| | |
| | |
| | Lisa pontegliosa, Napoli, Francisco Ricciardo, 1719 |
| | a cura di Paologiovanni Maione |
| |
| |
| |
|
| |
| | ATTO SECUNNO |
| |
| | SCENA PRIMMA |
| |
| | TONNILLO, e CIANNIELLO. |
| |
| | TONNILLO |
| | Non zerve, statte zitto. |
| | CIANNIELLO |
| | E comme si’ pechiechia, |
| 635 | C’apprimmo te derrupe, |
| | E te jette pe muorto; aspetta, aspetta, |
| | Ca ll’arvolo non cade a primma botta. |
| | TONNILLO |
| | Nò nn’haggio, c’aspettare, maromene, |
| | La speranza è fenuta, |
| 640 | La vita mia pe ll’acqu’abbascio è ghiuta. |
| | CIANNIELLO |
| | Bon’ora si’ ncocciuso |
| | Chiù, che n’era Carella; e che cos’haje? |
| | Parlale nata vota, |
| | Ca fuorze non sarrà comme tu dice. |
| | TONNILLO |
| 645 | Le parlo, comme vuoje, s’essa me sente; |
| | Ma saccio buono, ca non faccio niente. |
| | CIANNIELLO |
| | Te, videla, ca scenne |
| | Da llà ncoppa ccà bascio; e bene sola; |
| | Io vao pe trovà Rita, |
| 650 | Tu annascunnete ccà; jescele nnante, |
| | Parla, sospira, chiagne, sacce fare, |
| | Ca lo core me dice, ca l’apprache. |
| | TONNILLO |
| | Ed io dico de nò, ca be’ la saccio |
| | Comm’è creccosa; e quanno mette cuollo, |
| 655 | Sette para de vuoie no la moveno. |
| | CIANNIELLO |
| | Vi’ ca sgharre a li mise; |
| | Can a Fegliola, quanno è nnammorata, |
| | Si t’odia fegne, p’essere pregata. |
| |
| | Lo sdigno de chi amma |
| 660 | Lo buo’ sapè |
| | Comm’è? |
| | È comm’a lo chiantillo, |
| | Che fà lo peccerillo, |
| | Quann’è caduto. |
| 665 | Nchè subbeto la Mamma |
| | Lo vasa, e l’accarezza, |
| | E dice, tè bellezza, |
| | Tè zuca la mennella; |
| | Le passa la ncozzella, |
| 670 | Lo chianto, co la bua è già scomputo. |
| |
| | TONNILLO |
| | Veccola, ca mo’ vene; |
| | Me tremmano le gamme, ah maro mene. (s’annasconne.) |
| |
| | SCENA II |
| |
| | LISA, e TONNIELLO. |
| |
| | LISA |
| | Nò mme pozzo levà da nant’all’uocchie |
| | Lo trademiento che m’hà fatto Rita; |
| 675 | Ma po da nata banna |
| | La scuso, e ddico; chella è nnammorata, |
| | Ammore ceca tutte |
| | E cerc’agnuno fà lo fatto sujo; |
| | Ma chillo tradetore de Tonnillo |
| 680 | Nò mmereta piatate, e manco scusa, |
| | Pocca sapea lo sgrato |
| | Quanto l’havev’amato... |
| | TONNILLO |
| | E si piatà nò mmereto, e no scusa, (ccà esce.) |
| | Che faje, che no mm’accide? eccome ccane. |
| | LISA |
| 685 | Puro me viene attuorno facce storto? |
| | Levamette da nante, squaglia, abbia. |
| | TONNILLO |
| | Ah Lisa, Lisa mia... |
| | LISA |
| | Che Llisa toja, vegliacco? |
| | Rita, Rita vuo’ di’, chell’è la toja. |
| | TONNILLO |
| 690 | Nò cchiù, fenisce mo’, comme si’ ccana, |
| | Che no mmuo’ perdonare na parola, |
| | Che m’è sciuta da vocca a primmo moto? |
| | LISA |
| | Nò mmereta perduono |
| | Uno, ch’è tradetore. |
| | TONNILLO |
| 695 | Io tradetore? ah Lisa. |
| | Tè spaccame stò pietto, e bide, vide, |
| | Si nce stà ncuorp’a mme malizia, ò inganno. |
| | Non so’ chianchera, o boja, |
| | Che t’aggio da squartare; |
| 700 | T’haggio ntiso parlare, chesto vasta. |
| | TONNILLO |
| | Ma non decea lo core, |
| | Comme decea la lengua. |
| | LISA |
| | Che so’ zincara, |
| | Che pozz’annevenare sta ventura? |
| | TONNILLO |
| | Nò nce vole annevino, vasta sulo; |
| 705 | Che m’auze st’uocche nfacce, |
| | Tè vide sto colore, |
| | Comm’a no nzolarcato, |
| | Vide, ca so’ scolato; e chiste signe |
| | Te lo ddiceno chiatto, |
| 710 | Ca d’ammore, e ddolore io moro, e schiatto. |
| | LISA |
| | Nò nzerve sto fastidio, già te saccio; |
