| | |
| | |
| | Lisa pontegliosa, Napoli, Francisco Ricciardo, 1719 |
| | a cura di Paologiovanni Maione |
| |
| |
| |
|
| |
| | ATTO PRIMMO |
| |
| | SCENA I |
| |
| | LISA, e TONNILLO. |
| |
| | LISA |
| | A’ a’, mo si mme piglie |
| | Co sta chiacchiara sfatta, vavatenne, |
| | Non te voglio sentire, và te mpienne. |
| | TONNILLO |
| | Ah Lisa; e c’haggio fatto? |
| | LISA |
| 5 | M’haje mognuto lo piecoro; sù squaglia, |
| | Và trova Rita toja, |
| | Ca chella te sà fare |
| | Gnuoccole, verrizzielle, e bille valle; |
| | Io so’ fredda, so’ nzateca, e sciaurata, |
| 10 | Da me che ccosa vuoje? |
| | Và pe li fatte tuoje. |
| | TONNILLO |
| | Che gnuoccole, che rrise? Tu che dice? |
| | Chi t’hà dato a rrentennere ste nnorchie? |
| | Rita, chi la canosce? |
| | LISA |
| 15 | Nò la canusce ne? zanno, bosciardo; |
| | Nò stive ll’auto juorno |
| | Nziemo cod’essa sotta a chella teglia |
| | A sonare, a cantare a musso a musso? |
| | TONNILLO |
| | E be’ chesto che d’è? ca nce spassavamo; |
| 20 | Ment’essa, ed io pascevamo le ppecore, |
| | È cosa nova chesta? |
| | LISA |
| | E che decistevo, |
| | Quando de me parlastevo? |
| | TONNILLO |
| | Chi parlava de te? che te l’hà ditto? |
| | LISA |
| | Chi me l’hà ditto? ll’haggio ntiso io |
| 25 | Dereto a chella fratta |
| | Addo’ steva agguattata; |
| | E tu tanto cecato |
| | No mme vediste quanno venne; abbia. |
| | TONNILLO |
| | Ah Llisa bella mia, tropp’è lo vero. |
| 30 | Ca Rita me frusciava con a tatana, |
| | Azzò l’ammasse, co lassare attene; |
| | Ma io nò responneva, e steva saudo. |
| | LISA |
| | Nò rresponnive? Ah fauzo, e non deciste: |
| | Retella, gioja mia, lassa f’a mmene, |
| 35 | Ca si trovo na scusa te la chianto? |
| | TONNILLO |
| | Vi’ ca n’haje ntiso buono, haje fatt’arrore. |
| | LISA |
| | Haje fatto tu sgarrone, |
| | Si pienze coffejareme Zannuottolo, |
| | Haje facce de parlareme? |
| 40 | De tenereme mente, e de pregareme? |
| | TONNILLO |
| | Ah core mio perdoname; tu saje |
| | Quanto Rita è berruta, e parlettera; |
| | M’ascette da la vocca a primmo lanzo: |
| | Te ne cerco perduono; tè ste llagreme, |
| 45 | Che mm’esceno da ll’uocchie, |
| | Ghist’è sango, che m’esce da lo core, |
| | Lisa pietà, perdoname st’arrore. |
| | LISA |
| |
| | Poveriello, che piatate, |
| | Quanta lagreme che ghietta! |
| 50 | Piglia ccà, te priesto annetta, |
| | Nò chiù mo’, ca puo’ morì. |
| | Che pparole nzoccarate, |
| | Che m’hà ditto, arrasso sia; |
| | Ah forfante sfratta, abbia, |
| 55 | Non te voglio chiù sentì. |
| |
| | SCENA II |
| |
| | TONNILLO, e po RITA. |
| |
| | TONNILLO |
| | Aimmè, che m’è socciesso? |
| | Addo’ stonco? ch’è stato? ah Tonno, Tonno |
| | Tu nce curpe a lo mmale, che mo’ pate; |
| | Si tu non dive arecchia, e non parlave |
| 60 | A Rita, che sia accisa, |
| | Non chiagnarrisse, e perdarrisse Lisa. (resta pensuso.) |
| | RITA |
| | Vecco lo Fato mio; Tonnillo schiavo... |
| | Che d’è? no mme respunne? tu sospire? |
| | Che d’haje bellezza mia? |
| | TONNILLO |
| 65 | Non te voglio sentire, sfratta, abbia. |
| | RITA |
| | A chi dice? |
| | TONNILLO |
| | Sù, abbia? e do’ vogl’ire; |
| | Si nò mmao a morire? |
| | RITA |
| | Tonni’ Tonni’, che d’haje? (lo scotola.) |
| | TONNILLO |
| | Oh Rita, tu ccà staie? |
| 70 | Haje visto Lisa? saje, che m’have ditto? |
| | RITA |
| | Non saccio niente; e quanno t’hà parlato? |
| | TONNILLO |
| | Aimmè, so’ consomato. |
| | RITA |
| | E perché gioja mia? |
| | TONNILLO |
| | Perché hà saputo |
| | Quanto dissemo nziemo ll’auto juorno |
| 75 | Sott’a la teglia, quanno freschiavamo. |
| | RITA |
| | Che schiatta, che te mporta? nò mm’haje ditto |
| | Ca tu la vuo’ chiantà co quarche scusa? |
| | E qua’ scusa è chiù bella, e chiù polita, |
| | Ca te porta lo musso? eh ntienn’a Rita. |
| | TONNILLO |
| 80 | Ma nò mmoglio, che ddica, |
| | Ca la mancanza è mia; n’haggio stò core, |
