Va parlanno: Che d’eje? |
| TITTA |
| E comme! no lo saje? |
| MUSSASCIUTTO |
| Chisto hà raggione. |
| CIOMMO |
1240 | E de che? gioia mia! |
| MUSSASCIUTTO |
| (Cca sta lo mbruoglio.) (Mosta la fauda de la Sciammerga, addo’ Ciommo ha puosto li Zecchine.) |
| TITTA |
| Mme prommettiste de mme dare ajuto, |
| Pe mme peglià Cecella, |
| E po mm’è stato ditto; |
| Ca te l’acchiappe tune. |
| MUSSASCIUTTO |
| È buono chesto? |
| CIOMMO |
1245 | Chiano: mo’ te dich’io |
| MUSSASCIUTTO |
| (La faccio cierto: lo neozeio è lesto.) (parla de li Zecchine.) |
| CIOMMO |
| E che nce pozzo fare |
| S’aggio lo sanco doce? |
| Che buo’, si quanta femmene mme vedono; |
1250 | Tutte se nne nnammorano; |
| Chi la vide, che spasema: |
| Chi se scippa, e se vatte, e chi pecceia: |
| Chi vide morì jetteca: |
| Chi vide restà teseca; |
1255 | Chi chiagne, chi sospira, e chi peneja! |
| TITTA |
| Chesto lloco lo saccio. |
| MUSSASCIUTTO |
| È cosa vecchia. |
| CIOMMO |
| E mbe’, si lo sapite, |
| Conzederate a povera Cecella; |
| Ed aggio fatto chesso, |
1260 | Pe no la fa morì la poverella. |
| MUSSASCIUTTO |
| (A ca mo’ nce vedimmo.) (fa la mmira a li Zecchine.) |
| TITTA |
| Siente, Ciommo, agg’a gusto |
| Ca Cecella è la toja, |
| Ca saccio, chi si’ tune; e azzò, che bide, |
1265 | Ca contiento nfi’ mponta |
| Io ne songo rommaso, |
| Te voglio da n’abbraccio, co no vaso. |
| CIOMMO |
| O Titta de sto core |
| Mo’ te voglio cchiù bene, |
1270 | Mo’, che canusce ll’Uommene. (Mussasciutto mo’ le va levanno li Zecchine.) |
| TITTA |
| Lassamette vasare n’auta vota. |
| MUSSASCIUTTO |
| (Voglio, che mme nne nnuommene.) |
| Ed io porzì t’abbraccio, ca lo mmierete: |
| Viva Ciommo mill’anne. (mo’ nce ll’hà levate.) |
| CIOMMO |
1275 | Ammecone norato; |
| Vide da me, che buoje. |
| MUSSASCIUTTO |
| (Nce ll’aggio fatta pe lo juorno d’oje.) |
|
| (È fatta la botta |
| Chianillo, chianillo.) |
1280 | La sciorte te votta, |
| Ca chillo morzillo (a Ciommo.) |
| È propeio pe te. |
| (E chesta è pe mme.) (la Vorza.) |
| Tu si’ no fatone: |
1285 | Si’ bello, sfarzuso: |
| Smargiasso, guappone: |
| Polito, cianciuso, |
| Lo paro non c’è. |
| (E chesta è pe mme.) (la Vorza.) |
|
| CIOMMO |
1290 | E biva Mussasciutto. Veramente |
| Si’ fegliulo saputo, |
| Ca lo mmiereto nuosto haje canosciuto. |
| MUSSASCIUTTO |
| E chi no nte canosce? |
| TITTA |
| E chi non sa quanto fammosa sia |
1295 | De Compa’ Ciommo mio la guapparia? |
| CIOMMO |
| E che sapite vuje? |
| S’io ve contasse le prodizze meje, |
| Ve farria fa no pizzeco; |
