| | |
| | |
| | La mogliere fedele, Napoli, A spese de lo Mpresario, 1724 |
| | a cura di Emanuela Esposito |
| |
| |
| |
|
| |
| | ATTO PRIMMO |
| |
| | SCENA PRIMMA |
| |
| | TITTA, che da coppa no barcone tene mente a mmare. |
| |
| | TITTA |
| 35 | Quanto trica a spontare sta falluca, |
| | Che porta Lella mia; ed Io cca stento |
| | Già la raggia me zuca, |
| | Pocca n’anno me pare ogne momento. |
| | Fosse chesta, che bota, e nterra sta? |
| 40 | Me pare, ch’essa sia |
| | O Titta allegramente, chesta è essa, |
| | Va scontra Lella toja, curre a la mpressa. |
| |
| | SCENA II |
| |
| | MEO, LELLA, e SCONCIGLIO, che benono co na falluca. |
| |
| | MEO |
| | Arrieje, arrieje, sepponta sso vracciullo, |
| | Zompa nterra Nardullo, |
| 45 | Mantiene la falluca. Scinne Lella, |
| | Sta attiento, zompa chiano. |
| | SCONCIGLIO |
| | Che non cadite, dateme la mano. |
| | LELLA |
| | Non c’è paura, che so’ peccerella? |
| | SCONCIGLIO |
| | (O bene mio, che mano tennerella.) |
| | MEO |
| 50 | Fegliule jatevenne: ed allestite |
| | Ssa falluca pe fare la recatta, |
| | Attiente, ca, mo’ venco; |
| | Faciteme trovà la cosa fatta. |
| | LELLA |
| | Ne Zi Meo, che bo’ di’, ca no nc’è Titta? |
| | MEO |
| 55 | Mo’ steva a lo barcone. |
| | Mme credo, ca mo’ scenne. Oh teccotillo. |
| | SCONCIGLIO |
| | Cordola mia, mo’ vene lo cardillo. |
| |
| | SCENA III |
| |
| | TITTA, e li stisse. |
| |
| | TITTA |
| | Sinche la bemmenuta |
| | Stella Dejana mia. |
| | LELLA |
| | Tu ben trovato, |
| 60 | Schiecco de st’uocchie mieie. |
| | TITTA |
| | Comm’haje trecato? |
| | LELLA |
| | Mamma sta poco bona, e io so’ benuta. |
| | Pe darte gusto cchiù, che pe la festa; |
| | Ma se fa la recatta? |
| | TITTA |
| | E comme? È lesta. |
| | MEO |
| | Pe te dare sto spasso |
| 65 | Facimmo sta pazzia. |
| | SCONCIGLIO |
| | E tu sia Lella mia, |
| | Nce volive pe fare la cchiù bella, |
| | Perché nne si’ lo sciore, e la mortella. |
| | LELLA |
| | Ah a, staje bravo alliegro stammatina. |
| | SCONCIGLIO |
| 70 | Saje perché? c’haggio visto |
| | La Fata mmeriana; |
| | L’addore de na femmena me sana. |
| | MEO |
| | Orsù fegliola, saglietenne ncoppa, |
| | Ca mo’ venco; Nardullo jammoncenne |
| 75 | A fa le ccose noste; apparecchiammo |
| | Quanto nce vo’ pe sta recatta. |
| | SCONCIGLIO |
| | Jammo eh sia Lella, sia Le’. |
| | LELLA |
| | Che buo’ Nardullo? |
| | SCONCIGLIO |
| | Vuoglieme bene a Titta; già lo ssaie |
| | Ca me ll’ haggio cresciuto a cetrolella. |
| | TITTA |
| 80 | Va pazzo, va t’aggiusta le ccerevella. |
| | Lella mia. |
| | LELLA |
| | Titta caro. |
| | TITTA |
| | Che dice mamma toja? Quanno vole |
| | Che nguadejammo? |
| | LELLA |
| | Quanno vo’ Zi Meo. |
| | TITTA |
| | Ma Zieto no la sbriga, ed Io me struio, |
| 85 | E quanto cchiù l’appretto, fa cchiù ppeo. |
| | LELLA |
| | Ma che buo’, che nce faccia? |
| | Parlà non me commene, |
| | Tu, che si’ ommo, parla tu pe mmene. |
| | TITTA |
| | Fenuta chesta festa, io lo metto |
| 90 | Co le spalle a lo muro, azzò nce sbriga. |
| | LELLA |
| | Fa chello, che te pare. |
| | TITTA |
| | Saglietenne; e chi t’ama sacce amare. |
| | LELLA |
| |
| | Sì ca t’amo speranza mia bella |
| | Quanto pote sto core cchiù amà. |
| |
| | TITTA |
| |
| 95 | Sì ca pato belleza mia cara, |
| | Quanto pozzo patì cchiù pe te. |
| |
| | LELLA |
| |
| | Tu si’ l’arma, e la vita de Lella, |
| | Senza l’arma pò Lella campà? |
| |
| | TITTA |
| |
| | Tu lo sole, che st’uocchie reschiara, |
| 100 | Senza Sole pò Titta vedè? |
| |
| | SCENA IV |
| |
| | CIULLA, e NTREJANA mmocca la porta. |
| |
| | NTREANA |
| | E ghiesce no tantillo, che cos’haje? |
| | Piglia no poco d’aria |
| | Ciulla mia, non t’addà tanta a li guaje. |
| | CIULLA |
| | Ah Ntrejana mia cara, mamma mia, |
| 105 | Lassame sta, pozz’esse canosciuta. |