| | Che mme tenca, e me chiamma tradetore. |
| | RITA |
| | Uh, lloco si’ arrevato, e tu si’ pazzo; |
| | Vasta, che benca buono |
| 85 | Lo fatto tujo, e chi nò mmo’, che crepa... |
| | Nò stare accossì affritto, |
| | No mme strudere chiù st’amara vita; |
| | Ca si Lisa non t’amma, t’amma Rita; |
| | Che dice? no respunne, ah sgrato, sgrato. |
| | TONNILLO |
| |
| 90 | So’ sgrato è lo vero, |
| | Ammà non te pozzo, |
| | Tu lassame ire; |
| | Che spiere da me? |
| | Non cagno pensiero, |
| 95 | Chiù priesto me sbozzo; |
| | Te voglio chiarire, |
| | Non sonco pe ttè. (se ne và.) |
| |
| | SCENA III |
| |
| | RITA, e po CIANNO. |
| |
| | RITA |
| | Ah Cano, ah Turco Moro, |
| | Chesto me dice nfacce? e de ch’è fatto? |
| 100 | Sto pietto, che non ponno tanto, quanto |
| | Sperciarlo sti sospire, e chisto chianto? (chiagne.) |
| | CIANNIELLO |
| | Veccote cca lo Sole, |
| | Ch’è sciuto be’ mmatino a da’ sbrannore |
| | A st’uocchie, a cheste serve, a ste mmontagne |
| 105 | Ritella mia che faje?... che d’è? tu chiagne? |
| | RITA |
| | Cianniello vavattenne, |
| | Lassame stare sola a sgoliareme |
| | De sospire, de trivole, e de lareme. |
| | CIANNIELLO |
| | E perché Rita mia? che t’è socciesso? |
| | RITA |
| 110 | Chillo sgrato de Tonno, |
| | Da po che ll’auto juorno |
| | Me deze no tantillo de speranza, |
| | Mo’ nnitto fatto m’hà chiaruta tutto. |
| | CIANNIELLO |
| | E che bbuo’, che te dica? te lo mmierete; |
| 115 | Quanta vote haggio ditto: Rita, Rita, |
| | Nò mmattere stà preta, |
| | Ca nò nne cacce fuoco; trova n’auto, |
| | Che t’amma, che te prega, e che speresca; |
| | E tu chiù tosta de na preta marmora, |
| 120 | Comm’a ruospo haje ncocciato; |
| | Chello, che t’haggio ditto l’haje trovato? |
| | RITA |
| | Ma chi voglio trovà, si a mme non trovo, |
| | Ca so’ perduta appriesso a chillo Cano? |
| | CIANNIELLO |
| | Vasta, che buoje ca già lo tiene mmano. |
| 125 | Siente Rita, nzi’ a mo so’ stato zitto, |
| | Pe non te dà desgusto, ca squagliave |
| | Pe Tonno, e mo’ che ddice |
| | Ca chillo t’hà chiaruta, mo’ è lo tiempo, |
| | Che mme pozzo scoprire, |
| 130 | Co ddi’, ca moro e tu mme faje morire. |
| | RITA |
| | A mme ddice? |
| | CIANNIELLO |
| | A ttè ddico. |
| | RITA |
| | Non si’ a ttiempo: |
| | Si a primmo lo ddecive, |
| | Havarrisse trovato |
| | Chi te sentiva, e chi t’havesse ammato. |
| | CIANNIELLO |
| 135 | E perché non so’ attiempo. |
| | RITA |
| | N’haggio core, |
| | Tonno lo tene, e nce lo deze Ammore. |
| |
| | Tropp’a curto si’ benuto, |
| | La lemmosena è già fatta, |
| | Non te serve a tozzolà. |
| 140 | Chisto pietto è già bennuto |
| | Non è casa, che se sfratta, |
| | C’uno vene, e n’auto và. |
| |
| | SCENA IV |
| |
| | CIANNO sulo. |
| |
| | CIANNIELLO |
| | Oh c’haje da fà co mmico, |
| 145 | Puo’ fuì quanto vuoie, ca be’ t’arrivo |
| | Smargiassa mia, e sà che pede tenco; |
| | Agguattate si puoie, |
| | Comme face la quaglia a lo ppanico, |
| | So’ no cano, che t’osemo, e te mmocco; |
| 150 | Si tu si llesta, io de valestra scrocco. |
| |
| | Zincarella mariola, |
| | Comm’a borpa a la tagliola |
| | Te nce coglio, crid’a mme. |
| | Nò mme scappa sto lenzulo, |
| 155 | Haje da fà c ostò Fegliulo; |
| | Belle cose vuoie vedè. |
| |
| | SCENA V |
| |
| | PASCALE, e SOSCA. |
| |
| | PASCALE |
| | Ntanto, che tu mme dice, |
| | Ca Nannella stà tosta? |
| | SOSCA |
| | E de che muodo. |
| | PASCALE |
| | E perché? |
| | SOSCA |
| | Che nne saccio. |
| | PASCALE |
| 160 | E comme nò lo ssaje; nò ll’haje parlato? |
| | Essa comme t’hà ditto? |
| | SOSCA |
| | Non te lo pozzo dicere, |
| | Ca tu te piglie collera, e ghiastimme. |
| | PASCALE |
| | E di’ che fuss’acciso. |
| | SOSCA |
| | C’aggio ditto? |
| 165 | N’haggio parlat’ancora, e tu accommienze. |
| | PASCALE |
| | Ma si tu fiete d’aseno; nò mmide, |
| | Ca vollo, e squaglio, e tu staie zitto, e rride? |
| | SOSCA |
| | Mo’ parlo, ma si niente auze la voce, |