| | Nò mme ’nfettare chiù, sfratta, vattenne, |
| | Non te pozzo vedere, e no nzentire. |
| | TONNILLO |
| | Lisa non chiù, ca te ne puo’ pentire. |
| | LISA |
| 715 | Chest’appriesso de cchiù? vi lo schefienza; |
| | Me vo’ piglià de filo? oh tè, che sento? |
| | TONNILLO |
| | Non te piglio de filo, |
| | Ma si ttu che te cride |
| | De pigliareme a famma, e l’haje sgarrata, |
| 720 | Nò nce mancano femmene a lo munno. |
| | LISA |
| | Lo ssaccio; e nce so’ uommene porzine; |
| | Famme lo ppeo, che puoje; |
| | Vasta, che non sonc’io, trova chi vuoje. (se ne va pe fare la spia.) |
| | TONNILLO |
| |
| | Se n’è ghiuta! vi’ che cana? |
| 725 | A bedereme sperire, |
| | E ncocciare, e nò nzentire |
| | Nò tantillo de piatà? |
| | Oh mmalora, e che d’è stato? |
| | Che so’ fuorze affattorato? |
| 730 | C’ammo puro sta vellana, |
| | E no mmeo de la lassà? |
| |
| | SCENA III |
| |
| | LISA sola. |
| |
| | LISA |
| | A chesto so’ arrevata? |
| | Che so’ traduta, e appriesso ngioriata? |
| | E llo sopporto? Ed ammo sto schefienza, |
| 735 | Che me chiamma vellana? Ah Lisa, Lisa, |
| | Tu te mmierete peo; ca non haje core |
| | De castecà sto zanno tradetore: |
| |
| | N’haggio core? Si ca ll’haggio, |
| | È stò core, ch’è lo mio |
| 740 | Hà da fà comme vogl’io. |
| | Si tè aveste da crepà. |
| | Ma che boglio? che farraggio?... |
| | Sù, che benca lo despietto, |
| | Pe sfrattare da sto pietto |
| 745 | Chi n’è digno de nce stà. (resta penzosa.) |
| |
| | SCENA IV |
| |
| | CIANNIELLO, e LISA. |
| |
| | CIANNIELLO |
| | Vi’ c’auto mbruoglio è chisto! |
| | Tonnillo pe despietto |
| | Se vo’ attaccà co Rita... oh Lisa attiempo. |
| | LISA |
| | Che d’è Cianniello? |
| | CIANNIELLO |
| | T’haggio da parlare. |
| | LISA |
| 750 | No mme parlà de Tonno, e di’, che buoje. |
| | CIANNIELLO |
| | E che d’haje, sore mia? fatt’a correjere. |
| | LISA |
| | Tu vuo’ parlà de chisto, e no mme sona, |
| | Si è chesto, vavattenne, no mme sierve. |
| | CIANNIELLO |
| | Eh siente... uh fatte ccà, ca vene Rita. |
| | LISA |
| 755 | Nce voleva pe ghionta ssa stampita. (se metteno de banna, e parlano zitto.) |
| |
| | SCENA V |
| |
| | RITA, e li stisse. |
| |
| | RITA |
| | Tonno vo’ c’amma Cianno, |
| | Che non penza chiù ad isso; ed io che faccio |
| | Ca m’accido, e m’adaccio |
| | Pe chillo renegato, senza core, |
| 760 | Non faccio niente, e st’arma me consummo, |
| | Comme ll’uocchie a lo fummo. (ccà penza, e chiagne.) |
| | LISA |
| | E chesto, che me mporta? |
| | Che boglia bene a Rita, chi lo tene? |
| | CIANNIELLO |
| | Ma siente, Lisa mia, |
| 765 | È na grossa schiattiglia lo bedere |
| | Lo nammorato tujo, |
| | Che pe despietto te festeggia n’auta. |
| | LISA |
| | Me ne rido de chesto, |
| | Che festeggia chi vo’, ll’haggio a li bene, |
| 770 | Farraggio io puro quanto me commene. |
| | RITA |
| | Orsù Rita quietate, |
| | Lassa sto sgrato, e pocca isso vole, |
| | C’amme Cianniello, non ce perde tiempo; |
| | Penzace, fà che puoje; e si lo core |
| 775 | Se resente, e nò mmole, tu lo sforza; |
| | Si pe genio non puo’, amma pe forza. |
| |
| | Si sapesse de morire |
| | Nzallanuta, nghiettecuta, |
| | Hà da scire |
| 780 | Da sto pietto; |
| | Lo despietto ll’ha da fà. |
| | Comm’all’acqua, quanno sbotta, |
| | C’una vene, e ll’auta votta. |
| | Accossì da chisto core |
| 785 | Un’ammore n’aut’ammore |
| | Pe menetta hà da caccià. |
| |
| | CIANNIELLO |
| | T’haggio ntesa vattenne, |
| | Lassa fare a sto fusto, |
| | Ca ll’uno, e ll’auta, Lisa mia t’agghiusto. (se ne va Lisa.) |