| | NTREANA |
| | E chi te vo’ canoscere fegliola? |
| | S’io che t’aggio cresciuta, |
| | Quanno te vidde, non sapea chi jere? |
| | E po cca nce credimmo, ca si’ morta |
| | CIULLA |
| 110 | Lo bolesse la Sciorte, |
| | Che fosse vero, ca non patarria |
| | Chesto che pato. |
| | NTREANA |
| | Non te sconfedare, |
| | Lo Cielo sempe ajuta la nnocenza, |
| | Ma nce vonno a li guaje tiempo, e pacienza. |
| | CIULLA |
| 115 | Che tiempo vuoje c’aspetta, |
| | Si ll’acqua è ncanna; e Titta mio se nzora |
| | Nfra poche juorne, comme tu m’haje ditto. |
| | NTREANA |
| | Chesto, soccedarria, s’io non sapesse, |
| | Ca tu si’ biva, e Titta t’è marito. |
| | CIULLA |
| 120 | E ca lo ssaie, che pe chesto? |
| | NTREANA |
| | Eh zitto; |
| | Lassa fa a chi sa fare; haggio penzato, |
| | Comm s’hà da guastare sto pegnato. |
| | Nch’è benuta la Zita |
| | Pe bedere la festa, |
| 125 | Io mm’appresento lesta, |
| | Le canzonejo lo tutto, |
| | E chiarimmo accossine sto frabutta. |
| | CIULLA |
| | Ntrejana non faje niente, e tu m’accide; |
| | Ca me scoprisce a Lella, che guadagne? |
| 130 | Farraje che non se nguadia Titta mio; |
| | Ma Titta si lo ssape, ca so’ biva, |
| | Trovarrà n’auta via pe me scannare. |
| | NTREANA |
| | Oh, ca mo’ staje a Napole, e no a mmare: |
| | Sautammo chisto fuosso |
| 135 | Co ffa, che non soccea sta parentezza; |
| | Ca po dell’auto lassa fa a la Sciorte, |
| | Tu staje co mmico, e lloco sta la corte. |
| |
| | SCENA V |
| |
| | TENZELLA, e le stesse. |
| |
| | TENZELLA |
| | Mamma ma’ |
| | NTREANA |
| | Tu si’ scesa, o cana perra |
| | Io non t’haggio mannata, |
| 140 | Ch’aspettasse la Zita, e po venisse? |
| | TENZELLA |
| | E la Zita è benuta, ed io so’ scesa. |
| | NTREANA |
| | È benuta. |
| | TENZELLA |
| | Mo’ nnante. |
| | NTREANA |
| | E chi nc’è ncoppa? |
| | TENZELLA |
| | La Vava, e la crejata. |
| | NTREANA |
| | Buono, buono |
| | Non perdimmo lo tiempo, trasetenne |
| 145 | Ciulla mia, statt’allegra. |
| | CIULLA |
| | E pe che fine. |
| | NTREANA |
| | Ca mo’ saglio, te servo, |
| | E t’ammaturo chisto suorvo aciervo. |
| |
| | So’ ppassara vecchia, |
| | E faccio lo nido |
| 150 | Nche muodo se fa; |
| | No cchiù sosperà |
| | Ca be’ mme confido |
| | De farte gaudè. |
| | Me prode st’aurecchia |
| 155 | A a, chist’è signo, |
| | Ca venco lo mpigno |
| | T’agghiusto quatt’ova, |
| | Mo’ vide che prova |
| | Farraggio pe tte. |
| |
| | SCENA VI |
| |
| | CIULLA, e TENZELLA. |
| |
| | CIULLA |
| 160 | Tenza che ddice? Trovarraggio maje |
| | Remmedio a tanta guaje? |
| | TENZELLA |
| | Non dobetà sia Ciulla, ca nc’è mamma |
| | Mmescata a ssa facenna; ed essa sape, |
| | A cuoppo cupo quanto pepe cape. |
| | CIULLA |
| 165 | Haje ditto niente a Lella, |
| | Ca so’ biva? |
| | TENZELLA |
| | Ah maramene, none. |
| | CIULLA |
| | Ne lo di’ a nullo. |
| | TENZELLA |
| | Guarda, che so’ pazza? |
| | CIULLA |
| | Di’, ca te so’ commare a chi te spia. |
| | TENZELLA |
| | Non me mparare a dire la boscia. |
| | CIULLA |
| 170 | Dimme, la Zita è bella? |
| | TENZELLA |
| | È bella, e aggraziata, |
| | E comme na signora sta parata. |
| | CIULLA |
| | Sciorta chesto de cchiù? Tanta nnemice |
| | Haje nzerretato contra st’arma mia |
| 175 | Sdigno, amore, bellezza, e gelosia. |
| |
| | Povera pecorella |
| | Sto mmiezo a tanta lupe; |
| | Cca sciumme, e cca scarrupe; |
| | Che cosa pozzo fa. |
| 180 | Oddio, ed a qua’ stella |
| | Si’ nnata sbentorata |
| | Che bide, chat’accide |
| | Chi t’ave da sarvà. (Saglie desperata.) |
| |
| | SCENA VII |
| |
| | TENZELLA, e po SCONCIGLIO. |
| |
| | TENZELLA |
| | Ora vide a che mbruoglio |
| 185 | Se trova chesta scura, |
| | E no mmore de collera, e paura! |
| | SCONCIGLIO |
| | È llesto, è llesto; lassa fare a mene. (da dinto.) |