| | Vi’ ca fujo. |
| | PASCALE |
| | Mmalora, e sbotta, sbotta |
| 170 | Nò mmi’, ca me stò zitto? |
| | SOSCA |
| | Oh chesta è bella, |
| | Tu strille comm’a cuotto, |
| | E dice ca staie zitto? |
| | PASCALE |
| | Eh che sinche mmarditto, |
| | Vuo’ propio, che ghiastemma, mpiso, mpiso, |
| 175 | Vi’ ca te sciacco? |
| | SOSCA |
| | (Bene mio, che riso.) |
| | Si vuo’ bene da me, vascia le mmano; |
| | Io so’ guarzone, e non so’ roffiano. |
| | PASCALE |
| | (Mo’ m’hà sorta lo perro; a luoco, e a tiempo |
| | Nce vedimmo frabrutto) Sosca mio, |
| 180 | Nò mme schiattà chiù ncuorpo, và decenno. |
| | SOSCA |
| | Damme ccà stà saglioccola. |
| | PASCALE |
| | Perchene? |
| | SOSCA |
| | Ch’aggio paura. |
| | PASCALE |
| | Teccotella. |
| | SOSCA |
| | Hà ditto, |
| | Ca Colonna la mamma |
| | De te s’è ncrapecciata; e nò mmorria, |
| 185 | Ch’essa le desse guaje pe gelosia. |
| | PASCALE |
| | E si è chesso, n’è niente, io nc’arremedio. |
| | SOSCA |
| | Ma nc’è no guajo chiù gruosso. |
| | PASCALE |
| | E ch’è sso guaio? |
| | SOSCA |
| | Arrassate no poco. |
| | PASCALE |
| | So’ arrassato. |
| | SOSCA |
| | Non te vo’, ca si’ Biecchio scarcagnato. |
| | PASCALE |
| 190 | Ah guitto caparrone, aspetta aspetta, |
| | Oh trovasse na preta. |
| | SOSCA |
| | Vi’ che ghioja? |
| | Tu vuoje fa pe le ccose, e po te ncricche. |
| | PASCALE |
| | Passa ccà tu c’haje ditto? |
| | SOSCA |
| | Ca n’è bero; |
| | Ca si’ n’Ommo gagliardo, e n’Ommo fatto. |
| | PASCALE |
| 195 | Si ll’haje ditt’accossine, buono haje fatto. |
| | SOSCA |
| | Ma Nanna m’hà respuosto |
| | Ca vo’ no fegliulillo, comm’ad essa, |
| | Che se lo faccia, e cresca a mmano soja, |
| | Ca quanno l’Ommo è fatto, |
| 200 | E nc’hà no vullo, se fà Ommo sfatto. |
| | PASCALE |
| | Se face lo descenzo, che te vatta. |
| | SOSCA |
| | Ora sentite, io che nce corpo a chesto; |
| | Accossì mm’have ditto. |
| | PASCALE |
| | E ba’ a mmalanne. |
| | Damme ccà sta saglioccola, e battenne, |
| 205 | Le voglio parlà io, mo’ che la veo. |
| | SOSCA |
| | (Oh potesse troffarele carcosa.) |
| | Lo pparlà non te serve, |
| | Nce vonno li regale, e li presiente, |
| | Tu si’ stritto de mano, e non saje niente. |
| |
| 210 | Non nce resce |
| | A fà l’ammore |
| | Sacca rotta, e limpio core; |
| | Chi non dà, se pò grattà. |
| | È la femmena no pesce, |
| 215 | Che se ncappa, quanno mmocca; |
| | Ll’oro è l’ammo, che la ncrocca, |
| | Mena chisto, e bi’ che fà. |
| |
| | PASCALE |
| | Ah cano fuje, fuje, ca mo’ vene. |
| | SOSCA |
| | E nc’è la Mamma puro. |
| | PASCALE |
| 220 | Agguattammoce ccane; oh che desdetta, |
| | Me sconceca lo juoco sta mmardetta. |
| |
| | SCENA VI |
| |
| | COLONNA, e NANNELLA. |
| |
| | COLONNA |
| | E pe ddespietto tujo, |
| | Me voglio mmaretare nata vota. |
| | NANNELLA |
| | E chesto che mme mporta? |
| 225 | Arrecettam’a mme, po fà che buoje. |
| | COLONNA |
| | Arrecettam’a mme? và ca staje fresca, |
| | M’haje da fà la Vajassa nzi’ che campo; |
| | E chello, ch’è lo ppeo, |
| | Si lo Cielo me manna quarche figlio, |
| 230 | Tu mme nc’haje da penzare, |
| | A nfasciarlo, a tenerlo, ed a bocare. |
| | NANNELLA |
| | A chesto l’haje sgarrata; |
| | Chi se face li figlie, se le cresca; |
| | Otra cche non ce stace sta paura, |
| 235 | Si’ passata de punto mamma mia, |
| | Te puo’ menà la striglia, |
| | Ca non truove no cano, che te piglia. |
| | COLONNA |
| | A llenghuta mmardetta, chest’a mmammeta? |
| | Che fusse accossì tune, brutta fatta, |
| 240 | Nnonnatura de crapa; io stò chiù fresca, |
| | Che n’era quanno mme pigliaje à Patreto; |
| | Tè vi’ stè carne tè, pastose, e belle, |
| | Fresche, comm’a la rosa, e tennerelle. |
| | NANNELLA |
| | (Mara me, comm’è pazza.) |
| 245 | Da me che ccosa vuoje? và te mmarita; |
| | Damme lo mmio che me lassaje Patremo, |
| | Ca me stonco co Zia, e la fenimmo. |
| | COLONNA |
| | E che t’have lassato? doje foscelle, |