| |
| | SCENA VI |
| |
| | RITA, e CIANNIELLO. |
| |
| | RITA |
| 790 | Vecco Cianniell’attiempo. |
| | CIANNIELLO |
| | Oh, schiavo Rita. |
| | RITA |
| | Cianniello da do’ viene? |
| | CIANNIELLO |
| | So’ ghiuto tozzolanno ste ppagliare, |
| | Pe trovà quà lemmosena d’ammore |
| | Pocca tu già ll’haje fatta. |
| | RITA |
| | E ll’hai trovata? |
| | CIANNIELLO |
| 795 | Pò essere ca sì. |
| | RITA |
| | Chi te l’ha data? |
| | CIANNIELLO |
| | Chest’a te che te mporta? è na fegliola |
| | Che te credive Rita, |
| | Ca voleva mpazzire appriess’attene? |
| | RITA |
| | Ma dimmella chi è, si me vuo’ bene. |
| | CIANNIELLO |
| 800 | Vi’ ca po te dispiace. |
| | RITA |
| | E che te mporta? |
| | CIANNIELLO |
| | La vuo’ sapere? è Llisa. |
| | RITA |
| | E comme si papurchio; tu te cride, |
| | Ca chella te vo’ ammare? non t’adduone, |
| | Ca lo fface pe dà martello a Tonno? |
| | CIANNIELLO |
| 805 | Dice buono, è lo vero, e mbe che buoje? |
| | RITA |
| | Saccio ca ntienne, tu si’ attiemp’ancora. |
| | CIANNIELLO |
| | A, à comme si’ bona, e tu non mmide, |
| | Ca già te pesco affunno, |
| | Me faje sta facce bella, |
| 810 | Ca Tonnillo t’ha data la cartella. |
| |
| | E che mme saje pe guitto |
| | Che servo p’arrepiezzo? |
| | Chiù priesto me scapezzo, |
| | Che darete sso gusto; |
| 815 | No mme nce cuoglie nò. |
| | Non pienze ca mm’haje ditto, |
| | C’a tardo so’ benuto; |
| | Te torno sto saluto, |
| | E bi’ comme và justo; |
| 820 | Tu non si’ a tiempo mo’. (se ne va.) |
| |
| | RITA |
| | Ah ddesperata mene, e che d’è stato? |
| | Nce volea sta refosa de dolore |
| | E chisto scuorno, pe schiattà sto Core. |
| |
| | Addo’ stò? che m’è socciesso? |
| 825 | Sonco io? che d’è chesso? |
| | Core mio straziato |
| | Vaje p’ammare, e si’ cacciato, |
| | Vide mo che s’hà da fà. |
| | Nzò ddo’ vavo pe contiento |
| 830 | Llà nce trovo lo trommiento, |
| | Cianno, e Tonno nò mme vonno, |
| | Iammoncenne a derropà. |
| |
| | SCENA VII |
| |
| | COLONNA, e SOSCA. |
| |
| | COLONNA |
| | Vorria sapè, c’haje fatto |
| | De lo negozio mio co Pascale? |
| | SOSCA |
| 835 | Uh, che caudo che tiene, adaso adaso; |
| | Besogna trovà primmo quacche mpeca, |
| | P’accojetare lo Viecchio, ca mo nnante |
| | M’hà trovat’a parlare co Nannella, |
| | E me volev’accidere bon’ora. |
| | COLONNA |
| 840 | E comme faje? |
| | SOSCA |
| | Te vide |
| | Sto rammaglietto d’erva, e de sciorille; |
| | Mo nce lo manna Figlieta, e l’accordo. |
| | COLONNA |
| | Tu che malanne dice? |
| | Ca chillo se lo crede, e se nce ncarna; |
| 845 | E po le ccose meje comme l’agghiuste? |
| | SOSCA |
| | E chesto vao cercanno, che lo creda, |
| | Ca po la gabbo; ajutame tu puro, |
| | Di’ à Nannella, che fegna co lo Viecchio, |
| | Po lassa fare a mmene, |
| 850 | E bide, che nne vene. |
| | COLONNA |
| | Vi’, ca tu mme faje dà de musso nterra. |
| | SOSCA |
| | E non saccio che dice; che te pare, |
| | Che boglia stroppejà lo fatto mio? |
| | COLONNA |
| | Haggio paura... |
| | SOSCA |
| | E fà comme dich’io. |
| 855 | O, veccolo, va trase, e quanno sisco, |
| | Fà scire la fegliola. (corre a scontà lo Viecchio.) |
| | COLONNA |
| | (A, ca staje frisco.) |
| |
| | SCENA VIII |
| |
| | COLONNA sola. |
| |
| | COLONNA |
| | Bene mio, comm’è llocco, |
| | Se lo ccrede addavero, |
| | Ca le voglio dà figliema; temente |
| 860 | Bella cosa p’appenner’a no crocco; |
| | Haggio ditt’accossine pe bedere, |
| | Si pe mme po fà niente co Pascale; |
| | E po lo chianto comm’a n’animale. |
| |