| E azzò non se nne perda la Mammoreja, |
1300 | Se nne stampa la storeia. |
| MUSSASCIUTTO |
| E co raggione; |
| E mme creo, ca sarrà no storejone! |
| TITTA |
|
| E addove |
| Maje lo truove |
| Chi saccia fa sti schiasse? |
1305 | Non serve a dire cchiù, |
| Ca tu |
| Se sa, chi si’. |
| (Ma te ll’haje fatta fa!) |
| Si, mmiezo a le prodizze, |
1310 | Lo Rre de li Smargiasse, |
| E faje co sse bellizze |
| Le femmene sperì. |
| (Ma si’ cappotto già.) |
|
| CECELLA |
| Vuje mo’, che ve credite, |
1315 | Ca nce schitto valore, |
| Ca nce sulo grannezza, |
| Gravetà, vezzarria, spanfio, e bellezza? |
| Nce l’argiamma porzine. |
| Tiemente; ed ammarciammo co Zecchine. |
1320 | Uh! bonora! la Vorza? |
| Addov’è! ch’è squagliata, bennagg’oje! |
| Via: jatela caccianno. |
| TITTA |
| Io te ll’aggio da dà? |
| MUSSASCIUTTO |
| Da me la vuoje? |
| CECELLA |
| Da vuje; ca mo’ stea ccane. |
| TITTA |
1325 | A Cio’, vi’ comme parle! |
| MUSSASCIUTTO |
| A me chesto? si’ pazzo! |
| CIOMMO |
| Comme potta de craje |
| TITTA |
| E che? fuorze mme saje pe marejuolo? |
| MUSSASCIUTTO |
| Si’ tu no truffajuolo. |
| CIOMMO |
1330 | Ma la Vorza no nce, da vuje la voglio. |
| TITTA |
| E che buo’? chessa spata |
| Ncanna te l’arravoglio! frabuttone! |
| MUSSASCIUTTO |
| Chi parla de Zecchine! |
| Che Zecchine vo’ avè lo pezzentone! |
| CIOMMO |
1335 | O chesta sì, ch’è bella! |
| Li Zecchine; o ve sgorggio. |
| TITTA |
| No nte movere, |
| Ca te torcio sso cuollo, potronaccio. |
| MUSSASCIUTTO |
| Tiene le mmano a ttene |
| Si non vuoje, che te spenna sso mostaccio. |
| CIOMMO |
1340 | Ah! potta! |
| TITTA |
| Va a la forca |
| Pedocchiuso, fetente. |
| MUSSASCIUTTO |
| Sfratta da cca, birbante, |
| O te faccio Zompà tutte ssi diente. |
| TITTA |
|
| Marejuolo, |
1345 | Lazzarone |
|
| MUSSASCIUTTO |
|
| Truffajuolo, |
| Mascauzone |
|
| CIOMMO |
|
| Li Zecchine addo’ so’ ghiute? |
|
| TITTA - MUSSASCIUTTO |
|
| Che Zecchine? tu si’ pazzo. |
|
| CIOMMO |
|
1350 | Non ve resce sso designo. |
|
| TITTA - MUSSASCIUTTO |
|
| No nte serve sso scamazzo. |
|
| CIOMMO |
|
| Mo ve fello, ve sbodello, |
| Li zecchine voglio cca. |
|
| TITTA - MUSSASCIUTTO |
|
| Si n’astute |
1355 | Sso locigno |
| Ste manzolle vuoje provà. |
|
| CIOMMO |
|
| Li Zecchine, potta d’oje! |
|
| TITTA |
|
| Tu che buoje? |
| Sfratta da lloco. |
|
| MUSSASCIUTTO |
|
1360 | No la scumpe, o mo’ t’affoco. |
|
| CIOMMO |
|
| A mme chesto? |
| Mo’ ve scresto. |
|
| TITTA - MUSSASCIUTTO |
|
| Te volimmo sbodellà. |
|
| CIOMMO |
|
| Mme ll’avite da pagà. |
|
|
|
|