| | Na cocchiara, ch’è rotta, e no stainato, |
| 250 | Ch’è già miezo scassato. |
| | NANNELLA |
| | E lo Ciuccio, e le Crape? |
| | COLONNA |
| | È stiento mio, |
| | È robba fatta co la dota mia. |
| | NANNELLA |
| | E si è chesto, covernate, mo’ vao |
| | Sperta, e demerta pe lo fino Munno, |
| 255 | Nzi’ che trovo n’affritto, che me voglia; |
| | Lo ppane mme l’abbusco, io saccio fare |
| | Caso, nnatte, manteca, e recottelle; |
| | E quanno auto non fosse, so’ fegliola, |
| | Non so’ trist’a bedere, |
| 260 | Agn’uno m’arecetta pe piatate, |
| | E nò sopporto chiù sta canetate. |
| | COLONNA |
| | Ah porca chesto dice? |
| | Te voglio carosare; trase dinto, |
| | Apparecchia li stiglie, e fà lo ffuoco |
| 265 | Pe fare le recotte. |
| | NANNELLA |
| | E addo’ è lo latto? |
| | COLONNA |
| | Mo’ lo bao a pigliare addò Pascale. |
| | NANNELLA |
| | E bà ca t’aggio ntesa. |
| | COLONNA |
| | Pecché rride? |
| | NANNELLA |
| | Rido pe gusto mio; non pozzo ridere? |
| | COLONNA |
| | Pecché rride te dico? |
| | NANNELLA |
| | E nò mmuo’ dire, |
| 270 | Ca vuo’ ire a bedè lo gioja tujo, |
| | Chillo Viecchio guattascio. |
| | COLONNA |
| | Schiatta, schiatta, |
| | Che nn’haje mmidia? schefienza? |
| | NANNELLA |
| | E non è muorto? |
| | COLONNA |
| | Che puozze morì tune, mala lengua, |
| | Ca chillo t’hà da rompere chest’ossa, |
| 275 | Quanno se fà patrone de la Casa. |
| | NANNELLA |
| | O mamma mia, ca Marzo te n’hà rafa. |
| |
| | Te la faccio sta vota pe mmano. |
| |
| | COLONNA |
| |
| | Nnanze muore, che bide stò juorno. |
| |
| | NANNELLA |
| |
| | Chiano chiano. |
| |
| | COLONNA |
| |
| | Na zubba, no cuorno. |
| |
| | NANNELLA |
| |
| 280 | Mme mmarito chiù priesto de tè. |
| |
| | COLONNA |
| |
| | Puo’ morì nò nne pruove si asse. |
| |
| | NANNELLA |
| |
| | Nche tu pienze trovare marito, |
| | Io lo tenco, e nce faccio no figlio. |
| |
| | COLONNA |
| |
| | Crepa, e schiatta, mo mmo’ me lo piglio, |
| 285 | È già llesto l’aniello a lo dito, |
| | Mo lo bbide. |
| |
| | NANNELLA |
| |
| | E tu statt’a bedè. (Se ne và Colonna.) |
| |
| | Vi’ che Becchia mmardetta! nò le vastano |
| | Di marite, c’havute, vo’ lo tierzo; |
| | Mmala sciaura sbottala, e che d’have? |
| 290 | E quanno la scommatte la scajenza; |
| | Ad essa penza schitto, e a mme non penza. |
| |
| | Vorria sapè na vota |
| | Che ccosa è sto marito, |
| | Si è tanto saporito, |
| 295 | Comme se fà contà. |
| | Agnuna vace mmota, |
| | S’accide, e se tenaglia |
| | P’haverne na retaglia; |
| | Sta cosa comme và? |
| |
| | SCENA VII |
| |
| | PASCALE, e SOSCA. |
| |
| | PASCALE |
| 300 | Ascimmo da ccà ddinto; addo’ si’ Sosca, |
| | Curre, staglia la via, e bà a la mantra, |
| | Dà chiacchiarea la Vecchia ca mo venco; |
| | Quanto parlo a la figlia. |
| | SOSCA |
| | È lesto, è lesto |
| | (Mo te la faccio.) ma tu viene priesto. (se ne va.) |
| | PASCALE |
| 305 | Oh maro me ch’è stato? io squaglio, io moro, |
| | Pe sto mossillo d’oro; ma sta Cana |
| | De me non hà piatate; |
| | Ah Nanna vi’, ch’è troppo canetate, |
| | Ma che? mo che la Mamma |
| 310 | L’hà pigliata nzavuorio, e la trommenta, |
| | Essa p’ascì da guaje, e pe despietto |
| | De chella brutta Vecchia gliannolosa, |
| | M’hà da venire mmano: ll’haggio ntesa; |
| | A te Pascale, secota la mpresa. |
| |
| 315 | Tu che d’haje? pecché te sconfide? |
| | Si’ bell’Ommo; si’ rricco, si’ fforte; |
| | Chesta sciorte |
| | Pecché vo’ mancà? |
| | Sù datt’armo, nò nziente, nò mmide, |
| 320 | Ca speranza t’allarga lo core, |
| | Ed Ammore |
| | Te vole ajotà? |
| |
| | SCENA VIII |
| |
| | PASCALE, e NANNELLA. |
| |
| | PASCALE |
| | Oh veccola, ca esce; a ttè Pascale. |
| | NANNELLA |
| | Io non saccio che fuoco aggio da fare, |
| 325 | Ccà non ce sonco legna; e manco frasche. |
| | PASCALE |
| | Si vaje cercanno fuoco, Nenna mia, |
| | Azzeccat’a sto pietto, |
| | Ca nce nné na carcara, pigliatenne |