| | Si ll’Uommene so’ fauze, |
| 865 | Pecché po se lamentano, |
| | Ca nuje non simmo scalze, |
| | C’avimmo comm’a lloro la malizia? |
| | Pe nce arrevare stentano, |
| | Po quanno sonco sazie, |
| 870 | Nce fanno mille strazie, |
| | Nce sbeffano, nce truffano; |
| | All’utemo nce chiantano, |
| | Pe riesto nce sbregognano; |
| | E trova chi te fà po ssa jostiza. |
| |
| | SCENA IX |
| |
| | PASCALE, e SOSCA. |
| |
| | PASCALE |
| 875 | Fa cunto, ca si’ bivo |
| | Pe chisto rammaglietto, |
| | Che m’hà mannato chella bella fata; |
| | Ca si nò te voleva |
| | Fà magnà da li cane; a coffejareme, |
| 880 | Co portà chella Vecchia a sconcecareme? |
| | SOSCA |
| | E nata vota mo’ tuorne da capo? |
| | Haggio ditt’accossine a la fegliola, |
| | Pe darele partito, che cos’haje? |
| | PASCALE |
| | E li gatte felippe, che facive? |
| | SOSCA |
| 885 | L’haggio posta mmerizze p’ancapparela. |
| | PASCALE |
| | E la prommessa de lo matremmonio? |
| | SOSCA |
| | Haggio fatta sta merra co la mamma, |
| | Pe faremella ammica; e no chiù mone, |
| | Ca la scompimm’a tardo; |
| 890 | Non saje, ca sempe fegne nò bosciardo? |
| | PASCALE |
| | E pecché si’ bosciardo, non te creo, |
| | Ca Nannella me manna chiste sciure, |
| | Chest’è qua mbroglia toja. |
| | SOSCA |
| | Mo lo bbide. (sesca.) |
| | PASCALE |
| | A chi sische? |
| | SOSCA |
| | A Nannella; ed essa stessa |
| 895 | Te dirrà, si è lo vero, o si è boscia |
| | Mannaggia, a chesto simmo? mbroglia mia? |
| |
| | SCENA X |
| |
| | NANNELLA mocc’a la Porta, PASCALE, e SOSCA. |
| |
| | NANNELLA |
| | Sosca, che baje facenno? |
| | Vuo’ niente? |
| | SOSCA |
| | Che fà mammeta? |
| | NANNELLA |
| | St’all’Uorto. |
| | SOSCA |
| | Messere te vo’ di’ na parolella. |
| | NANNELLA |
| 900 | Patrone; di’ ch’aspetta, quanto veo, |
| | Che fà mamma, e mo’ torno. (se ne trase.) |
| | SOSCA |
| | Ch’aggio ditto? (a Pascale.) |
| | PASCALE |
| | Che singhe beneditto, |
| | Uh che prejezza sento, io squaglio, io moro. |
| | Sosca viat’attè quanno me nzoro. |
| | SOSCA |
| |
| 905 | Apparecchiame lo vagno, |
| | Ca la cosa è llesta, è llesta. |
| |
| | PASCALE |
| |
| | Bene mio, ca rido, e chiagno |
| | Pe lo gusto, e sà che festa |
| | Quanno nguadio, voglio fà. |
| |
| | SOSCA |
| |
| 910 | (Quando schiatte voglio fà.) |
| | Io dic’arre, e tu te cucche; |
| | Lo realo t’haggio ditto. |
| |
| | PASCALE |
| |
| | Te lo donco, zitto, zitto. |
| |
| | SOSCA |
| |
| | Tu me gabbe, tu me mmucche |
| 915 | Quanno, quanno? non se sà? |
| |
| | PASCALE |
| |
| | Nò chiù mo’, nò mme nfettà. |
| |
| | NANNELLA |
| | Veccome ccà Pascale, |
| | Che t’aggio da servire. |
| | PASCALE |
| | O Regenella mia, a me servire? |
| 920 | Sonch’io lo schiavo tujo pe nzi’ che campo. |
| | SOSCA |
| | Accortammo le chiacchiare, Messere, |
| | Ca po vene la mamma. |
| | NANNELLA |
| | Dice buono; (a Sosca.) |
| | Sù di’ che mme commanne? (a Pascale.) |
| | PASCALE |
| | Core mio, so’ benuto |
| 925 | Pe ngreziarte de sto rammaglietto. |
| | NANNELLA |
| | Uh, ch’è chesto, che ddice? havria voluto |
| | Mannarete lo core, e tutt’a mmene. |
| | PASCALE |
| | Ah Sosca curre ccane. |
| | SOSCA |
| | Che d’è Messere? |
| | PASCALE |
| | Tieneme, ca cado; |
| 930 | Che pparole so’ chesse, che mme dice? |
| | Tu mme vuo’ fà morire. |
| | NANNELLA |
| | Ah bene mio, |
| | Mo’ sì ca me zannie. |
| | PASCALE |
| | Mannaggia Crapa, |
| | Io zanneiarete, che me saje pe guitto? |
| | Sosca curre a la mantra, |
| 935 | Và piglia n’ainello |
| | Lo chiù gruosso, e chiù bello, |