| | Vi’, che golio le vene a Patro’ Meo (fora.) |
| | De farme fare a me lo roffeano! |
| | TENZELLA |
| 190 | (Uh veccote Sconciglio.) |
| | SCONCIGLIO |
| | E che è lo ppeo, |
| | S’è nnammorato de Tenzella mia; |
| | Va ca staje frisco, già la cosa è fatta. |
| | Tu faje guardà lo pesce da la gatta. (ride.) |
| | TENZELLA |
| | Sconciglio pecché ride? |
| | SCONCIGLIO |
| | Oh, cca tu staje |
| 195 | Porpessa de sto core? non saje niente? |
| | TENZELLA |
| | Che cosa? |
| | SCONCIGLIO |
| | Cartafauza m’ave ditto, |
| | Ca te vo’ pe mogliere, |
| | E bo’, che parla a mammeta. |
| | TENZELLA |
| | Addavero? |
| | SCONCIGLIO |
| | Ncoscienzia. |
| | TENZELLA |
| 200 | Cartafauza a mme bole? |
| | Ah a, che risa. |
| | SCONCIGLIO |
| | Tu mo’ ride, ed io schiatto. |
| | TENZELLA |
| | E pecché Ninno mio? |
| | SCONCIGLIO |
| | Uh chi lo ssape, |
| | Che fa pe te pigliare. |
| | TENZELLA |
| | Co ccarte fauze no mmogl’io jocare. |
| | SCONCIGLIO |
| 205 | E si mammeta vole? |
| | TENZELLA |
| | Non mmogl’io. |
| | SCONCIGLIO |
| | Mo’ se vede, che faje? |
| | TENZELLA |
| | Statt’a bedere. |
| | Di’; che me venc’attuorno, ca ng’hà gusto, |
| | Ca le nchierchio le ddoghe de lo fusto. |
| | SCONCIGLIO |
| | Ed io pe l’agghiustare la cocozza, |
| 210 | Lo porto all’Incorabole ncarrozza. |
| | TENZELLA |
| | Ora dimme na cosa? |
| | SCONCIGLIO |
| | Va dicenno. |
| | TENZELLA |
| | Chi voca a la recatta? |
| | SCONCIGLIO |
| | So’ pparicchie. |
| | Nc’è Titta, c’hà sparmata la falluca, |
| | E Fonzillo la soja; nce so’ ciert’aute, |
| 215 | Cartafauza mo’ è ghiuto |
| | Pe s’allestire, c’have na speranza |
| | De guadagnà lo palio, e darlo a ttene. |
| | TENZELLA |
| | A mme lo palio a mene? |
| | SCONCIGLIO |
| | A ttene, a ttene. |
| | Che d’è? n’è faccie chessa |
| 220 | D’avere ciento palie? |
| | TENZELLA |
| | Uh che scheressa! |
| | SCONCIGLIO |
| | Scheressa? manna crapa, ed oje lo bide, |
| | Si ll’haje; e te lo dà Sconciglio tuo. |
| | TENZELLA |
| | Comme? Tu puro vaje a la recatta? |
| | SCONCIGLIO |
| | Tanto bello; Nuje simmo seje compagne |
| 225 | Ncoppa a na castaudella, |
| | Ch’ng’havimmo affettata; e tutte seje |
| | Simmo tanta leiune, che scapammo |
| | Co lo sciato sto mare, |
| | E lo palio volimmo guadagnare. |
| | TENZELLA |
| 230 | Tieme’, che bella cosa! E staje securo |
| | Ca lo vince? |
| | SCONCIGLIO |
| | Pe cierto, è cuotto, è fritto |
| | Ed a tte lo regalo, t’haggio ditto. |
| | TENZELLA |
| | Sinche lo bemmenuto co sta nova, |
| | E cchiù meglio menuto po sarraje! |
| 235 | Si puorte lo presiento; |
| | SCONCIGLIO |
| | E cche me daje? |
| | TENZELLA |
| |
| | So’ ppovera fegliola, |
| | Non haggio, che te dare: |
| | Tenco sto core sulo, |
| | Si tu lo vuoje fegliulo, |
| 240 | Stienne sta mano cca; |
| | Te pigliatillo. |
| |
| | SCONCIGLIO |
| | Oh bon ora, e che chiappo, che me mette! |
| | TENZELLA |
| |
| | Ma damme sta parola |
| | De no lo strapazzare, |
| 245 | Ch’è troppo tenneriello; |
| | St’attiento cacciottiello, |
| | Non me fa desperà, |
| | Covernamillo. |
| |
| | SCONCIGLIO |
| | E ba scappa si puoie da sto mastrillo. |
| 250 | Seppe mo’ so’ barato; |
| | Chesta m’hà già ncroccato |
| | Co li squasille suoie; Mo’ m’abbesogna, |
| | P’attennè la promesa |
| | O che benca lo palio, o faccia spesa |
| |
| 255 | Le femmene so’ fatte |
| | Comm’a lo grattacaso, |
| | Che quanto cchiù nce gratte |
| | La provola, lo ccaso, |
| | Cchiù te lo ba strodenno; |
| 260 | Ad essa la mollica, |
| | E a te la scorza. |
| | Così fa na fegliola, |
| | Che quanno tu nce tratte |
| | O criepe, o abbutte, o schiatte, |
| 265 | T’ha da sciccà na mola, |
| | Né la puo’ ì foienno, |
| | Ca quanto cchiù se trica, |
| | Se fa cchiù afforza. |
| |
| | SCENA VIII |
| |
| | NTREANA, e LELLA mmocca la porta soja. |