| | Na pala, na vrasera, quanto vuoje; |
| 330 | Ma tù vuo’ fuoco, ed haje chist’uocchie tuoje? |
| | NANNELLA |
| | Da dov’è sciuto st’Ascio pe frusciareme? |
| | PASCALE |
| | Nò mme respunne ne? |
| | NANNELLA |
| | Tu co chi ll’haje? |
| | Vattenne zi Pasca’, c’haggio da fare; |
| | E po si vene Mamma me carosa. |
| | PASCALE |
| 335 | O mmeriana mia, n’havè appaura, |
| | C’haggio mannato Sosca a darle chiacchiare. |
| | NANNELLA |
| | Ghe pe chesso, che buoje |
| | Co sti gatte felippe, che mme faje? |
| | PASCALE |
| | O facce de joncata tennerella, |
| 340 | Tu già lo ssaje, che boglio, |
| | Cerco sta grazia toja; tieneme mente |
| | Co na cera piatosa, |
| | Dimme na parolella de confuorto, |
| | Nò lo bi’, c ape ttè so’ miezo muorto? |
| |
| | SCENA IX |
| |
| | COLONNA, e SOSCA de banna, e li stisse. |
| |
| | SOSCA |
| 345 | Te videtillo tè. |
| | COLONNA |
| | Stamm’a sentire. (s’annasconneno.) |
| | PASCALE |
| | Tu pienze, e nò respunne? |
| | NANNELLA |
| | Pe sta vota |
| | Te voglio dà sso gusto, ma co patto, |
| | Che t’arreciette, e chiù nò mme trommiente; |
| | Tu da me che pretienne? già lo ssaje |
| 350 | Ca mamma mia te vole, e me fà stare |
| | Dint’a lo ffuoco pe la gelosia. |
| | PASCALE |
| | Che le venca la pesta; vi’ c’Arpia? |
| | E tu si mme vuo’ bene, |
| | Pe farela schiattà, amma Pascale, |
| 355 | Ca te nguadio, e te faccio |
| | Patrona d’agne ccosa; |
| | Dimme sì, dimme sì vocc’addorosa. |
| | NANNELLA |
| | Pasca’... tù mme faje ridere, |
| | Me puo’ essere Vavo con zalute, |
| 360 | E mme vuo’ pe Mogliere, che si’ pazzo? |
| | PASCALE |
| | Comme so’ pazzo? vi’ ca faje sgarrone, |
| | Te cride ca so’ Biecchio, e n’è accossine; |
| | So’ li guaje, le ffattiche, è lo gran caudo, |
| | Che mme fà jancheiare li capille; |
| 365 | Ma po si tu sapisse... eh lengua nninto. |
| | NANNELLA |
| | Nò mmoglio sapè niente. |
| | PASCALE |
| | Eh nò, ca tu nò mmide. |
| | NANNELLA |
| | Nò nn’haggio che bedè... |
| | PASCALE |
| | Ma n’haje provato. |
| | NANNELLA |
| | Ch’è recotta? ch’è caso? statte zitto. |
| | PASCALE |
| 370 | Me stò zitto, ma crideme, Nannella, |
| | Ca si tu me vuo’ bene, |
| | Nc’haje gusto; e bedarraje, che te nne vene. |
| |
| | Vi’ ca n’uosso de presutto |
| | Te fà grasso lo pegnato, |
| 375 | E le ddeta fà alleccà. |
| |
| | NANNELLA |
| |
| | Quanto dice, è bero tutto, |
| | Ma si è troppo carolato, |
| | La menesta fà jettà. |
| |
| | PASCALE |
| |
| | Nanna mia, si nò mme cride, |
| 380 | Fà la prova, ca lo bbide; |
| | O dimmann’a chi lo ssà. |
| |
| | NANNELLA |
| |
| | Tata mio hagge pacienzia |
| | Ca sta bella sperienzia |
| | Ncuoll’a mme non mmoglio fà. |
| |
| | SCENA X |
| |
| | COLONNA, PASCALE, e NANNELLA. |
| |
| | COLONNA |
| 385 | È fenuta stà joja? |
| | NANNELLA |
| | Ah mara mene. |
| | COLONNA |
| | Fegliola trase dinto; e be’ Pascale |
| | Stà buono fatto chesto? |
| | PASCALE |
| | E ch’aggio fatto? |
| | COLONNA |
| | Si’ Ommo de jodizio, mannaggia, |
| | E me miette mmerrizze sta fraschetta? |
| 390 | Si lo ffacess’a figlieta, a nepoteta, |
| | Comme te saparria? |
| | PASCALE |
| | Siente, Colonna mia, nò ll’haggio ditto... |
| | COLONNA |
| | Non serve, t’aggio ntiso; |
| | Nò la facimmo lonca, vasta vasta |
| 395 | Te voglio troppo bene, ca si none. |
| | PASCALE |
| | Io te rest’obbrecato de sto bene, |
| | Ma tu dimme, c’haje ntiso? |
| | COLONNA |
| | Niente, niente. |
| | PASCALE |
| | Ll’haggio ditto, si affe, si mme vo’ fare |
| | Quatto recotte, ca le do lo latto, |
| 400 | Ca ll’haggio da mannare a no Segnore. |
| | COLONNA |
| | Potive sparagnare st’addemmanna, |
| | Io sonco la Patrona. |
| | PASCALE |
| | E tu non sierve, |
| | Voglio cose appontute, e tennerelle. |
| | COLONNA |
| | Veramente haje na vocca de Segnore. |
| | PASCALE |
| 405 | Te darria la resposta, ma nò mmoglio, |
| | C’haggi’auto ncapo; schiavo. |