| | Portal’a Nenna mia pe caparro, |
| | Ca quanno me la piglio, la farraggio |
| | Patrona de le ppecore, e quant’haggio. |
| | SOSCA |
| 940 | Mo te servo; ma nnante che me scorda, |
| | Sta fegliola m’hà ditto, ca vorria, |
| | Che facisso l’ammore co la mamma, |
| | E che le disse chiacchiare nzi’ a tanto, |
| | Che se pozza scoprire sta matassa, |
| 945 | Ca si chella lo ssape, l’arroina. |
| | NANNELLA |
| | Sì famme sto piacere |
| | Bell’ommo mio. |
| | PASCALE |
| | Sì core, è fatto, è lesto; |
| | Và Sosca, piglia l’aieno, e biene priesto. |
| |
| | SCENA XI |
| |
| | PASCALE, e NANNELLA. |
| |
| | PASCALE |
| | E ccossì, fata mia, dimme na cosa, |
| 950 | Tu mme vuo’ pe marito? |
| | NANNELLA |
| | Sì, te voglio. |
| | PASCALE |
| | E pecché vegliacchella, pe nzi’ a mmone |
| | Haje ditto none, none? |
| | NANNELLA |
| | Cà me pigliava scuorno, |
| | E po t’haggio voluto scanagliare, |
| 955 | Si decive addavero. |
| | PASCALE |
| | Che mannaggia lo scuorno, e lo scanaglio; |
| | M’haje puosto mpunto de me fà crepare. |
| | NANNELLA |
| | Accossì le zetelle hanno da fare. |
| |
| | Io sonco scornosa, |
| 960 | E credo ca saje |
| | Le baje, che nce fanno, |
| | Si apprimmo decimmo, |
| | Te voglio gnorsì. |
| | E po nc’è na cosa, |
| 965 | C’Ammore vo’ stiento, |
| | Pe dà chiù contiento; |
| | Si penne, chiù renne, |
| | È doce chiù tanno, |
| | Chiù bell’è accossì. |
| |
| 970 | Mannaggia vene mamma, schiavo, schiavo. (fuje dinto.) |
| |
| | SCENA XII |
| |
| | COLONNA, e PASCALE. |
| |
| | PASCALE |
| | Oh malatenca scumpela na vota, |
| | Sempe sto Cano nigro attuorn’a mmene, |
| | Che nò mme fà gaudè no po’ de bene. |
| | COLONNA |
| | Pascale mio, che buoje? m’hà ditto figliema, |
| 975 | Ca m’haje chiammata. |
| | PASCALE |
| | (Vi’, che ghioia è chesta, |
| | C’haggio da dire mo’ pe la gabbare?) |
| | COLONNA |
| | Staje penzuso? pecché? |
| | PASCALE |
| | (Uh, na boscia |
| | La pagarria sejrana.) |
| | COLONNA |
| | Tu te raspe? |
| | E parla, che ccos’haje? |
| | PASCALE |
| 980 | (Decimmol’accossì) vorria sapere, |
| | Si t’haje pigliato collera mo nnante, |
| | C’haggio parlato sparo no tantillo. |
| | COLONNA |
| | Si vuo’ sapè lo vero, |
| | Me so’ corza no poco, ca m’assienne |
| 985 | Senza ragione. |
| | PASCALE |
| | Scusame Colonna |
| | Ca tanno steva tropp’ammojenato, |
| | Ma tu saje si te prezzo, e quanto t’ammo. |
| | COLONNA |
| | Bosciardo, si m’ammasse |
| | Scomparisse sta baja. |
| | PASCALE |
| | E quale baja? |
| | COLONNA |
| 990 | Tieme’, ca fà lo nzemprece. |
| | Pasca’, nuje nce sapimmo, |
| | Ca mbraccia m’haje portata peccerella. |
| | PASCALE |
| | Non t’allecuorde buono, |
| | Tu m’hai portat’a mammar’, e nocella. |
| | COLONNA |
| 995 | No nne sia chiù de chesto, |
| | Ca non potimmo dire, |
| | Fatte nnillà caudara, ca me tigne; |
| | Parlammo d’auto; me vuo’ di’ na cosa? |
| | PASCALE |
| | Pecché nò, và decenno. |
| | COLONNA |
| 1000 | Quanno te nzure? |
| | PASCALE |
| | Haje nulla pe le mmano? |
| | COLONNA |
| | È llesta. |
| | PASCALE |
| | E di’, chi è. |
| | COLONNA |
| | Songh’io. |
| | PASCALE |
| | Tu propio? |
| | COLONNA |
| | Io propio sì. |
| | PASCALE |
| | (Fegnimmo) e ment’è chesto, |
| | Lassamence penzare, |
| | Voglio vedè potereme mmarcare. |
| | COLONNA |
| 1005 | Pensace, ca tu faje no buon’accatteto; |
| | Io tengo ciento crape, |
| | Sta casa, n’orteciello, |
| | Lo fatteciello mio stace acconciato; |
| | Tu po non si’ fegliulo, |
| 1010 | Io manco sonco Vecchia, jammo juste; |