| |
| | NTREANA |
| | Tu mo’ m’haie ntiso chello, c’haie da fare? |
| | LELLA |
| 270 | T’haggio ntiso, no cchiù; ma resto pazza. |
| | Titta hà mogliere, e me vo’ zanneiare. |
| | NTREANA |
| | Se crede, che sia morta. |
| | LELLA |
| | Tu comme saie, ch’è biva? |
| | NTREANA |
| | Che te mporta? |
| | Vasta, che lo sacc’io. |
| | LELLA |
| | Aimmè che sento |
| 275 | Quanno me credo d’esse mmaretata |
| | Me vedo coffeiata. |
| | Ma chi vo’ comparire pe lo munno? |
| | NTREANA |
| | C’haie fatto qua sbreguogno? O si tu sola |
| | Che faie l’ammore, e po la parentezza |
| 280 | Quanno se stregne, sciosciala ca vola? |
| | LELLA |
| | Ma comm’haggio da fa, ca mpiett’a mmene |
| | Titta se nc’è nchiovato? |
| | NTREANA |
| | Te manca nnammorato? |
| | No chiuovo caccia ll’auto; nc’è Fonzillo |
| 285 | Che mpazzesce pe ttene. |
| | LELLA |
| | E sempre chisto |
| | Me vruociole pe nnante, t’haggio ntesa: |
| | Pe l’aiutà, sta bella rezza haje stesa. |
| | NTREANA |
| | Che rezza? co chi ll’haje? Tu parle sparo |
| | Ciulla tu la canusce? |
| | LELLA |
| | La canosco. |
| | NTREANA |
| 290 | Ed io nnante sta sera, |
| | To nce faccio parlare, e tanto vide, |
| | Si è biva, o morta, pocca no mme cride |
| | Ah zitto ca mo’ vene, st’a sentire |
| | Comm’haje da dire, e chello, ch’haje da fare. |
| | LELLA |
| 295 | Ntreana iammo dinto si te pare. |
| |
| | SCENA IX |
| |
| | TITTA, che scenne da la falluca, e le stesse, ch’esceno fenuta la mez’aria de Titta. |
| |
| | TITTA |
| |
| | Bella sciamma de sto core. |
| | Esco mo’ da dinto mare. |
| | P’abbrusciare nnante a te. (esce Lella co Ntreana.) |
| |
| | Oh vecco Lella mia. |
| 300 | Schiavo bellezza co la compagnia. |
| | NTREANA |
| | Sio Titta mio benvenuto. |
| | LELLA |
| | Addio. (de mala grazia.) |
| | TITTA |
| | Addio! che bo’ di’ chesto? m’haie trovato |
| | Che stea scocchiarejanno lo pegnato? (Lella fegne iresenne, e Ntreana la tene.) |
| | NTREANA |
| | Chesto non sia pe ditto |
| 305 | Vi’ ch’è mala creanza figlia mia. |
| | LELLA |
| | E lassame Ntreana, hagg’auto ncapo. |
| | TITTA |
| | Gioia mia, che d’è chesto? ch’aggio fatto, |
| | C’accossì me recive? |
| | NTREANA |
| | Non è niente. |
| | È na chiomera, che s’ha posta ncapo. |
| | TITTA |
| 310 | E che d’è sta chiomera, va decenno. (a Ntreana.) |
| | NTREANA |
| | Dincello tu sia Lella! |
| | LELLA |
| | Aimmè lo core; |
| | E lassamenne ì, lassa. |
| | TITTA |
| | Sia Lella, |
| | Non so’ ommo, che mmereto sti ncuntre; |
| | Se pò sapè che d’è, che staie schiattosa? |
| 315 | Priesto mo’, comm’è tosta! Vi’ che cosa! |
| | LELLA |
| |
| | Vi’ che ccosa? ne forfante, |
| | Co ssa faccie fresca fresca |
| | Tu mme viene pe da nante |
| | Pe tornarme a coffià? |
| 320 | Co che bella mmesca pesca |
| | Si’ benuto tradetore? |
| | Arma, vita, gioia, core |
| | No ng’abballo cchiù a ssa danza, |
| | Va te mpara de creanza, |
| 325 | E po vieneme a parlà. |
| |
| | SCENA X |
| |
| | NTREANA, e TITTA. |
| |
| | TITTA |
| | Ntreana mia, che è chesto? |
| | Sonch’io, o non sonch’io? e chesta è ella? |
| | NTREANA |
| | È ella, chi vo’ essere? |
| | TITTA |
| | E che have. |
| | NTREANA |
| | Non saccio chi l’ha ditto |
| 330 | Ca mogliereta è biva |
| | TITTA |
| | Oh chest’è bella: |
| | Chella è già fatta terra, ha chiù de n’anno; |
| | No m’hà visto portà porzì lo lutto? |
| | NTREANA |
| | Nce ll’haggio ditto, ed essa m’ha respuosto, |
| | Ch’è bivo, e tu te cride, che sia morta. |
| | TITTA |
| 335 | Comm’è biva? si quanno iette a Spagna, |
| | Me la portaie co mmico, e morze a Genoa. |
| | NTREANA |
| | E la vediste morta? |
| | TITTA |
| | Io l’atterraie. |
| | NTREANA |
| | (Ah mbroglione bosciardo) e Lella dice, |
| | Ca nc’è chi l’ha veduta, e ng’hà parlato. |
| | TITTA |