| | COLONNA |
| | Schiavo tujo. |
| | PASCALE |
| | (Si me sconceco chesta, vao male.) |
| | COLONNA |
| | (Si chisto ammossa, non arrivo a chiunzo.) |
| | PASCALE |
| | (Me la voglio accordare.) |
| | COLONNA |
| | (Voglio fegnere.) |
| | PASCALE |
| 410 | Eh, di’ Colonna? |
| | COLONNA |
| | Che t’accorre? |
| | PASCALE |
| | Siente, |
| | Haggio ntiso na nova, ca mmarite |
| | Nannella toja; chi le daje, si è lizeto? |
| | COLONNA |
| | Che boglio mmaretà, sarrà mpazzuto, |
| | Chi hà cacciato stà nfammia. |
| | PASCALE |
| | Comm’è nfammia |
| 415 | Mmaretare na Figlia? |
| | COLONNA |
| | È peo de nfammia, |
| | Ca mme vonno levare a mme la sciorta; |
| | Che d’è me tiene mente? |
| | Te nne faje maraveglia? |
| | PASCALE |
| | Niente, niente. |
| | COLONNA |
| | Ma parla. |
| | PASCALE |
| | Vuo’, che ddica? |
| | COLONNA |
| | Ll’aggi’a gusto. |
| | PASCALE |
| 420 | Colonna, haggio appaura, che nò rieste |
| | Co la semmenta ncuorpo, |
| | Comm’a cocozza pazza. |
| | COLONNA |
| | Chesto, che ddice a mmene, |
| | Tu penzalo pe ttene. |
| | PASCALE |
| 425 | Ntanto che buo’ marito? |
| | COLONNA |
| | Tanto bello. |
| | PASCALE |
| | Pigliate na lanterna, e ba lo trova. |
| | COLONNA |
| | Ll’haggio trovato, e tu si’ isso; ah cano, |
| | E nò mme fà sperì; te si’ addonato, |
| | Ca t’ammo, e ca te voglio; e quanno, quanno |
| 430 | Me dice sì, me lieve da st’affanno? |
| |
| | Cardillo d’ammore |
| | Allegra sto core, |
| | Sù canta na vota, |
| | E famme zì, zì. |
| 435 | Tè vi’ sta cardella, |
| | Pe ttè se martella, |
| | Speresce, va mmota, |
| | Cojetela sì. |
| |
| | PASCALE |
| | Che cardella mmalora? si’ cornacchia, |
| 440 | Si’ ppeo de na cevettola; vattenne, |
| | Accattate na funa, e ba te mpienne. (Pascale fuje, e Colonna le va appriesso.) |
| |
| | SCENA XI |
| |
| | TONNILLO, e CIANNIELLO. |
| |
| | TONNILLO |
| | Nò nnego, c’haggio tuorto; ma Cianniello |
| | Nò mme fà desperà; vi’ ca me mpenno |
| | A n’arvolo de chiste, e la fenesco? |
| | CIANNIELLO |
| 445 | Chi vo’, che te despiere? tu si’ pazzo? |
| | Pe chesto t’haggio ditto, |
| | Che terammo sto carro tutte duje, |
| | Io parlo a Llisa, e beo de l’appracare; |
| | Tu pe mme parl’a Rita, e famm’ammare. |
| | TONNILLO |
| 450 | Pe Rita è piso mio. |
| | CIANNIELLO |
| | Damme la mano. |
| | TONNILLO |
| | Teccotella. |
| | CIANNIELLO |
| | A nnuje, |
| | Agguattammoce ccà, vi’ ca mo’ veneno. |
| | TONNILLO |
| | Ah core bello mio t’haggio perduto. |
| | CIANNIELLO |
| | E priesto, nò cchiù mo’, ca m’haje storduto. |
| |
| | SCENA XII |
| |
| | LISA, e RITA. |
| |
| | LISA |
| 455 | Chist’è sospetto tujo. |
| | RITA |
| | Comm’è sospetto? |
| | Si ve oca da tre ghiuorne nò mme parle, |
| | E me staje con a cera tanto brutta, |
| | Che mme faje tremmà tutta. |
| | LISA |
| | Chist’è signo Ritella, ca lo stommaco |
| 460 | Te dice, ca m’haje fatto quarche cosa; |
| | E pe chesto haje sospetto, e te janchie |
| | Quanno me vide; vasta io te sopporto, |
| | Ca simmo tutte doje de no sanco... |
| | RITA |
| | Me soppuorte? e de che? che t’haggio fatto? |
| | LISA |
| 465 | Llecordate la Teglia. |
| | RITA |
| | Uh sore mia, |
| | E pe chesto mme staje tant’ammossata? |
| | Si saccio chi t’hà detta ssa postecca |
| | Pe mmettere mmecidia ntra de nuje, |
| | Le voglio caccià ll’uocchie; |
| 470 | Lisa nò stare chiune nfantasia, |
| | C’haggio voluto scanaglià Tonnillo; |
| | Chi te lo leva? è tujo; va pigliatillo. |
| | LISA |
| | L’haje scanagliato buono, e de che muodo; |
| | E pocc’haje visto quanto pesa, e traje, |
| 475 | Va pigliatillo tu, ca no mme serve; |
| | Cchiù meglio cocchia non pò fare Ammore, |
| | Tu si’ trammera, e chillo è tradetore. |
| | RITA |
| | Vi’ ca tu parle sparo sta mmatina? |
| | LISA |
| | E non te vuo’ stà zitto facce storta? |
| | RITA |
| 480 | Facce storta si’ ttune, presentosa. |
| | LISA |
| | Ah scirpia, malenata, si te piglio, |