| | Non cercare fegliole, ca la sgarre. |
| | PASCALE |
| | Io mme voglio coccare, e tu dice arre. |
| | COLONNA |
| |
| | Vi’ che faje? non pigliare |
| | Na mogliere fegliolella, |
| 1015 | Ca te fà grattà la zella; |
| | Non te sape covernare, |
| | E nsospetto te fà stà. |
| | Pigliatella, comm’a mmene, |
| | Ca vo’ bene |
| 1020 | A lo marito, |
| | Lo fà ì sempe polito, |
| | Le st’attuorno |
| | Nott’e ghiuorno, |
| | E lo sape contentà. |
| |
| | SCENA XIII |
| |
| | PASCALE sulo. |
| |
| | PASCALE |
| 1025 | Và lavate le mmano, |
| | Ca po faje ssa menesta, |
| | Che te venca la pesta, tu non saje, |
| | C’uosso sporpato non te sazia maje. |
| |
| | Va’ chiù no squasillo, |
| 1030 | Che fa na fegliola, |
| | Che quanta carizze |
| | Na Vecchia te fà. |
| | Si fà no resillo, |
| | Te scippa na mola; |
| 1035 | Co quatto vertizze |
| | Te face squaglià. |
| |
| | SCENA XIV |
| |
| | LISA sola. |
| |
| | LISA |
| | Addo’ vao? addo’ corro? ahimmè, che faccio |
| | Pe scrastà da sto pietto, |
| | Chi mme leva lo suonno, e lo recietto? |
| 1040 | So’ ghiut’a caccia ncopp’a ste montagne. |
| | Me sonco arreventata |
| | Pe secotà na vorpa a rumpe cuollo; |
| | E mente che correva, |
| | Me secotav’Ammore, e me fereva; |
| 1045 | Non pozzo chiù, sedimmoce no poco; |
| | Ahie Tonno, Tonno famm’arreposare, |
| | Va’ trova Rita toja, lassame stare. |
| |
| | Nò mm’havisse maje traduta, |
| | Ca sto core mo’ sarria |
| 1050 | Tutto tuio; |
| | E nò starria |
| | Nott’e ghiuorno a sosperà. |
| | Mara me, ca so’ mpazzuta, |
| | Ca mo’ t’ammo, e mo’ te fujo, |
| 1055 | Mo’ te chiammo, e dico viene; |
| | E si po staie rente a mmene, |
| | Non te pozzo padià. (s’addorme.) |
| |
| | SCENA XV |
| |
| | TONNILLO, RITA, e LISA, che dorme. |
| |
| | RITA |
| | Si no mmenive a ttiempo |
| | Tonnillo mio, cierto, ch’a chest’ora |
| 1060 | Me sarria derropata; |
| | Ma po, che m’haje sarvata, |
| | E nata vota me prommiett’ammore, |
| | Non te sbotare chiù, non cagnà core. |
| | TONNILLO |
| | Rita mia statt’allegra, |
| 1065 | Ca non te lasso chiù, n’havè appaura, |
| | Ca mo’ trovo Pascale, |
| | O le faccio parlà da Colambruoso, |
| | Pe fà lo matremmonio nfra nuje duje. |
| | RITA |
| | Dice accossì, ma po me gabbe, e fuje. |
| | TONNILLO |
| 1070 | E pe cchi Rita mia vuo’ che te lassa? |
| | RITA |
| | Pe Llisa, che te tene ncatenato. |
| | TONNILLO |
| | Oh, ch’è rotta la funa, e so’ scappato. |
| | RITA |
| | Tu mo’ dice accossì, ca staje marfuso, |
| | Pe chello, che t’ha ditto. |
| | TONNILLO |
| | E che m’ha fatto. |
| | RITA |
| 1075 | Ma si na vota sulo |
| | Te fà na bona cera, |
| | Tu tuorne a mmertecare, e bona sera. (restano tutte duie penzuse, mente parla Lisa, che se sceta.) |
| | LISA |
| | Chiste che fanno ccà? fortuna mia, |
| | Ca so’ scetat’attiempo pe sentire; |
| 1080 | Chello c’hanno da dire. |
| | TONNILLO |
| |
| | Gioja cara de sto pietto. |
| |
| | RITA |
| |
| | Speranzella de sto core. |
| |
| | TONNILLO |
| |
| | (Non avere sto sospetto.) |
| |
| | RITA |
| |
| | (No mme dare chiù sospetto.) |
| |
| | TONNILLO |
| |
| 1085 | (Ca te lasso, e cagn’ammore; |
| | So’ lo tujo non dobbetà.) |
| |
| | RITA |
| |
| | (Ca me lasse, e cagn’ammore; |
| | Sinche mio, nò mme gabbà.) |
| | Schiecco bello de chist’uocchie; |
| 1090 | Non tradì stà sbentorata. |
| |
| | TONNILLO |
| |
| | Sì, sbrannore de chist’uocchie |
| | Nò la faccio stà zannata. |
| |
| | RITA |
| |
| | Si pe Llisa me mpapuocchie, |
| | Io me vao a dderopà. |
| |
| | TONNILLO |
| |