| 340 | Chisto starrà mpazzuto; o chesta è scusa. |
| | NTREANA |
| | È scusa, è scusa, me ne so’ addonata. |
| | Ma chesto poco mporta, io tenco mmano |
| | N’auta quaglia pe tte. |
| | TITTA |
| | Po se ne parla: |
| | Voglio vedè ch’è chesto; e si quarcuno |
| 345 | L’ha ditto pe mme fare n’ancarella, |
| | O marisso, ch’è nato, |
| | E peo la mamma soia, che l’ha fegliato. |
| | NTREANA |
| | Figlio mio vi’ che faje. |
| | TITTA |
| | Che m’è socciesso! |
| | Va Ntreana. |
| | NTREANA |
| | Haggio posta già na zeppa, |
| 350 | E mo’ vago a mpeca n’aute rechieppa. |
| | TITTA |
| | Che faccio, addo’ me voto, e qua è lo capo |
| | Pe sbrogliare sto gliuommaro guastato? |
| | Quanto cchiù penzo, cchiù me veo mbrogliato. |
| |
| | Mo’ so’ fatto no vasciello, |
| 355 | Che no piezzo ha veleiato, |
| | Ma po mmeste, e se sfracassa |
| | Nche lo puorto vo’ piglià, |
| | Quanto tiempo sto cerviello, |
| | P’havè Lella, ha navecato, |
| 360 | E la Sciorte me n’arrassa, |
| | Mo’, che stea pe l’abbraccià. |
| |
| | SCENA XI |
| |
| | FONSILLO, e NTREANA, e duje Marenare appriesso. |
| |
| | FONZILLO |
| | E lassateme j, ca mo’ mmo’ torno (da dinto.) |
| | Addove si’ Ceccone: |
| | Mietteme lo tennale a la falluca |
| 365 | Co la bannera a poppa: E tu va piglia |
| | Li rimme nuove, e miettece li struoppole |
| | Gagliarde, e nuove fatte; sta ncerviello, |
| | Si non mmuo’, che t’ammacco sso scartiello |
| | Ntreana stamm’a nue, scumpe sso riesto. |
| | NTREANA |
| 370 | Fortuna toja, che t’haggio mo’ trovato; |
| | Non perdere cchiù tiempo, parla a Lella, |
| | Dille, ca Ciulla è biva; e accossì Titta |
| | Se pò annettà li diente. |
| | FONZILLO |
| | Io le vao a parlà, ma no mme sente. |
| | NTREANA |
| 375 | Oh ca la truove mo’ d’autra manera; |
| | Veccola llà, va curre, (Compare Lella a la porta.) |
| | Sacce di’, sacce fare |
| | Po vieneme a trovare. (Fegne j a la casa soja.) |
| |
| | SCENA XII |
| |
| | LELLA, e li stisse. |
| |
| | LELLA |
| | Ah Ntreana, Ntreana? |
| | NTREANA |
| | Che nc’è Lella? |
| | LELLA |
| 380 | Sienteme na parola. |
| | NTREANA |
| | Mo’ mmo’ venco, |
| | Ca vao de pressa, vi’ che bo’ Fonzillo. (trase.) |
| | FONZILLO |
| | Sia Lella, ve so’ schiavo. |
| | LELLA |
| | Benvenuto |
| | Che v’haggio da servire? |
| | FONZILLO |
| | A me servire? |
| | M’havite da fa grazia. |
| | LELLA |
| | Che bolite? |
| | FONZILLO |
| 385 | Ah, ca troppo vorria, |
| | Ma sonco sfortonato, e tremmo tutto, |
| | Che no mme dice no. |
| | LELLA |
| | Si se pò fare, |
| | Ve servo, pecché no; jate decenno. |
| | FONZILLO |
| | Sia Lella è quase n’anno |
| 390 | Che me strudo pe tte, comme se squaglia |
| | La catramma a lo ffuoco, e sale all’acqua, |
| | Te so’ benuto appriesso, |
| | Comme no cacciottiello a la patrona, |
| | E tu sempe stizzata |
| 395 | M’haje coll’uocchie chest’arma ntossecata. |
| | LELLA |
| | Me potive scosare, |
| | Perché sto core ll’haggio dato a Titta. |
| | FONZILLO |
| | Ma si Titta è nzorato, |
| | No nce pierde sso core? |
| 400 | Lella mo’ che lo ssaje, cagna st’amore. |
| | LELLA |
| | Comme nzorato? Non se sa ch’è bidolo. |
| | FONZILLO |
| | Accossì nce credeamo, |
| | Ma la mogliere è biva. |
| | LELLA |
| | E chi l’hà ditto |
| | E si chesso è boscia. |
| | FONZILLO |
| 405 | Quanno passo da cca dimme, che buoje, |
| | Famme scannare nnante a sso pontone; |
| | Te perdono da mo’, ca n’haje raggion. |
| | LELLA |
| | Lassamenne nformare, e si è lo vero, |
| | Prometto d’esse toja; si no, cojetate, |
| 410 | Ca nce pierde lo tiempo, e le pparole; |
| | Io voglio Titta, ed isso Lella vole. |
| | FONZILLO |
| | Me contento, e lo ssaje? |
| | LELLA |
| | Te lo pprometto |
| | Da fegliola norata, |
| | E si te manco mora sbregognata. |
| | FONZILLO |
| |
| 415 | Fra li sciure de chesta speranza |