| | T’ammasono ccà nterra, e la fenesco. |
| | RITA |
| | Non t’accostà, ca te straviso tutta. |
| | LISA |
| | A mme vuo’ stravesà, scigna, schefienza? |
| | RITA |
| 485 | So’ chiù bella de tene, schiatta, schiatta. |
| | LISA |
| | Uh tè tè le bbellizze de Dognanna! |
| | Che puozz’essere accisa, e te pretienne? |
| | RITA |
| | E pretenniete tu cuofono mio. |
| | LISA |
| | O mummia. |
| | RITA |
| | Matresciana... |
| | LISA |
| | Aspett’aspetta. (le va ncuollo.) |
| | RITA |
| 490 | E manco te nne vaje? ah zio, ah zio. (fuje.) |
| | LISA |
| | Fuje, fuje Janara, ca t’arrivo |
| | Con a pret’a li lumme, e t’ammasono. (va cercanno prete.) |
| |
| | SCENA XIII |
| |
| | CIANNIELLO, TONNIELLO, e le stesse. |
| |
| | CIANNIELLO |
| | Ah Lisa vi’, che faje? |
| | LISA |
| | Ca faccio buono. |
| | TONNILLO |
| | Rita, Rita fuje ccane. |
| 495 | Tienela Cianno, nò le fà menare, (se nne trase co Rita.) |
| | LISA |
| | Nò mme tenè, la voglio sdellommare. |
| |
| | SCENA XIV |
| |
| | LISA, e CIANNO. |
| |
| | CIANNIELLO |
| | Ah Lisa, ch’è bregogna. |
| | LISA |
| | Che mme mporta? |
| | Me voglio mennecà. |
| | CIANNIELLO |
| | Sienteme primmo, |
| | E po fà nzò, che buoje. |
| | LISA |
| | Sù, va decenno. |
| | CIANNIELLO |
| 500 | Saccio, ca chesta baja è prevenuta, |
| | P’ammore de Tonnillo; ed io te dico |
| | Da parte soja, che t’accojete, e cride, |
| | Ca t’amma, e bo’ morì schitto pe ttene. |
| | LISA |
| | Chesto t’hà ditto? |
| | CIANNIELLO |
| | Sine. |
| | LISA |
| | Bene, bene. |
| | CIANNIELLO |
| 505 | Vo’ fà pace co ttico. |
| | LISA |
| | Ll’haggio a gusto. |
| | CIANNIELLO |
| | Te vo’ venì a trovare. |
| | LISA |
| | Di’, che benca. |
| | CIANNIELLO |
| | Pe cercarte perduono. |
| | LISA |
| | Nce lo donco. |
| | CIANNIELLO |
| | Non te partì da ccane. |
| | LISA |
| | Ccà mme stonco. |
| | LISA |
| |
| | Curre priesto, e di’ a sto zanno, |
| 510 | Ca pe mmente è berde, è bivo, |
| | Chisto nganno, |
| | E sto corrivo |
| | Co lo sanco hà da scontà. |
| | Le sarraggio nzi’ che more |
| 515 | No cortiello a chillo core; |
| | E s’io moro primmo d’isso; |
| | Oh marisso, |
| | Nott’e ghiuorno |
| | Le staraggio semp’attuorno, |
| 520 | Pe poterlo trommentà. (se nne va.) |
| |
| | CIANNIELLO |
| | Mannaggia, e comme stace, |
| | Chesta è na bella via de fà la pace. (le va appriesso.) |
| |
| | SCENA XV |
| |
| | TONNILLO, e RITA. |
| |
| | TONNILLO |
| | Ora chist’è lo signo |
| | De farem’abedè si mme vuo’ bene, |
| 525 | Ama Cianno pe mmene. |
| | RITA |
| | Dice addavero, o abburle? |
| | TONNILLO |
| | E sì, ca venn’allesse? |
| | RITA |
| | Ah Tonnillo... |
| | TONNILLO |
| | Nò nzerve, non c’è auto; |
| | O chest’, o t’accojeta, |
| 530 | E nò sperà da me na cera bona. |
| | RITA |
| | Siente Tonnillo. |
| | TONNILLO |
| | E mo’ tu canta, e sona. |
| | RITA |
| |
| | Chesto mme dice nè? |
| | Tu chesto vuoje da me? |
| | E comme lo ppuo’ dire? |
| 535 | Comme lo pozzo fà? |
| | O cano sgrato, sgrato |
| | N’abbasta quanto pato? |
| | Pe fareme morire |
| | Sta jonta mme vuo’ dà. |
| |
| | SCENA XVI |
| |
| | TONNILLO sulo. |
| |
| | TONNILLO |
| 540 | Se n’è ghiuta a malanno? foss’accisa, |
| | Pocca è la causa de lo mmale mio; |
| | Vedimm’addov’è Cianno, |
| | Pe sentire c’ha fatto; |
| | Ma c’hà voluto fà? n’hà fatto niente, |
| 545 | Ca si nò ccà starria; |
| | O sciorta, o sciorta mia, |
| | Potesse a lo mmacaro, |
| | Levarme chella Cana da sto core, |
| | Pe nò mmederme tanto trommentato; |
| 550 | Leva, che buo’ levà? so’ desperato. |
| |
| | Vi’ no Toro, che ten’afferrate |
| | A l’arecchia li cane arraggiate, |
| | Sbruffa, zompa, se vota, s’abbia, |
| | Vo’ foire, e non pote scappà. |
| 555 | Io so’ ppeo ca tenc’a sto core |
| | Quanta cane hà lo cano d’ammore; |
| | Voto, e giro, scappare vorria; |
| | Ma non pozzo, e me sento magnà. |
| |
| | SCENA XVII |
| |
| | PASCALE, e po SOSCA. |
| |