| 1095 | È scartata chesta sgrata |
| | Se pò ire a dderopà. |
| |
| | SCENA XVI |
| |
| | LISA, RITA, e TONNILLO. |
| |
| | LISA |
| | Va te derrupa tu guitto, forfante, |
| | E si non haie chist’armo, tradetore, |
| | Io te voglio caccià ll’arma, e lo core. (Le và nante co lo spontone, e Tonno resta stordito.) |
| | TONNILLO |
| 1100 | Aimmè, che bedo! ah Lisa. |
| | RITA |
| | Ah sore mia che faje, lassalo ire, |
| | Ca non ce corpa; accid’a mm epe isso, |
| | Ca ll’haggio mmeziato. |
| | TONNILLO |
| | Nò Lisa, accide a me, ca io so’ stato, |
| 1105 | Io so’ chillo scontento, |
| | Che sulo no momento te tradette; |
| | Te so’ benut’appriesso pecceianno |
| | Cercannote perduono; e tu chiù tosta |
| | De na preta, n’ancunia, no metallo |
| 1110 | Non haje vuto fà carta; |
| | E mo si ammo Rita, |
| | Quale corpa è la mia, si mm’haje lassato? |
| | Si mme vuo’ muorto, eccome ccane accideme, |
| | Sù sfocate ssa rraggia, chi te tene? |
| | RITA |
| 1115 | Nò Lisa, accide a mmene. |
| | LISA |
| | Ah fauza, menzognera, si t’accido |
| | E poco, è niente a chello, che m’haje fatto; |
| | Io voglio, che lo chiagne nzi’, che so’ biva, |
| | Ma tu lo chiagnarraie pecché mo’ more, |
| 1120 | Io lo chiagno, ch’è sgrato, e tradetore. |
| | Sù muore cano... |
| | RITA |
| | Elà, che non te muove (scicca no cortiello a Tonno, e se mett’a defennerlo.) |
| | Ca te spercio lo core, presentosa. |
| | TONNILLO |
| | Ah Rita vi’, che faje? posa posa. |
| | LISA |
| | Chesto de cchiù schefienza? |
| | TONNILLO |
| | O Cianno ajuta. |
| |
| | SCENA XVII |
| |
| | CIANNIELLO, e li stisse. |
| |
| | CIANNIELLO |
| 1125 | Che rommore nc’è lloco. |
| | RITA |
| | Io so’ feruta. |
| | CIANNIELLO |
| | Oh bonora, ch’è chesto? tiene Tonno, |
| | Portate Rita, ca me porto Lisa. |
| | LISA |
| | T’accio appriesso, si non t’haggio accisa, |
| |
| | Và zanno |
| |
| | CIANNIELLO |
| |
| | Và cana. |
| |
| | LISA |
| |
| 1130 | Và scigna trammera. |
| |
| | RITA |
| |
| | Schiattosa sprovera. |
| |
| | LISA - RITA |
| |
| | Te voglio agghiustare. |
| |
| | TONNILLO - CIANNIELLO |
| |
| | Rita |
| | Nò chiù mia. |
| | Lisa |
| |
| | TONNILLO |
| |
| | Ccà stonco pe ttene. |
| |
| | CIANNIELLO |
| |
| 1135 | Tu lassa f’a mmene |
| |
| | A QUATTRO |
| |
| | Be’ saccio che fà. |
| |
| | LISA |
| |
| | Si non te recatto |
| | Pe chello, ch’haje fatto, |
| | Che pozza cioncare. |
| |
| | RITA |
| |
| 1140 | Sto stanco, che ghietto, |
| | Da dinto a sto pietto |
| | Te voglio cacciare. |
| |
| | LISA |
| |
| | Verruta. |
| |
| | RITA |
| |
| | Pacchiana. |
| |
| | LISA - RITA |
| |
| | Mo mmo’ nce vedimme. |
| |
| | TONNILLO - CIANNIELLO |
| |
| 1145 | E nuje quanto primmo |
| | Volimmo parlà. |
| |
| | A QUATTRO |
| |
| | Vattenne và và. (Tonno se porta Rita, e Cianniello Lisa.) |
| |
| | SCENA XVIII |
| |
| | COLONNA da na via, PASCALE da nata via, e po SOSCA co no piecoro ncuollo. |
| |
| | COLONNA |
| | Haggio visto Pascale |
| | Venire a chesta via, |
| 1150 | Ed io so’ corza pe le fà la spia. (s’annasconne.) |
| | PASCALE |
| | Chillo mpiso de Sosca |
| | Pe scagno de pigliare n’ajeniello, |
| | Ha pigliato lo piecoro chiù gruosso, |
| | Che nce stace a la mantra, e mo ccà bene, |
| 1155 | Voglio vedè che face; oh marattene. (s’annasconne.) |
| | SOSCA |
| | Ora sì, mo tu mponta, o criepe, o schiatte, |
| | Haje da venì sio piecoro mio bello, |
| | E si nò de scervecchie te spestello. |
| | Mannaggia so’ sodato, e comme pesa! |
| 1160 | So lo Viecchio vedesse |
| | Sta mbroglia, ch’aggio fatta, |