| | Io m’addormo ciardino d’amore, |
| | E lo core, che suonno se fa. |
| | Nch’è lo tiempo, e stascione s’avanza, |
| | Da li sciure a li frutte venimmo; |
| 420 | E starrimmo contiente a scialà. (Se ne va.) |
| |
| | LELLA |
| | Tu terzie na primera. |
| | O chiagne a Bierno, o ride a Primmavera. |
| |
| | SCENA XIII |
| |
| | MEO, e TITTA pe strata. |
| |
| | MEO |
| | Aspettame cca mmocca, ca mo’ saglio, |
| | E bedo ch’è sto mbruoglio. |
| | TITTA |
| | Scinne priesto, |
| 425 | E sacce di’ a Nepoteta. |
| | MEO |
| | Mo’ venco, |
| | Ma statte allegramente, ca n’è niente; |
| | Sarrà qua scherebizzo de figliola, |
| | Ca le vene, e le passa nduje momente |
| | Ma tu che cosa haje fatto? |
| | TITTA |
| | Niente, niente. |
| | MEO |
| 430 | Havisse sgargeato da cca ttuorno |
| | Qua ffegliola de chesse? |
| | TITTA |
| | Chi nnà biste? |
| | MEO |
| | E ba, ca sta fraschetta |
| | Te vo’ dà qua mmartiello pe pazzia. |
| | TITTA |
| | Ma chisto non è muodo d’abburlare, |
| 435 | Chesta è la via de mme fa crepare. |
| | MEO |
| | Tu si’ fegliulo ancora, Titta mio |
| | E non saje ca le zzite so’ schiattose; |
| | Co la fremma s’agghiustano ste cose. |
| |
| | Na jommenta polletrella |
| 440 | Sempe sta co l’arbascia; |
| | N’abbesogna, che te stizze, |
| | Si te fa qua’ mpertenenza; |
| | Ca lo tiempo, e la pacienza, |
| | Le ffrunnelle, e li carizze |
| 445 | Te la fanno po addomà |
| | Accossì fa na zetella, |
| | Ch’hà la zzirria, e la pazzia; |
| | Ncronna, ncoccia; fa despiette, |
| | Te fa sta dint’a lo ffuoco; |
| 450 | Tu va chiano, a ppoco, a ppoco, |
| | Nche a la sella po t’assiette, |
| | Tanno fruscia a speronà. |
| |
| | SCENA XIV |
| |
| | TITTA, e TENZELLA co CIULLA a lo barcone. |
| |
| | TITTA |
| | Vi’ che scajenza è chesta? sa do’ è sciuto, |
| | Ca moglierema è biva? |
| 455 | E no l’accidarria tremilia vote? |
| | A me, che non haveva |
| | Aut’uocchie, che li suoje, sto mancamiento? |
| | TENZELLA |
| | No fa cchiù sto spremiento, |
| | Fa comme dice mamma, jesce fora. |
| | CIULLA |
| 460 | Facimmo comme vole; |
| | Tieme’ che baja è chesta, |
| | Adacquammo ssa testa. |
| |
| | SCENA XV |
| |
| | NTREANA abbascio, e li stisse. |
| |
| | NTREANA |
| | Già stanno a la loggietta, |
| | Voglio vedè de fa na machenella. |
| | TITTA |
| 465 | Quanto trica zi Meo!... Uh te, chi è chella? |
| | NTREANA |
| | (Già l’hà vista) si Titta |
| | Che nova nc’è? |
| | TITTA |
| | Me sonno, |
| | O sto scetato? chella pare Ciulla |
| | O Ntreana, chi è chella? |
| | CIULLA |
| | (Ah Titta mio.) |
| | NTREANA |
| 470 | È na commare mia. |
| | TITTA |
| | Pare Moglierema. |
| | NTREANA |
| | Tu n’haje ditto, ch’è morta? |
| | TITTA |
| | Si non fosse |
| | Che è macelente, ed hà le ttrezze negre, |
| | Mo’ deciarria, ch’è essa. |
| | NTREANA |
| | Lo bolesse lo Cielo. |
| | TITTA |
| | (Non sia maje.) |
| | CIULLA |
| 475 | (Si mme vuo’ morta, tu m’accidarraje.) |
| | NTREANA |
| | Chesta è chella fegliola, c’haggio ditto, |
| | Che pe tte sarria bona, |
| | Tanto cchiù, ch’assemmeglia a Ciulla toja. |
| | TITTA |
| | E pecché l’assemeglia, no mme piace. |
| | NTREANA |
| 480 | Comm’a di’? n’era bella Ciulla toja? |
| | TITTA |
| | Lassammo sta li muorte; mettarria |
| | Nova refosa a la schiattiglia mia. |
| |
| | SCENA XVI |
| |
| | MEO, e li stisse. |
| |
| | MEO |
| | Ntreana viene cca. |
| | NTREANA |
| | Che nc’è zi Meo |
| | MEO |
| | Viene co mmico, t’haggio da parlare, |
| | TITTA |
| 485 | E la resposta mia? |
| | MEO |
| | Tu già la saje. |
| | Me mmaraveglio assaje de fatte tuoje, |
| | Ca si’ nzorato, e faje le guattarelle, |
| | Pe ghire zannejanno le zitelle. |
| | TITTA |
| | Viene cca, viene cca |
| | MEO |
| | Vatte connio, |
| 490 | Ca si niente me vota lo senapo, |
| | Piglio no rimmo, e te lo rompo ncapo. |