| | PASCALE |
| | Nce venca la Fortuna, |
| 560 | Chesta è mpeca de Sosca; |
| | Venir’attiempo chella brutta Vecchia |
| | Pe sconcecarme! Ah ccano si m’addono, |
| | Ca tu si’ stato, te puo’ dà pe muorto; |
| | Uh ca vene redenno a chesta via; |
| 565 | Agguattamoce ccà pe fà la spia. (s’annasconne.) |
| | SOSCA |
| | Oh bene mio, non pozzo |
| | So’ scosute li scianche pe la risa: |
| | E che burla, e che burla, ch’aggio fatta |
| | A lo Viecchio forfante; |
| 570 | Volea fà le rrecotte lo quernuto; |
| | Io scagno de dà chiacchiar’a Colonna, |
| | L’haggio fatta tornare |
| | Semp’a carrera, pe lo sconcecare. |
| | Lo bboglio di’ a Nannella; uh te ca esce. |
| |
| | SCENA XVIII |
| |
| | NANNELLA, e SOSCA. |
| |
| | NANNELLA |
| 575 | O Sosca, tu staje ccà? |
| | SOSCA |
| | Pe te servire. |
| | NANNELLA |
| | Haje visto mamma mia? |
| | SOSCA |
| | Mo’, mmo’ vene. |
| | NANNELLA |
| | Tu ride? pecché causa? che d’è stato? |
| | SOSCA |
| | Oh ca puro li muorte redarriano; |
| | Mente Pascale steva ccà co ttico, |
| 580 | Nc’haggio portato mammata. |
| | NANNELLA |
| | Uh, c’haje fatto? |
| | Mo’ che bene la sento, e che bo’ fare. |
| | SOSCA |
| | N’havè appaura, sà ca no nce curpe; |
| | Anze me t’hà mpromessa, |
| | Si faccio quarche mbroglia |
| 585 | Pe farla nguadiare co lo Viecchio; |
| | E la mbroglia è già llesta. |
| | NANNELLA |
| | O core mio, che bella nova, e chesta, |
| | Dice lo vero? vi’ ca tu mme gabbe. |
| | SOSCA |
| | Non te gabbo si affè. |
| | NANNELLA |
| | Cierto? |
| | SOSCA |
| | Securo. |
| | NANNELLA |
| 590 | Uh, che prejezza nn’haggio. |
| | SOSCA |
| | Damme lo veveraggio. |
| | NANNELLA |
| | Non tengo che te dà, so’ poverella. |
| | SOSCA |
| | Damme na mozzarella. (fà zinno a la poteca.) |
| | NANNELLA |
| | Non so’ benut’ancora. |
| | SOSCA |
| 595 | E n’haje nulla stepata? |
| | NANNELLA |
| | None, ca la poteca stà scopata. |
| | SOSCA |
| | Ah cana, be’ facc’io, ca tu le ttiene. (trase a la poteca.) |
| | NANNELLA |
| | Te voglio rialà, lassa f’a mmene. |
| |
| | Te voglio dà na cosa |
| 600 | Chiù bella de la rosa; |
| | Ma non è tiempo mo’, |
| | Lassal’ammaturà. |
| | È sciore, e non è sciore |
| | N’è frutto, e hà sapore; |
| 605 | E quanto chiù nne vuo’, |
| | Chiù te nne voglio dà. |
| |
| | SOSCA |
| | Saporitella mia, vocca de Fata |
| | Và decenno, ch’è chesto |
| | Ch’è sciore, e non è sciore. |
| | NANNELLA |
| | È na joncata. |
| 610 | Orsù vattenne, ca po vene mamma. |
| | SOSCA |
| | E chi se vo’ scrastà da nnanz’attene, |
| | Si co ciento capezze, me nce tiene. |
| | NANNELLA |
| | Vattenne, core mio. |
| | SOSCA |
| | Mo’ me nne vao; |
| | Ma dimme, me vuo’ bene? |
| | NANNELLA |
| | Gnorezzine, |
| 615 | E tu vuo’ mbene a me? |
| | SOSCA |
| | Quant’a lo tore. |
| | NANNELLA |
| | Oh che gusto. |
| | SOSCA |
| | O che spasso. |
| | A DUE |
| | È fà l’ammore. |
| | SOSCA |
| |
| | Fata bella gioja gioja |
| | Dimme, dimme di chi si’? |
| |
| | NANNELLA |
| |
| 620 | Zò la toia, zò la toia. |
| |
| | SOSCA |
| |
| | Si’ la mia? |
| |
| | NANNELLA |
| |
| | Gnorezzì. |
| |
| | SOSCA |
| |
| | Oh vocchella cianciosella |
| | Famme, famme no resillo. |
| |
| | NANNELLA |
| |
| | Teccotillo, a, a, a. (ride.) |
| |
| | SOSCA |
| |
| 625 | Bene mio, ca tutto squaglio. |
| |
| | NANNELLA |
| |
| | Ntoppa ntoppa me ne saglio. |
| |
| | SOSCA |
| |
| | Che prejezza! |
| |
| | NANNELLA |
| |
| | Che docezza! |
| |
| | SOSCA |
| |
| | Palommella. |
| |
| | NANNELLA |
| |
| | Palommiello. |
| |
| | SOSCA |
| |
| | Famme mo’ nò sosperiello. |
| |
| | NANNELLA |
| |
| 630 | Fà tu puro. |
| |
| | A DUE |
| |
| | Ah lo core, ah ah à. (sospirano.) |
| |
| | PASCALE |
| | Ah cano tradetore. |
| | SOSCA |
| | Aimmè so’ ghiuto. |
| | PASCALE |
| | Mo’ te voglio scannare. |
| | A TRE |
| | Aiuto aiuto. (Pascale afferra Sosca da dereto, e chillo fà forza pe foire, e lo fà cadere nterra.) |
| |
| |
| |
| |