| | Se ppe mo’ me darria la caffia tratta. (sisca a Nannella.) |
| |
| | SCENA XIX |
| |
| | NANNELLA, e SOSCA. |
| |
| | NANNELLA |
| | Sosca mio. |
| | SOSCA |
| | Vide ccà, che bella caccia, |
| | Haggio fatto pe ttene |
| | NANNELLA |
| | Uh, comm’è bello. |
| | SOSCA |
| 1165 | Te piace? |
| | NANNELLA |
| | Sine, sine. |
| | SOSCA |
| | Io già lo ssaccio, |
| | C ape fà pazziare na fegliola, |
| | Lo meglio spassetiello |
| | E nò crapitto, o puro n’ajenello. |
| | NANNELLA |
| | Lassamillo vasare; uh gioja mia. |
| | SOSCA |
| 1170 | Vi’ ca tu nce le ppierde sti carizze, |
| | Falle a chi le canosce. |
| | NANNELLA |
| | Che nn’haje mmidia? |
| | SOSCA |
| | Nce ll’haggio, e ch’è lo ppeo, ca non so’ sulo. |
| | NANNELLA |
| | Non parlà a lo sproposeto fegliulo. |
| | Viene ccà, Sosca mio, |
| 1175 | Zezzammoce a sto pizzo, |
| | Ca lo voglio annoccare. |
| | SOSCA |
| | Tu si’ pazza, |
| | Ca chisto te l’allorda. |
| | NANNELLA |
| | Che me mporta? |
| | Te martino tè tè. |
| | SOSCA |
| | Io responso pe d’isso, mbè, mbè, mbè. (Nannella mette la nocca ncapo a lo piecoro.) |
| | NANNELLA |
| 1180 | Vi’ comm’è bello mo’: uh che prejezza. |
| | SOSCA |
| | Chisto la nocca, e Sosca na capezza. |
| | NANNELLA |
| |
| | Te martino saporito, (lo tira pe na fonecella.) |
| | Spassolillo de Nannella. |
| |
| | SOSCA |
| |
| | Tu si’ pazza, fraschettella, |
| 1185 | Lassamence pazziare. |
| |
| | A DUE |
| |
| | Sù martino fà, mbè mbè. |
| |
| | NANNELLA |
| |
| | Vien’appriesso a nenna toja. |
| |
| | SOSCA |
| |
| | Vi’ che ghioja! |
| | Non ce vene. |
| |
| | NANNELLA |
| |
| 1190 | E perchene. |
| |
| | SOSCA |
| |
| | Ca hà creanza, |
| | Co la mmorra semp’avanza. |
| |
| | NANNELLA |
| |
| | E si nò fallo tozzare. |
| |
| | SOSCA |
| |
| | Manco chesto lo ssà fare |
| 1195 | Scumpe mo’. |
| |
| | NANNELLA |
| |
| | Che buo’ da me. |
| |
| | SCENA XX |
| |
| | PASCALE, e li stisse. |
| |
| | PASCALE |
| | Te nc’haggio cuoveto mpiso (le dà na mazzata.) |
| | SOSCA |
| | Che te rumpe lo cuollo, fusse acciso. (fuje.) |
| | PASCALE |
| | E be’ stà buono chesto? |
| | A pazzià co ll’uommene? |
| | NANNELLA |
| | Gnorsine |
| 1200 | Ca so’fegliol’ancora, gioja mia. |
| | PASCALE |
| | Ma non saje, che bo’ di’ la gelosia. |
| | NANNELLA |
| | Che d’è sta gelosia? nò la canosco. |
| | PASCALE |
| | Si nò la saje, manco la sapere, |
| | Chesto sulo te dico, |
| 1205 | Ca si vuo’ pazzejà, pazzea co mmico. |
| | NANNELLA |
| | E pazzeammo mone. |
| | PASCALE |
| | Pazziammo. |
| | NANNELLA |
| | Famme lo pecoriello. |
| | PASCALE |
| | Oh chesto none, |
| | Pocca è no mal’aurio a chi se nzora. |
| | NANNELLA |
| | E che pazzia vuo’ fà? |
| | PASCALE |
| | Và trase dinto |
| 1210 | Sto piecoro, e po viene, vroccolosa, |
| | Ca te voglio mparare n’ata cosa. |
| | NANNELLA |
| | Ll’haggio trasuto, che buo’ fà? |
| | PASCALE |
| | Cantammo, (trase lo piecoro, & esce subeto.) |
| | Tu faje la Pollastrella, |
| | Io faccio lo galluccio. |
| | NANNELLA |
| | È bella, è bella. |
| |
| | SCENA URDEMA |
| |
| | COLONNA, ch’esce da dereto a PASCALE, e li stisse. |
| |
| | PASCALE |
| |
| 1215 | Nnanze iuorno matino mati’, |
| | Lo galluccio se mett’a cantà. |
| |
| | NANNELLA |
| |
| | Comme face? |
| |
| | PASCALE |
| |
| | Fà chicherechì. |
| |
| | COLONNA |
| |
| | La gallina responne cà; cà. |
| |
| | PASCALE |
| |
| | Oh mala tenca stoccolà, |
| 1220 | Vi’ che bella gallina? tu si boccola. |
| |
| | NANNELLA - COLONNA |
| |
| | A gallo viecchio nce volea sta voccola. |
| |
| |
| |
| |