| | Jammoncenne Ntreana. |
| | NTREANA |
| | Collecienza |
| | TITTA |
| | Va fa chello che buoje. |
| | NTREANA |
| | Haggie pacienza. |
| | TITTA |
| | E una, e una doje, scumpe Fortuna, |
| 495 | E che sonco de lota, che me piglie |
| | A zeffonnà co tanta crepantiglie? |
| |
| | SCENA XVII |
| |
| | TENZELLA, e CIULLA da la porta. |
| |
| | TENZELLA |
| | Se ne so’ ghiute tutte, jesce, jesce. |
| | CIULLA |
| | C’haggio da scire a fa? fuorze ca trovo |
| | Maritemo accojetato; o nc’è quarcuno, |
| 500 | Che me derrupa a mare, |
| | Pe fareme accojetare? |
| | TENZELLA |
| | E che cos’haje co desperarte tanto? |
| | Ssi guaje, e sse scajenze |
| | No durarranno no, comme te pienze. |
| | CIULLA |
| 505 | Comme vonno scompì, Tenzella mia, |
| | Si stanno a frisco a frisco pe sguigliare? |
| | Haje ntiso Meo, ch’hà ditto a Titta mio? |
| | TENZELLA |
| | Chesto è buono pe tte, ca de sto muodo |
| | Se scompono ste baje, |
| 510 | E co Tittillo tujo scialarraje. |
| | CIULLA |
| | Se scompono ste baje? Ah sore mia, |
| | Titta è ncocciuso, ne vorrà bedere |
| | La fine; e senza sanco non fenesce |
| | Sta cosa, cride a mmene; |
| 515 | Ed io sempe starraggio into a le ppene. |
| |
| | So’ n’affritto rescegnuolo |
| | Da la vipera nciarmato, |
| | Che restato senza vuolo, |
| | Se lamenta, |
| 520 | Zompa, e stenta |
| | Pe sarvarse; ma non pò. |
| | Accossì è chest’arma mia, |
| | Da la Sciorte percantata, |
| | Vo’ foì la negrecata, |
| 525 | Ma non pote; o ddo’ s’abbia, |
| | Trova chello, che no mmo’. |
| |
| | SCENA XVIII |
| |
| | TENZELLA, e SCONCIGLIO da viecchio co no capo purpo, na cannuccia, e stromiente da pescare. |
| |
| | TENZELLA |
| | Maressa che piatate, che ne sento; |
| | Sempe a fa no lamiento? |
| | Ma chi è chisto che bene arravogliato? |
| 530 | Havarrà la terzana lo sguajato. |
| | SCONCIGLIO |
| | Pe fa meglio la spia a Cartafauza |
| | Che benarrà pe festeggià Tenzella, |
| | So’ benuto accossì; Mo’ cca me chianto, |
| | E me metto a pescare. Uh cca sta essa |
| 535 | No me voglio scoprì, ca co sta spoglia |
| | Pozzo vedere, si me fa qua mbroglia. |
| | TENZELLA |
| | Cca se mette a pescare sto sciaddeo! |
| | Ddo’ sempe nc’è l’allanca; |
| | Qua pperchia, o qua bavosa no le manca. |
| |
| | SCENA XIX |
| |
| | MEO, e li stisse. |
| |
| | MEO |
| 540 | Ora già l’haggio fatta, o bona, o trista |
| | Lo ffuoco se l’ha bista, |
| | Ntreana m’ha promisso |
| | De dareme Tenzella; |
| | Ed io pe d’essa donco a Fonzo Lella, |
| 545 | Ah a, cca sta la gioja, mo’ nc’è la festa. |
| | Schiavo tujo ceceniello de sto core. |
| | TENZELLA |
| | Sinche lo bemmenuto affoca gatte. |
| | MEO |
| | Comme? accosì me chiamme cacciottella. |
| | TENZELLA |
| | Io non te faccio tuorto, |
| 550 | Perché si’ tutto spine, e sicco, e stuorto. |
| | SCONCIGLIO |
| | (Chisto è lo primmo ntinno dell’alluorgio |
| | Trotta canzirro, ca mo’ vene ll’uorgio.) |
| | MEO |
| | Tenzella, sempe t’ascio de sto muodo, |
| | Co ss’uocchie carestuse? e cche cos’haje? |
| 555 | Votate ccane tremmolella mia, |
| | Seccetella addorosa. |
| | TENZELLA |
| | Tu si’ na raja petrosa, |
| | Né faje pe mmene, ammarcia pe sso tuosto. |
| | MEO |
| | Quanto cchiù me descaccie, io cchiù m’accosto. |
| | TENZELLA |
| 560 | Ah bene mio, che frusciamiento è chisto |
| | Se pò sapè che buoje? |
| | SCONCIGLIO |
| | (Bravo Tenzella, |
| | Te strodarria de vase ssa manella.) |
| | MEO |
| | E che boglio volè? ssa bella grazia, |
| | Tregliozza cannaruta. |
| | TENZELLA |
| 565 | Che grazia vaje cercanno? |
| | C’haje da essere mpiso |
| | Cestunia mia de mare? |
| | MEO |
| | E no cchiù m’affocare co sse nciurie |
| | Core de pesce cane; tu non saje |
| 570 | Ca me sarraje mogliere, quanto primma. |
| | TENZELLA |
| | Addavero? |
| | MEO |
| | Addavero. |
| | TENZELLA |
| | E chi l’ha ditto? |
| | MEO |
| | La mammarella toja. |
| | TENZELLA |
| | L’aggio a gusto. |
| | MEO |
| | Eh, siente n’auta cosa; la recatta |
| | La faccio fa pe ttene; ca lo palio |
| 575 | Ha da esse lo tujo, perché tu puorte |
| | Lo palio de le belle, |
| | E farrimmo schiattà sse moccoselle. |
| | TENZELLA |
| | Bene mio quanta cose! ed io sciaurata, |
| | Non ne sapeva niente; e giacch’è chesso, |
| 580 | Mejuccio mio, statte allegramente, |
| | Ca volimmo fa ridere la gente. |
| | MEO |
| | Uh preziosa mia, musso affatato, |
| | E me vuo’ bene? |
| | TENZELLA |
| | Sine. |
| | MEO |
| | E perché mo’ m’haje ditto |
| 585 | Tanta brutte parole? |
| | TENZELLA |
| | Me credeva, |
| | Ca m’abborlasse. |
| | MEO |
| | Arrasso sia, che dice, |
| | Io pe tte dint’all’acqua piglio fuoco. |
| | SCONCIGLIO |
| | (Vi’ comme lo carrea a ppoco, a ppoco). |
| | TENZELLA |
| | Orsù vattenne mo’, c’haggio da fare. |
| | MEO |
| 590 | Ma nnante, che te parte |
| | Dimme quatto parole nzoccarate. |
| | TENZELLA |
| | Quanta ne vuoje. |
| | SCONCIGLIO |
| | (Che llocco nzanetate.) |
| | TENZELLA |
| |
| | Cianciuso bello bello |
| 595 | Nennillo aggraziatiello, |
| | Si’ pproprio accuonciolillo |
| | Pe stroppejare Ammore |
| | Ah mamma mia lo core, |
| | Co ss’uocchie me frezzije, |
| 600 | No cchiù, votate llà. |
| |
| | MEO |
| | Bene mio comm’è doce! torn’a dire. |
| | SCONCIGLIO |
| | (Tutta la storia proprio vo’ sentire.) |
| | TENZELLA |
| |
| | O scuoglio de lo ssale, |
| | E comme non haje scuorno, |
| 605 | De farme sto taluorno? |
| | Va miettete l’acchiale. |
| | Va mmirate a lo specchio, |
| | No mi’ ca tu sbarije? |
| | Vi’ che se vo’ nzorà. |
| |
| | SCONCIGLIO |
| |
| 610 | Cu, cu, curubbà, |
| | E lo viecchio, che face l’ammore |
| | Quanta buffe, che bol’abbuscà. |
| |
| | MEO |
| | Co cchi parle tun’auto? |
| | SCONCIGLIO |
| | Parlo sulo. |
| | MEO |
| | Vavattenne da lloco |
| | SCONCIGLIO |
| | Cca sto buono. |
| | MEO |
| 615 | Vuo’ che nce venco lloco. |
| | SCONCIGLIO |
| | Cca sto buono. |
| | MEO |
| | Va pesca a n’auta banna. |
| | SCONCIGLIO |
| | Cca sto buono. |
| | MEO |
| | Ah lazzaro briccone, aspetta, aspetta. |
| | SCONCIGLIO |
| | Va viene ca t’aspetto, e cca sto buono. |
| | MEO |
| | E manco te nne vaje, o t’ammasono. (Cca Meo afferra Sconciglio, e chillo se lo strascina a mmaro, ddove se secutano ngioriannose, e Tenzella ch’esce decenno.) |
| | TENZELLA |
| 620 | Oh bene mio che botte! Ah, a, che riso. |
| | MEO |
| | Si non te scanno, che pozz’esse acciso. |
| | SCONCIGLIO |
| | Oh, oh, oh, Cartafauza fa l’ammore. |
| | MEO |
| | Eh sì ca non t’arrivo caparrone, |
| | E te ne faccio sauza. |
| | SCONCIGLIO |
| 625 | Curre cca, curre cca, oje Cartafauza. |
| | TENZELLA |
| | Chesta sì, ch’è commeddia, |
| | E se pote pagare no docato; |
| | O Cartafauza mio nce si’ ncappato. |
| | MEO |
| |
| | Lazzarone. |
| |
| | SCONCIGLIO |
| |
| | Patro’ mio. |
| |
| | MEO |
| |
| 630 | Va connio. |
| |
| | SCONCIGLIO |
| |
| | Mo’ mme ne vavo. |
| |
| | MEO |
| |
| | Haje raggione. |
| |
| | SCONCIGLIO |
| |
| | Schiavo, schiavo. |
| |
| | MEO |
| |
| | Ma si saccio tu chi si’. |
| |
| | SCONCIGLIO |
| |
| | Io sto cca pe te servì. |
| |
| | MEO |
| |
| | Nce vedimmo appriesso po. |
| |
| | SCONCIGLIO |
| |
| 635 | E mme chiammo schiatta mo’. |
| |
| | TENZELLA |
| |
| | Che breogna, che schefienza, |
| | Va t’asciutta, hagge pacienza. (a Meo.) |
| | (Oh che gusto, nce lo bo’.) |
| |
| | MEO |
| |
| | Si’ ng’attuppe frabuttone. |
| |
| | SCONCIGLIO |
| |
| 640 | Cartafauza va te scauza |
| | Ca te vene l’antecore |
| | E l’ammore fa non puo’. |
| |
| | MEO |
| |
| | Male juorne io te do. |
| |
| | TENZELLA |
| |
| | N’auta vota, ssò,ssò,ssò. |
| |
| |
| |
| |